Μανή θεκέλ φαρές

Ένας φίλος από τον Πολύγυρο της Χαλκιδικής,  φέρελπις και αξιόλογος νέος ποιητής, ο Βαλάντης Βορδός, μου έστειλε ένα ποίημα του.

ΜΑΝΗ ΘΕΚΕΛ ΦΑΡΕΣ
Ανυπόφορες ιχνηλασίες του αοράτου,
επέκεινα του θανάτου ξημερώνει Απρίλης.
Στις παρυφές των λουλουδιών
σταματά  αιωρούμενη για μια στιγμή η μέλισσα
μαζεύοντας ατέλειωτο μεθύσι
από αρώματα στο μικρό της στήθος

καμιά ιστορία δεν ξέρει
τίποτα δεν της έχει δοθεί
απ'τους παγετώνες απαράλλαχτη διανύει
τον τρόμο της ανθρωπότητας
υπάρχει σ'όλα τα μεγάλα γεγονότα αδιάφορη
δεