η θεωρια της κοινωνικης προοδου. η κοινωνια σαν μακροϋποκειμενο

Η ανάπτυξη, γνωστική και ηθική του ανθρώπου, η εξέλιξη του, βασίζεται σε ένα εν δυνάμει πρόγραμμα που δημιουργήθηκε εξελικτικά, το οποίο υλοποιείται σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον αλλά και εξελίσσεται μέσα από διαδικασίες μάθησης, μια δυνατότητα που ουσιαστικά έχει μόνο αυτός. Γι αυτό έχει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να αλλάζει ώστε να ανταποκρίνεται στις περιβαλλοντικές αλλαγές και προκλήσεις, παρ' όλο που οι δομές του ανθρώπινου εγκεφάλου παραμένουν οι ίδιες όπως και τα πάθη και οι συγκινήσεις που τον κινούν. Σήμερα το γνωστικό περιβάλλον το οποίο επιδρά στον άνθρωπο, με τις τεράστιες αλλαγές στις δυνατότητες επικοινωνίας, είναι η ανθρωπότητα στο σύνολο της με πολύ πιο άμεσο τρόπο απ’ ότι ελάχιστες μόνο δεκαετίες πριν. Αυτό οδηγεί σε μια αύξηση της γνώσης σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που έχει σαν αποτέλεσμα την αναζήτηση νέων λύσεων ή την εφαρμογή πιο επιτυχημένων παραδειγμάτων, σε μια διαδικασία θετικής ανάδρασης με το σύνολο της ανθρώπινης κοινωνίας.

Κατ’ αντιστοιχία με την εξέλιξη του ανθρώπου, μπορούμε να μιλήσουμε και για εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών, παίρνοντας υπ’ όψη ότι στο επίπεδο της κοινωνίας περνάμε σε μία καινούργια τάξη μεγέθους από πλευράς ποσότητας πληροφορίας που περιέχεται στο καινούργιο σύνολο και την ύπαρξη πολύ περισσότερων τυχαίων μεταβλητών.


Μιλώντας γενικά μπορούμε να πούμε ότι η ανάπτυξη, η εξέλιξη οφείλεται στις απαντήσεις που προκύπτουν στα περιβαλλοντικά δεδομένα και τις προκλήσεις που δημιουργούν, τα οποία σε μεγάλο βαθμό έχουν τυχαίο χαρακτήρα. Έχουμε ένα συνδυασμό αναγκαιότητας και τυχαίου. Η αναγκαιότητα

προκύπτει από τους νόμους, τους κώδικες που διαμορφώνονται για την επ’ άπειρον επανάληψη των μορφών που δημιουργούνται και το τυχαίο από τους άπειρους παράγοντες του περιβάλλοντος. Στο κάθε επίπεδο ανάπτυξης της φύσης, και αυτό έχει σχέση με διαφορετικές τάξεις μεγέθους στην ποσότητα της πληροφορίας που περιέχουν οι μορφές της, είναι διαφορετικός αυτός ο συσχετισμός της αναγκαιότητας και του τυχαίου. Όσο μεγαλύτερη η ποσότητα πληροφορίας τόσο μεγαλύτερος και ο βαθμός της τυχαιότητας στην εξέλιξη. Αυτό σημαίνει και περισσότερες εναλλακτικές δυνατότητες. Ανάλογα μπορούμε να δούμε τη σχέση ανάμεσα στο ξεχωριστό άτομο και την κοινωνία στην οποίαν συμμετέχει ή το σύνολο της ανθρώπινης κοινωνίας. Οι ανθρώπινες κοινωνίες, που όσο σε μεγαλύτερη κλίμακα πάμε περικλείουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα πληροφορίας και παρέμβασης του τυχαίου, θα έχουν και ανάλογα πολύ μεγαλύτερη τυχαιότητα στην εξέλιξη τους. Το ότι όμως αποτελούνται από ανθρώπους, οι οποίοι έχουν τις δικές τους αναγκαιότητες, περιορίζει τις θεωρητικά άπειρες δυνατότητες, σε πιο περιορισμένες, συμβατές με τη συνέχιση ύπαρξης του συγκεκριμένου συνόλου, επιλογές. Η ανάπτυξη αυτή δεν γίνεται προς ένα συγκεκριμένο ιδανικό, μια αλήθεια. Είναι κυρίως ένα ανοιχτό γίγνεσθαι, με κανόνες που δημιουργούνται στην πορεία, οι οποίοι μπορούν ακυρωθούν αν δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες που προκύπτουν.

και δυο σκιτσα του ALTAN

δυο σκιτσα του Γ. Ιωαννου, απο το ΕΘΝΟΣ

Akiyoshi Kitaoka. The morning sunlight

ο φοβος και ο ελεγχος του μετωπιαιου φλοιου

Ο φόβος αποτελεί αντίδραση που έχει τη βάση του στον λεγόμενο μεταιχμιακό ή θηλαστικό εγκέφαλο. Ο μεταιχμιακός εγκέφαλος εξυπηρετεί την άμεση κινητοποίηση του θηλαστικού ώστε να αντιδράσει σε μια περίπτωση κινδύνου. Μια πρώτη εκτίμηση του κινδύνου γίνεται σ' αυτό το επίπεδο με βάση τις μνήμες και τα συναισθήματα από ανάλογα γεγονότα, που έδρα τους είναι ο ιππόκαμπος με σκοπό να κινητοποιηθεί άμεσα η αμυγδαλή και να σημάνει συναγερμό. Έτσι δρουν τα θηλαστικά. Η επικράτηση του αισθήματος του φόβου σημαίνει σ' αυτή την περίπτωση ότι το ερέθισμα που κινητοποιεί τον εγκέφαλο θυμίζει δυσάρεστες μνήμες άμεσου κινδύνου για τον οργανισμό. Στον άνθρωπο όμως που έχει αναπτυχθεί ο μετωπιαίος λοβός, που είναι και η έδρα της λογικής, περισσότερης μνήμης κλπ, η τελική εκτίμηση θα γίνει σ' αυτά τα κέντρα που λειτουργεί η λογική και έχουν περισσότερες επιλογές στη διάθεσή τους. Αυτές οι δομές που είναι “πάνω" από τον μεταιχμιακό, θηλαστικό εγκέφαλο ελέγχουν αυτά τα κέντρα, τα ενισχύουν ή τα αποτρέπουν εξετάζοντας τις όποιες άλλες επιλογές υπάρχουν. Όσο πιο αδύναμος είναι αυτός ο έλεγχος ή όσο πιο ισχυρές εγγραφές, φόβου στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχουν τα κατώτερα κέντρα, τόσο επικρατούν αντιδράσεις που κυριαρχούνται από αυτές τις εγγραφές ή γενικότερα απο το θυμικό.

Η κατάληψη του θυμικού από μια υπερβολική αντίδραση(που μπορεί να γίνει από πολλές αιτίες) εμποδίζει τον έλεγχο του από τον μετωπιαίο λοβό. Δηλαδή εμποδίζεται η λειτουργία του μετωπιαίου λοβού, τόσο στο να ελέγξει τις αντιδράσεις του θηλαστικού εγκεφάλου όσο και να κάνει αυτό που μπορεί δηλαδή να εξετάσει όλα τα αντικειμενικά δεδομένα ώστε να αξιολογήσει σωστά τον όποιο κίνδυνο. Δηλαδή

Salvador Dali. Elephants

Ένας πίνακας του μεγάλου Ισπανού, Καταλανού ζωγράφου Salvador Dali(1904-1989), ο οποίος αναδείχθηκε σε εμβληματική φυσιογνωμία του σουρεαλισμού(ή υπερρεαλισμού) στη ζωγραφική. Ο σουρεαλισμός ως καλλιτεχνικό κίνημα επηρεάσθηκε από τις ψυχαναλυτικές θεωρίες, που είχαν κάνει την εμφάνισή τους εκείνη την περίοδο και τον τρόπο που παρουσιάζονται και λειτουργούν τα όνειρα, δίνοντας βάρος στα προ-λογικά στοιχεία του ανθρώπου, που θεωρούν ότι υπερισχύουν της λογικής. Στον πίνακα αυτό, οι ελέφαντες, με τα ιδιαίτερα εύθραυστα και λεπτά πόδια, σχεδόν αόρατα, με τους οβελίσκους στην πλάτη, ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται και σε άλλους πίνακες του Dali, δείχνουν αυτό που φαίνεται σαν παντοδύναμο έτοιμο να καταρρεύσει. Ο πίνακας έγινε το 1948. Βρίσκεται σε ιδιωτική συλλογή.

John Williams - Isaac Albeniz - Asturias (Leyenda) (1975)

J.M.W. Turner. "Dido building Carthage" or "the rise of the Carthaginian Empire"

Ένας πίνακας του Άγγλου ζωγράφου Joseph Mallard William Turner(1775-1851). "Η Διδώ ιδρύει την Καρχηδόνα"(1815). Η Διδώ σύμφωνα με την μυθολογία ίδρυσε την Καρχηδόνα. Ήταν κόρη του μυθολογικού βασιλιά της Τύρου Βήλου. (Βήλος είναι το εξελληνισμένο όνομα του Βάαλ. Το όνομα Βάαλ έχει και ο μεγάλος θεός των Φοινίκων, που στην Παλαιά Διαθήκη είναι δαιμονοποιημένος, αναφέρεται  σαν Βεελζεβούλ, αρχηγός των κακών πνευμάτων).
Ο Turner στην εποχή του θεωρούνταν ο μεγαλύτερος ζωγράφος που εμφανίστηκε ποτέ στην Αγγλία, ιδιαίτερα αγαπητός και αδιαμφισβήτητος δάσκαλος. Ασχολήθηκε με την τοπιογραφία και θέματα από την ιστορία, δίνοντας μεγάλο βάρος στην απεικόνιση του φωτός, που γι αυτό το λόγο θεωρήθηκε ο ρομαντικός πρόλογος του ιμπρεσιονισμού. 
Ο πίνακας βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη(National Gallery) του Λονδίνου.

αγορι βοηθα τον πατερα του να ντυθει. Του Γιάννη Κόντου

Ακρωτηριασμένη ζωή.

Εξαιρετική φωτογραφία απο τη Σιέρα Λεόνε, του πολυβραβευμένου φωτογράφου Γιάννη Κόντου. Ακρωτηριασμένος απο παραστρατιωτικές ομάδες(όπως και χιλιάδες άλλοι) στον εμφύλιο στη Σιέρα Λεόνε.

Η συγκεκριμένη ενότητα απέσπασε 6 διεθνή βραβεία, ανάμεσα τους και το πρώτο βραβείο του οργανισμού World Press Photo, στο Άμστερνταμ το 2006.

η αλληλεπιδραση της εκκρισης των ορμονων με τη συμπεριφορά

Υπάρχουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στη σχέση της συμπεριφοράς με τη δράση διαφόρων νευροδιαβιβαστών και των ορμονών, την υπερέκκριση τους ή την ανεπάρκεια τους καθώς και των υποδοχέων πάνω στις οποίες δρουν. Αν δηλαδή γενετικά προσδιορισμένες καταγραφές όσον αφορά την έκκριση αυτών των παραγόντων και των υποδοχέων που δρουν, είναι αυτές που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά μας η οποία σ’ αυτή την περίπτωση, ελάχιστα ή και καθόλου δεν επηρεάζεται από την δράση των περιβαλλοντικών παραγόντων. Σ’ αυτή την περίπτωση δηλαδή προηγούνται της συμπεριφοράς και την καθορίζουν. Ή, η άλλη προσέγγιση ότι η συμπεριφορά που είναι αποτέλεσμα και περιβαλλοντικών επιδράσεων, μαθημένων συμπεριφορών κτλ είναι αυτή που, σε μεγάλο βαθμό, προκαλεί τις μεταβολές  στην έκκριση των νευροδιαβιβαστών και των διαφόρων ορμονών.

Από όσα έχουν αναφερθεί και σε προηγούμενες σχετικές αναρτήσεις φαίνεται ότι υπάρχει μια αλληλεπίδραση με διαφορετικό βαθμό έκφρασης αυτής της αλληλεπίδρασης, ανάλογα σε ποιαν κατάσταση αναφερόμαστε.

Οπωσδήποτε, σε ένα ποσοστό, μπορεί να υπάρχει εξ αρχής μια ανεπάρκεια στη δράση ενός παράγοντα και αυτό να επιδρά ποικιλότροπα στις αντιδράσεις και στα πρότυπα συμπεριφοράς που διαμορφώνει ο οργανισμός. Στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων οι διαφορές όσον αφορά τις αρχικές συνθήκες έκκρισης και δράσης των νευροδιαβιβαστών και των διαφόρων ορμονών, δεν είναι πολύ μεγάλες, οπότε οι διαφορές στη συμπεριφορά και τον τρόπο των αντιδράσεων, δεν μπορούν να εξηγηθούν κυρίως από αυτό.

Ένα παράδειγμα εδώ θα μπορούσε να είναι η κατάθλιψη, για τη θεραπεία της οποίας χρησιμοποιούνται σήμερα ευρέως τα φάρμακα τα οποία επιδρούν κυρίως τη δραστηριότητα μιας ορμόνης, της σεροτονίνης και δευτερευόντως σε κάποιες κατεχολαμίνες.
Το ερώτημα είναι αν οι διαταραχές στην έκκριση τους ή η ανεπάρκεια των υποδοχέων στους οποίους δρουν είναι ανεξάρτητο πρωτογενές φαινόμενο που δημιουργεί τις αντίστοιχες ψυχικές διεργασίες ή οι ψυχικές διεργασίες οδηγούν στην ανεπάρκεια της δράσης αυτών των ορμονών; Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι όλα αυτά είναι ένα αξεδιάλυτο σύμπλεγμα. Όμως μπορούμε να πούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις, ίσως τις περισσότερες, βαραίνει ο δεύτερος παράγοντας, δηλαδή οι ψυχικές διεργασίες που με τη σειρά τους βασίζονται στο έδαφος μαθημένων συμπεριφορών αντίδρασης στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος που και αυτά με τη σειρά τους να επηρεάζονται σε ένα βαθμό από γενετικές καταβολές. Σήμερα πολλές έρευνες δείχνουν μεγάλες μεταβολές στην έκκριση των συγκεκριμένων ορμονών ανάλογα με την ψυχική διάθεση.

Ας δούμε όμως και ένα άλλο παράδειγμα

J. W. Waterhouse. Διογενης

Ένας ακόμη πίνακας του J. W. Waterhouse(1849-1917). Diogenes(1905). Βρίσκεται στην αίθουσα Τέχνης της Νέας Νότιας Ουαλίας, στο Σίδνεϋ της Αυστραλίας

το ενδοθηλιο των αγγειων και η αρτηριακη πιεση

Ο τόνος των αγγείων ρυθμίζεται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα με νευροδιαβιβαστικές ουσίες που δρουν στους υποδοχείς του στα αγγεία καθώς και απο το ίδιο το ενδοθήλιο των αγγείων, μέσω ορμονών που το ίδιο παράγει, ώστε να κρατά τον τόνο των αγγείων στην επιθυμητή για τον οργανισμό κατάσταση.
Το ενδοθήλιο είναι ένα στρώμα κυττάρων που επενδύει την εσωτερική πλευρά των αγγείων του αίματος και της λέμφου. Έχει συνολική επιφάνεια περίπου 400 τ. μέτρα και βάρος περίπου 2 κιλά. Με τις αγγειοδραστικές ουσίες που παράγει μπορεί και τροποποιεί τον αγγειακό τόνο ανάλογα με την ροή ή την πίεση του αίματος, παίζοντας ταυτόχρονα σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος, στη διαπερατότητα και τη μεταφορά ουσιών στο αρτηριακό τοίχωμα αλλά και στη σύνθεση αυξητικών παραγόντων για την δημιουργία νέου ενδοθηλιακού ιστού.
Η διάρκεια ζωής της πρώτης γενιάς ενδοθηλιακών κυττάρων, αυτών δηλαδή που δημιουργούνται μετά τη γέννηση, είναι περίπου 30 χρόνια. Όταν πεθαίνουν αντικαθίστανται από νέα. Η αντικατάσταση γίνεται από κύτταρα που παράγονται στον μυελό των οστών, τα προγονικά ενδοθηλιακά κύτταρα, τα οποία προέρχονται από κοινό πρόγονο με τα αιμοποιητικά κύτταρα και κυκλοφορούν στο αίμα. Ενσωματώνονται σε περιοχές που υπάρχει ανάγκη αγγειογένεσης αλλά και στην αναπλήρωση ενδοθηλιακών κυττάρων που καταστρέφονται.
Φαίνεται όμως ότι οι καινούργιες γενιές ενδοθηλιακών κυττάρων δεν μπορούν να ανταποκριθούν με τον ίδιο τρόπο στη ρύθμιση του αγγειακού τόνου, υστερώντας στην παραγωγή αγγειοδιασταλτικών ουσιών, με αποτέλεσμα να επικρατεί πιο εύκολα η αγγειοσύσπαση. Έτσι όταν έχουμε αυξημένη απόπτωση των ενδοθηλιακών κυττάρων όπως συμβαίνει από τη δράση βλαπτικών παραγόντων, για παράδειγμα με το κάπνισμα, όπου με κάθε τσιγάρο έχουμε πολλαπλασιασμό της καταστροφής ενδοθηλιακών κυττάρων ή με τη δράση άλλων τοξικών ουσιών, που διεγείρουν το οξειδωτικό στρες στο ενδοθήλιο, τότε καταλαβαίνουμε με πιο τρόπο η δράση αυτών των παραγόντων δρα βλαπτικά και σε αυτόν τον τομέα, μακροπρόθεσμα δηλαδή, πέρα από τις άμεσες επιβλαβείς δράσεις .
Η δράση των τοξικών αυτών παραγόντων, που είτε δρώντας απ’ ευθείας στα ενδοθηλιακά κύτταρα είτε μέσω της παραγωγής ελεύθερων ριζών, κινητοποιούν και τις αντιδράσεις φλεγμονής στο ενδοθήλιο. Οι ουσίες της φλεγμονής που παράγονται αυξάνουν την διαπερατότητα του ενδοθηλίου, με αποτέλεσμα να περνούν από το ενδοθήλιο στο τοίχωμα των αγγείων διάφορα μακρομόρια ανάμεσα στα οποία και η LDL(η “κακή” χοληστερόλη), για την οποία έχει γίνει αναφορά σε προηγούμενες αναρτήσεις, με ποιο τρόπο οδηγεί στην αθηρωμάτωση και στην απόφραξη των αγγείων.
Ένα σημαντικό μόριο που παίζει ρόλο στην αγγειοδιαστολή των αρτηριών αλλά και τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις στο ενδοθήλιο, είναι το μονοξείδιο του αζώτου,

Akiyoshi Kitaoka. out of focus

η σωματικη ασκηση

Η σωματική άσκηση είναι στο πρόγραμμα των αρχέγονων νευρωνικών κυκλωμάτων. Υπολογίζεται ότι ο προϊστορικός πρόγονος μας, διένυε μερικές δεκάδες χιλιόμετρα καθημερινά προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή του. Οι ομοιοστατικοί του μηχανισμοί που δημιουργήθηκαν σε όλο αυτό το μεγάλο διάστημα της εξελικτικής διαδικασίας, περιλαμβάνουν την καθημερινή κίνηση.

Η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την διατήρηση του μυϊκού συστήματος και του οστίτη ιστού. Η σχέση μυϊκής μάζας με το λίπος του οργανισμού παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση ή όχι του μεταβολικού συνδρόμου για το οποίο έχουμε μιλήσει και το οποίο προδιαθέτει σε υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Ανάλογος είναι και ο ρόλος της μυικής δύναμης που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απο την άσκηση αλλά έχει οπωσδήποτε και κληρονομικά χαρακτηριστικά. Σε μια μελέτη που συμμετείχαν 3.233 άνδρες, 20-80 ετών, σε μια περίοδο παρακολούθησης 6,7 έτη(Μελέτη από το ινστιτούτο Cooper των ΗΠΑ. ‘’ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΑ’’. Διμηνιαία Ιατρική έκδοση. Ιαν.-Φεβρ 2008, άρθρο του Κ. Βόλακλη), φάνηκε ότι η μυϊκή δύναμη σχετίζεται αντιστρόφως ανάλογα με την πιθανότητα εκδήλωσης του μεταβολικού συνδρόμου. Η σχέση αυτή παραμένει ισχυρή ανεξάρτητα από την ηλικία και το σωματικό βάρος ακόμη και όταν παίρνονται υπ’ όψη ισχυροί προδιαθεσικοί παράγοντες όπως το κάπνισμα και το οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης, διαβήτη και στεφανιαίας νόσου.

Ο λόγος για τον οποίον συμβαίνει αυτό είναι ότι οι σκελετικοί μύες αποτελούν τον βασικό ιστό ελέγχου του μεταβολισμού της γλυκόζης και τριγλυκεριδίων.
Εκεί θα γίνει η κατανάλωση των τριγλυκεριδίων ως πηγή ενέργειας, που η άσκηση την αυξάνει πολύ, καταναλώνοντας κατ’ αρχήν τα τριγλυκερίδια,  αλλά και η κατανάλωση της ινσουλίνης για την γλυκόζη που θα χρειασθεί, απορροφώντας κατά κάποιο τρόπο τις αρνητικές δράσεις τους από την μη χρησιμοποίηση τους. Έτσι οι μεταβολές στη μυϊκή μάζα, λόγω αποχής από την άσκηση ή λόγω μεγάλης ηλικίας ή και από τα δύο, καθώς και της αντίστοιχης αγγειακής αραίωσης, επηρεάζουν τις παραπάνω παραμέτρους που αποτελούν βασικούς παράγοντες του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Πολλές έρευνες δείξανε ότι διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο από καρδιοαγγειακά συμβάματα οι υπέρβαροι που ασκούνται, από τους μη υπέρβαρους που δεν ασκούνται.

Η μυϊκή μάζα μπορεί να αυξηθεί και σε ηλικιωμένα άτομα,

το DNA και η ανακάλυψή του

    Η δομή του DNA ανακοινώθηκε από τον Francis Crick μαζί με τον James Watson, στις 25 Απριλίου του 1953 στο περιοδικό "Nature". Η ανακάλυψη της δομής του πήρε μυθιστορηματικό χαρακτήρα με σασπένς και  ίντριγκες, όπως προκύπτει από τις μετέπειτα αφηγήσεις των πρωταγωνιστών, πολλές από τις οποίες βρίσκονται σε μία πολύ ωραία, επετειακή έκδοση "50 χρόνια  DNA", από τις ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδη-2004.

  Ο Francis Crick(1916-2004), ήταν Άγγλος φυσικός που στη διάρκεια του Δευτέρου παγκοσμίου πολέμου είχε συμβάλει στο σχεδιασμό ναρκών και  σε ηλικία 31 ετών έφθασε  στο Κέμπριτζ το 1947 για να εκπονήσει διδακτορική διατριβή στη βιοφυσική, για τις φυσικές ιδιότητες του κυτταροπλάσματος, ωστόσο σύντομα πήγε στη μονάδα του Perutz για την τεχνική της κρυσταλλογραφίας των πρωτεϊνών με ακτίνες Χ. Αυτό που του άρεσε περισσότερο να συζητά ήταν "η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του ζώντος και του μη ζώντος".

  Ο James Watson(1928- ) έφθασε στο Κέιμπριτζ τον Οκτώβριο του 1951, σε ηλικία 23 ετών, με μία "αυθάδη και πρόωρη αυτοπεποίθηση", "ατημέλητα  ενδεδυμένος", "σαν επισκέπτης από τον Άρη", στο αυστηρό περιβάλλον του Κέιμπριτζ, όπως σημειώνει ο βιοφυσικός και ιστορικός W. Gratzer (στην ίδια έκδοση), με σκοπό να βρει πως το DΝΑ λειτουργεί σαν γονίδιο. Πίστευε ότι η αποκάλυψη της δομής του DΝΑ θα αποκάλυπτε και τον τρόπο που αντιγράφονταν τα γονίδια.

  Ο Francis Crick μαζί με τον James Watson, στις 25 Απριλίου του 1953 ανακοίνωσαν στο  Nature την δομή του DNA.

  Όπως είπαμε και πριν, ήταν μια ιστορία γεμάτη ένταση, με πολλά στοιχεία από αστυνομικό μυθιστόρημα, ένας αγώνας δρόμου για το ποιος θα φθάσει πιο γρήγορα στην εξιχνίαση της δομής του DΝΑ. Αυτή που φαίνεται ότι είχε φθάσει πιο κοντά και είχε τις πιο πρωτοπόρες εργασίες ήταν η Rosalind Franklin(1921-1958), η οποία έφθασε στο King’s College του Λονδίνου τον Ιανουάριο του 1951, μετά από 4 χρόνια εργασίας στο Παρίσι, πάνω στην κρυσταλλογραφία με τη χρήση της περίθλασης των ακτίνων Χ και η οποία δούλευε μόνη της,  ενώ ο Francis Crick και ο James Watson δουλεύανε μαζί και ανταλλάσανε ιδέες. Δύο στοιχεία που ήταν αποτέλεσμα της δουλειάς της  Rosalind Franklin, η διάμετρος του DNA από μία έκθεση της προς το Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας, η οποία περιήλθε σε γνώση των Crick και Watson, από παρέμβαση του επικεφαλής του εργαστηρίου τους στο Cambridge, του  Perutz και μία φωτογραφία περίθλασης ακτίνων Χ ενός μορίου DNA(που έγινε γνωστή σαν η  φωτ. 51), έδωσαν στον Watson και τον Crick την λύση για τη ακριβή δομή της αντίστροφης έλικας. Την φωτογραφία, που ήταν αποτέλεσμα της δουλειάς της R. Franklin, την έδειξε στον Watson, ο Maurice Wilkins, που δούλευε ανεξάρτητα από την R. Franklin, στο King’s College, πάνω στη δομή του DNA και ήταν διοικητικά επικεφαλής της. Αν για κάποιο λόγο δηλαδή δεν βρίσκανε την λύση οι Crick και Watson, είναι σίγουρο ότι θα την έβρισκε η  Franklin.

Rene Magritte

Ένας πίνακας του Βέλγου ζωγράφου Rene Magritte (1898-1967), απο τη σειρά L' empire des lumieres. Η εικόνα προκαλεί ερωτηματικά μιας και μπροστά είναι νύχτα ενώ ο ουρανός πίσω δείχνει μέρα. Κάτι που είναι αφύσικο και αυτό δημιουργεί μυστήριο και ίσως να προκαλεί και μια αίσθηση φόβου.  
Ο συγκεκριμένος πίνακας βρίσκεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, ενώ άλλοι της ίδιας σειράς στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών του Βελγίου, στις Βρυξέλλες.

J.H. POINCARE. η σχετικοτητα του χωρου

O Γάλλος Jules Henri Poincaré (1854 -1912), ένα απο τα πιο φωτισμένα μαθηματικά πνεύματα της εποχής του αλλά και όλων των εποχών, ήταν ταυτόχρονα και θεωρητικός φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός και φιλόσοφος της επιστήμης. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε την επανάσταση που άρχισε στις φυσικές επιστήμες, πράγμα που τον έκανε να ασχοληθεί με τη μεθοδολογία της επιστημονικής γνώσης. 

Κατά την άποψη του οι βασικές αρχές  των επιστημονικών θεωριών δεν αποτελούν τίποτε άλλο παρά συμβάσεις, με μοναδικό αίτημα τη μη αντιφατικότητά τους. Δεν αποτελούν δηλαδή ούτε a priori, ούτε a posteriori αλήθειες. Το ποιες θα επιλέξουμε, εξαρτάται απο την πρακτική της εφαρμογής τους. 

Ο Πουανκαρέ, όπως και ο Αϊνστάιν, δεν δέχεται την ύπαρξη απόλυτου χώρου ή χώρου κενού απο ύλη εν γένει.

Το παρακάτω κείμενο είναι ένα άρθρο του Πουανκαρέ για τη σχετικότητα του χώρου, σε μετάφραση του μαθηματικού Γιώργου Μπαντέ, στον οποίον ανήκουν και τα σχόλια στο τέλος του κειμένου. Παρ'  όλη την σχετική δυσκολία του κειμένου, αξίζει τον κόπο.

J.H. POINCARE. η σχετικοτητα του χωρου 

Είναι αδύνατο να απεικονίσουμε τον κενό χώρο. Όλες μας οι προσπάθειες να φανταστούμε τον καθαρό χώρο χωρίς τις μεταβαλλόμενες μορφές των υλικών σωμάτων, μπορούν μόνο να μας οδηγήσουν σε μια απεικόνιση στην οποία, για παράδειγμα, έντονα χρωματισμένες επιφάνειες αντικαθιστούνται από γραμμές αμυδρού χρωματισμού, και αν συνεχίσουμε μ’ αυτόν τον τρόπο στο τέλος θα εξαφανίζονταν τα πάντα και δεν θα καταλήγαμε πουθενά. Από εδώ προκύπτει τελεσίδικα η έννοια της σχετικότητας του χώρου.

Όποιος μιλάει για απόλυτο χώρο χρησιμοποιεί μια λέξη κενή νοήματος. Είναι μια αλήθεια που έχει διακηρυχτεί επί μακρόν απ΄ όλους όσους έχουν ασχοληθεί με το θέμα, αλλά έχουμε την τάση να το ξεχνούμε.

Astor Piazzolla - Libertango

η ηδονη, ο πονος και η Ελληνικη φιλοσοφια

Eπίκουρος(341-270 π.Χ.)

Είμαστε φτιαγμένοι απο ένα εν δυνάμει σχέδιο ανάπτυξης, που αποτυπώνει όλη τη μέχρι τώρα εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, που υλοποιείται σε αξεδιάλυτη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, με σκοπό τη διαιώνιση του. Παράλληλα η φύση, η εξέλιξη, για τον προσανατολισμό μας σ’ αυτή την αλληλεπίδραση, μας εφοδίασε με τους μηχανισμούς της ευχαρίστησης, της ηδονής από την μια μεριά και του πόνου από την άλλη. Αυτοί οι μηχανισμοί είναι οι ουσιαστικοί οδηγοί των πράξεών μας, για την επιβίωση και σαν ξεχωριστά άτομα και σαν είδος. Συνειδητά ή ασυνείδητα, η ευχαρίστηση από τη μία μεριά και ο πόνος από την άλλη είναι οι δείκτες, οι οδηγοί, που καθορίζουν τα βαθύτερα κίνητρα των πράξεών μας στην προσπάθεια του εαυτού να εκφρασθεί, να αναπτύξει τις δυνατότητες του στον αέναο αγώνα της επιβίωσης. Η διατήρηση της ζωής και η εξέλιξη της είναι γενικά συνδεδεμένη με τα ευχάριστα αισθήματα και η απειλή της είναι με τον πόνο.

Ο άνθρωπος και όχι μόνο αυτός, από ένστικτο επιδιώκει τα ευχάριστα αισθήματα και προσπαθεί να αποφύγει τα δυσάρεστα και τον πόνο. Αυτό τις περισσότερες φορές, λόγω της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης νόησης, των αντιτιθέμενων πολλές φορές προτύπων συμπεριφοράς, παίρνει ένα σύνθετο χαρακτήρα. Τα συμφέροντα της ανάπτυξης και προάσπισης του εαυτού, τα οποία αναπτύσσονται και εγκολπώνουν τα συμφέροντα της κοινωνίας, δημιουργούν ένα αξεδιάλυτο πλέγμα μαζί με τα κίνητρα της ευχαρίστησης και της αποφυγής του πόνου. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι η αυτοπραγμάτωση του ατόμου, η έκφραση και ανάπτυξη των δυνατοτήτων του. Η εκπλήρωση αυτής της αυτοπραγμάτωσης είναι μια συνεχής διαδικασία που δεν τελειώνει ποτέ και δίνει στο βαθμό που πραγματοποιείται ένα αίσθημα πλήρωσης, ικανοποίησης και ηρεμίας που τελικά κάνει και την αποχώρηση από τη ζωή πιο αποδεκτή.

Στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, όπως και στον πολιτισμό που αναπτύχθηκε, ήταν έντονη η τάση προσανατολισμού σ’ αυτό που ονόμασαν ευδαιμονία που δημιουργείται μέσα από την γνώση και την χαρά της ίδιας της ζωής. Το νόημα της ζωής το ψάχνανε στην ίδια τη ζωή και όχι έξω από αυτήν. Στο ωραίο, την αρμονία, στο καλό καγαθό, στην αυτοπραγμάτωση. Ο Νίτσε πολύ αργότερα κινούμενος από τα ίδια κίνητρα, την ευδαιμονία του ανθρώπου, την χαρά και την απόλαυση και για να δείξει ότι αυτό δεν έχει κάποιο χυδαίο χαρακτήρα, μίλησε για την "αρχή της αιωνιότητας", εννοώντας ότι το ιδανικό θα ήταν αν κάθε πράξη μας θα θέλαμε να την επαναλαμβάνουμε στην αιωνιότητα. Είναι αντιλήψεις που στηρίζονται στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας μέσα σε κοινωνίες που αναπτύχθηκε το στοιχείο της συνυπευθυνότητας.

Ιλια Ρεπιν

"Θρησκευτική πομπή στην επαρχία Κουρσκ", 1883.  Ένας ακόμη πίνακας του Ρώσου ζωγράφου Ίλια Ρέπιν(1844-1930).  Βρίσκεται στην πινακοθήκη Τρετιακόφ, στη Μόσχα.

Clarence "Gatemouth" Brown - I've Got My Mojo Working (From "Blues at Mo...

O ZENE KAI Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ

Jean Genet(1910-1986)

  σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

«To ημερολόγιο ενός κλέφτη» είναι ίσως το δημοφιλέστερο βιβλίο του Ζαν Ζενέ. Έχοντας καθαρά αυτοβιογραφικό περιεχόμενο διεισδύει στον άγνωστο, εγκληματικό, διαστροφικό, άγριο και απάνθρωπα αποξενωμένο υπόκοσμο, δίνοντας σάρκα και οστά στην αποκτήνωση που αποκτά χειροπιαστή υπόσταση αμετανόητου χαρακτήρα. Ο Ζενέ επιτίθεται από την πρώτη σελίδα με απύθμενη οργή που έχει κάτι το παραληρηματικό μέσα της. Από θέση αρχής ξεκαθαρίζει ότι ανήκει στους φονιάδες, στους τρελούς, στους αψυχολόγητα καταστροφικούς χαρακτήρες. Κρατάει τις αποστάσεις του χρησιμοποιώντας το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο απέναντι στους αναγνώστες που προφανώς δεν ανήκουν στο δικό του ηθικό κόσμο.

Με φράσεις όπως: «Οι φονιάδες βρίσκονται πολύ μακριά από σας» ή «οι εγκληματίες δεν αποδέχονται τις αρετές του δικού σας κόσμου» ή «στους φυλακισμένους πρόσφερα την τρυφερότητά μου» καθιστά σαφές ότι τον συμβατικό κόσμο της τρέχουσας ηθικής τον έχει από καιρό καταδικάσει κι ότι ο ίδιος πρεσβεύει κάτι άλλο, κάτι μολυσματικό και φρικαλέο, κάτι τερατώδες που αποπνέει τη δυσωδία της αρρωστημένης λαγνείας και της καταφυγής στο ανυπόφορο. Ο έρωτας έχει νόημα μόνο ως εργαλείο διαστροφής, ως αποκρουστική έκφραση του ζωώδους. Είναι η μεγάλη πύλη που διασχίζοντάς την χτίζει τους νόμους του απαγορευμένου και αδυσώπητα βίαιου κόσμου που ζέχνει από ιδρώτα και προδοσία. Η ηδονή είναι αδύνατο να εκδηλωθεί πέρα από τη νοσηρή σεξουαλικότητα και την καταπάτηση κάθε ηθικής που μόνο το έγκλημα μπορεί να προσφέρει. «Ο έρωτας μ’ έσπρωξε μπροστά σ’ αυτό που εκφράζουμε κακό» γράφει ο Ζενέ από την πρώτη σελίδα. Βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα σεξουαλικό κτήνος

του Γ. Ιωαννου, απο το ΕΘΝΟΣ

Sarasate Zapateado by Esther Kim in 2002

ΤΖΑΚ ΚΕΡΟΥΑΚ. O Δρομος και η Beat λογοτεχνια

Jack Kerouac(12 Μαρ. 1922-21 Οκτ. 1969)

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Το βιβλίο του Τζακ Κέρουακ «Στο Δρόμο» δεν είναι μυθιστόρημα. Είναι βίωμα που ξεπερνά κάθε λογοτεχνική δομή και γίνεται αλήθεια, αλήθεια προσωπική που όμως εξαπλώνεται. Είναι το μανιφέστο της ελευθερίας που δεν θεμελιώνεται θεωρητικά αλλά πραγματώνεται αυθόρμητα, σαν μονόδρομος συμπεριφοράς, σαν ανεξιχνίαστη κι αδιεξοδική επιταγή που πρέπει να εξαργυρωθεί με κάθε τρόπο. Σενάριο, με την κλασική έννοια του όρου, δεν υπάρχει. Το μοναδικό σενάριο είναι ο δρόμος, η τύχη, η ανεύθυνη επιλογή, το ακαθόριστο που δημιουργεί την αέναη κίνηση της περιπέτειας που έτσι κι αλλιώς θα φέρει στο προσκήνιο χαρακτήρες κι επεισόδια.
Αυτά τα επεισόδια της επιτηδευμένα τυχαίας ορμής είναι το θέμα του βιβλίου. Μερικοί φίλοι, με ελάχιστα λεφτά κι ένα αυτοκίνητο, ξεκινούν ένα ταξίδι χωρίς στόχο, χωρίς προορισμό, χωρίς στοιχειώδη οργάνωση ή πρόγραμμα, χωρίς κανένα τουριστικό ενδιαφέρον και κυρίως χωρίς προσχήματα για δήθεν στόχους ή δήθεν καθορισμένες ιδεολογικές συμπεριφορές. Ο δρόμος δηλαδή είναι αυτοσκοπός, είναι μια δράση χωρίς προφανές νόημα. Μοιραία δεν μπορούμε να μιλάμε για ταξίδι. Μιλάμε για φυγή, για διαρκή φυγή από κάθε τόπο που φτάνει στα όρια της νεύρωσης. Για ακατάπαυτη περιπλάνηση, για διακαή πόθο απόδρασης από κάθε κατάσταση χωρίς ποτέ να ξεκαθαρίζονται οι λόγοι.

Φυσικά υπό αυτές τις προϋποθέσεις της συνεχούς κινητικότητας η αμετακίνητη αστική ή οικογενειακή ηθική είναι τόσο ξένη που καταντά παράλογη. Βιώνεται δηλαδή η αντιστροφή όπου το κοινωνικώς αποδεκτό γίνεται ανισορροπία και η αντισυμβατικότητα λογική. Έτσι χάνεται κάθε επίκαιρη αξία που καθορίζει την καθωσπρέπει συμπεριφορά που μόνο ως τροχοπέδη μπορεί να λειτουργήσει για την επίτευξη του ανεύθυνου που ορίζεται ως μοναδική ελευθερία. Ακατανόητες συμπεριφορές πνιγμένες στο αλκοόλ και τη μαριχουάνα, εξάρσεις δίχως νόημα, μουσική τζαζ στη διαπασών και τα τοπία που ξετυλίγονται κι εναλλάσσονται διαμορφώνουν μια νέα ανθρωπογεωγραφία, την ανθρωπογεωγραφία του beat που κινείται απαλλαγμένη από τρέχουσες νοοτροπίες και φωτίζει μια νέα οπτική στην ανθρώπινη υπόσταση που οφείλει να συνεχίσει μόνο αποκηρύσσοντας όλα τα δεδομένα. Η εναλλαγή των τοπίων και των ανθρώπων και κυρίως η τζαζ – από την οποία έγινε και ο δανεισμός του όρου beat που σημαίνει ρυθμός – φέρνουν στο φως μια νέα ψυχική έκταση, ένα νέο ορίζοντα ηδονής που εκφράζονται μέσα από την απόρριψη και την απάθεια. Ένας από την παρέα παντρεύεται

Ο ΝΤΥΖΑΡΝΤΕΝ ΚΑΙ Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

 Ένα ακόμη σχόλιο του φιλόλογου Θανάση Μπαντέ, για τον Dyjardin Eduard και το μυθιστόρημά του "Έδρεψε Δάφνες".

O Εντουάρ Ντυζαρντέν(1861-1949)
σε αφίσα φιλοτεχνημένη απο τον
Τουλούζ Λωτρέκ, το 1892.

Ο Εντουάρ Ντυζαρντέν γεννήθηκε στη Νορμανδία το 1861 και το 1887 γράφει στο Παρίσι το μυθιστόρημα «Έδρεψε Δάφνες». Το μυθιστόρημα αυτό, αν και καθόλου γνωστό στην Ελλάδα, έμελλε να στιγματίσει την παγκόσμια λογοτεχνία αφού εισήγαγε μια τεράστια λογοτεχνική καινοτομία, τον εσωτερικό μονόλογο. Έτσι ο Ντυζαρντέν, χωρίς ποτέ να βρει την αναγνώριση που του αξίζει, θα λέγαμε εντελώς αθόρυβα, έγινε ο πρόδρομος μιας σχολής λογοτεχνών που υιοθέτησε και απογείωσε τον εσωτερικό μονόλογο, με κυριότερους εκπροσώπους τον Τζόυς και τη Βιρτζίνια Γουλφ. Ο Τζόυς έχει παραδεχτεί δημόσια την καθοριστική συμβολή του Ντυζαρντέν στην συγγραφή του Οδυσσέα.

Το «Έδρεψε Δάφνες» δεν είναι ερωτική ιστορία, είναι το μανιφέστο της ερωτικής εκμετάλλευσης. Νεαρός φοιτητής ξεζουμίζεται κυριολεκτικά από νεαρή καλλονή της υψηλής κοινωνίας, ηθοποιό – θυμίζει λίγο τη Νανά του Ζολά – που ξέρει να λανσάρει τον εαυτό της σύμφωνα με όλα τα πρότυπα της ηθικής και της αγνότητας της εποχής και ταυτόχρονα απομυζεί όποιον μπλέξει στα δίχτυα της. Ο νεαρός, ενσαρκώνοντας πλήρως το πρότυπο της αναβλητικότητας και της ατολμίας βρίσκει καταφύγιο, περισσότερο για να διασώσει τον αυτοσεβασμό του, στο υψηλό βάθρο της ιπποσύνης που απαιτεί θυσίες χωρίς ανταλλάγματα. Εξάλλου είναι απάνθρωπο να τραυματίσει την εύθραυστη δεσποσύνη απαιτώντας οτιδήποτε, αφού, σε κάθε περίπτωση, θα ήταν προσβολή κι ασέβεια προς την τιμή και την άμεμπτη ηθική της. Έτσι δίνει και ξαναδίνει λεφτά, μια για να σώσει τα κοσμήματά της, μια για τα έπιπλα και πάει λέγοντας. Ταυτόχρονα είναι υποχρεωμένος να ανέχεται διαρκείς αναβολές στις συναντήσεις τους, ακυρώσεις και ματαιώσεις κάθε επιθυμίας. Υποπτεύεται ότι μπορεί να συναντά κι άλλους κι εξοργίζεται, αλλά ένα χαμόγελο της δεσποσύνης τον κάνει να τα ξεχνά όλα αμέσως και να μετανιώνει για τις πικρές του σκέψεις. Ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα καυστικός όταν συναντά ένα γνωστό που του λέει ότι πρόκειται να παντρευτεί. Θεωρεί αμέσως ότι έπεσε θύμα της υποψήφιας νύφης και της μητέρας της που τον τύλιξαν και τον έκαναν υποχείριό τους. Εξαντλεί την αυστηρότητά του και γίνεται σκληρός κατακεραυνώνοντας τον ψευτοέρωτα του άλλου και μακαρίζοντας τη δική του καλή τύχη.

Το ενδιαφέρον όμως του έργου δεν κρύβεται εδώ,

ΤΟ "ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ" ΚΑΙ Η ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

Ένα ακόμη ενδιαφέρον σχόλιο του φιλόλογου Θανάση Μπαντέ για το "έγκλημα και τιμωρία" του Φ. Ντοστογιέφσκι.




Φιοντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι(1821-1881)

 Η συνειδητή απόφαση μιας δολοφονίας οπωσδήποτε δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο νεαρός φοιτητής όμως, ο Ρασκόλνικοφ, την αποφασίζει και την εκτελεί από τις πρώτες σελίδες του πασίγνωστου παγκοσμίως αριστουργήματος του Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και τιμωρία». Δολοφονεί μια γριά και κλέβει τα λεφτά της. Τα κλεψιμαίικα τα θάβει κάτω από ένα δέντρο. Τα κίνητρα που τον ωθούν είναι καθαρά ηθικά. Η γριά είναι ζάμπλουτη κι ο φοιτητής ζει σ’ έναν κόσμο σκληρής ανέχειας και πείνας. Υπολογίζει ότι τα λεφτά της θα ταΐσουν πολλά παιδιά που γνωρίζει στη γειτονιά του. Από την άλλη η γριά τι τα χρειάζεται; Γιατί δεν τα δίνει η ίδια; Γιατί πρέπει να περιμένουμε να πεθάνει για να εκμεταλλευτούμε τον πολύτιμο για την επιβίωση πλούτο της; Κι όχι μόνο αυτό, αλλά η συγκεκριμένη γριά έχει αφήσει ήδη όλη της την περιουσία σ’ ένα μοναστήρι για να εξασφαλίσει τη μεταθανάτια ζωή, πράγμα που γνωρίζει καλά ο φοιτητής. Μ’ άλλα λόγια ούτε ο θάνατός της θα κάνει χρήσιμα τα πλούτη της αφού αυτομάτως θα αποτελέσουν περιουσιακό στοιχείο ενός μοναστηριού που δεν τα έχει καθόλου ανάγκη.
 Έτσι βρισκόμαστε μπροστά στο δίλημμα της ηθικής που έχει παρουσιαστεί κατά κόρον και που εξετάζει κι ο Ντοστογιέφσκι. Τι είναι ηθικότερο, το μεμονωμένο και αναφαίρετο δίκιο του ενός που όμως συγκρούεται με εκείνο της πλειοψηφίας ή νόμος πρέπει να είναι το όφελος των πολλών; Με δυο λόγια να ζήσει η γριά και να διαχειριστεί τα χρήματά της όπως θέλει – όπως άλλωστε έχει κάθε δικαίωμα – ή να θυσιαστεί για το κοινό όφελος που δεν είναι άλλο από το δίκιο των φτωχών; Ο φοιτητής σκεπτόμενος τα βάσανα της φτωχολογιάς και το δύσκολο – σχεδόν αδύνατο – της επιβίωσης έχει πάρει τις αποφάσεις του. Η θυσία της γριάς δεν είναι τίποτα μπροστά στην ευεργεσία που θα αποφέρει. Ο θεός θα του το συγχωρήσει βλέποντας μικρά σχεδόν ετοιμοθάνατα παιδιά να ανασταίνονται από το γάλα που θα πιούν μετά τη δολοφονία. Εξάλλου και η ίδια η γριά έχει ευθύνη. Πώς τολμά να παριστάνει τη θεοσεβούμενη και να ελπίζει στον παράδεισο όταν κρατάει τόσα πλούτη που της είναι άχρηστα σ’ ένα κόσμο που υποφέρει; Πώς τολμά να αφήνει τα λεφτά της σ’ ένα μοναστήρι; Είναι σαν να προσπαθεί να εξαγοράσει το θεό και δεν υπάρχει μεγαλύτερο αμάρτημα. Στο κάτω – κάτω ποιος θα νοιαστεί

ο χρόνος. μια παραξενη ιστορια

Η έννοια του χρόνου αποτελεί ένα απο τα πιο παράξενα μεγέθη της φύσης. Το πως τον προσλαμβάνουμε και η αντίληψη που δημιουργούμε γι αυτόν, αποτελεί την δική μας, ανθρώπινη αίσθηση του χρόνου.

Η αίσθηση του χρόνου προέκυψε απο τις λειτουργίες της ανεπτυγμένης νόησης του ανθρώπου, την οργάνωση της μνήμης του σε παρελθόν, παρόν και μέλλον, την οποία στη συνέχεια κατηγοριοποίησε, την έκανε μετρήσιμο μαθηματικό μέγεθος, απαραίτητο εργαλείο για τις ερμηνείες που προσπαθεί να δώσει στα υπόλοιπα μεγέθη, διαδικασίες της φύσης. Πριν κάνει αυτές τις κατηγοριοποιήσεις, η αίσθηση του χρόνου θα ήταν ένα κινούμενο “τώρα”, όπως στην ουσία συνεχίζουμε και να τον προσλαμβάνουμε. Αυτή πρέπει να είναι και η πρόσληψη του χρόνου απο κατώτερες εξελικτικά μορφές ζωής. Οι μνήμες που έχουν τα ζώα και η πρόβλεψη για επόμενες κινήσεις τους, δεν οδηγούν, κατά πάσα πιθανότητα, σε μια πιο οργανωμένη αντίληψη, ακόμη και στα ανώτερα θηλαστικά. Αν δούμε και σε μας, στα όνειρα για παράδειγμα, όπου το συνειδητό μέρος του εγκεφάλου καταστέλλεται, αν και όχι εντελώς, δεν υπάρχει η αίσθηση του χρόνου, τουλάχιστον με τον τρόπο που τον αντιλαμβανόμαστε στη διάρκεια της εγρήγορσης. Τα όνειρα στηριζόμενα σε συνειρμικές λειτουργίες κυρίως του θυμικού εγκεφάλου, με περιορισμένη παρέμβαση του μετωπιαίου φλοιού, παίρνουν ελάχιστα έως καθόλου υπ' όψη τους τη χρονική οργάνωση, που στο βαθμό που αυτή γίνεται, μάλλον αντιπροσωπεύει τον έλεγχο που συνεχίζει να κάνει και στον ύπνο, έστω πολύ περιορισμένο, ο μετωπιαίος φλοιός. Παρόμοια δομή με τα όνειρα, όπως έχει επισημάνει ο Levi Strauss, έχουν και οι αρχέγονοι μύθοι, όπως και η μουσική, που στηρίζονται κυρίως στις δομές των συναισθημάτων όπου η έννοια του χρόνου παίζει περιορισμένο ρόλο .

Αλλά και ο τρόπος που οργανώσαμε αυτό το μέγεθος στις νοητικές μας λειτουργίες, για να γίνει ένα ακόμη νοητικό εργαλείο, έχει πολλές παράξενες πλευρές. Ας δούμε μερικές απο αυτές.

J. W. Waterhouse. "Circe offering the cup to Odysseus"

Ένας πίνακας του John William Waterhouse, με θέμα τη μάγισσα Κίρκη, που τον έχω ξαναβάλει και στην ανάρτηση για τη μαγεία. Ο J.W. Waterhouse(1849-1917) ήταν Άγγλος ζωγράφος που ανήκε στη σχολή των προραφαηλιτών όπως ονομάσθηκαν, επειδή θέλησαν να επιστρέψουν στη ρομαντική θεματολογία που επικρατούσε  μέχρι τον Ραφαήλ, θεωρώντας ότι μετά η ζωγραφική πήρε πιο ρεαλιστικό χαρακτήρα, με τον οποίον αυτοί διαφωνούσαν.  Η θεματολογία του ήταν απο τις γυναίκες της Ελληνικής μυθολογίας καθώς και απο τους θρύλους του βασιλιά Αρθούρου. Στον πίνακα  παριστάνεται η μάγισσα Κίρκη που κάθεται σε θρόνο με πλάτη τον χάλκινο καθρέφτη, με το μαγικό ραβδί και το κύπελλο το κρασί που ετοιμάζεται να προσφέρει στον Οδυσσέα, που διακρίνεται στον καθρέφτη. Κάτω είναι ξαπλωμένοι οι χοίροι, οι μεταμορφωμένοι σύντροφοι του Οδυσσέα.

Έγινε το 1891.

Πρόπερσι(ή πέρυσι;) έγινε στο Λονδίνο μια έκθεση με το σύνολο των έργων του.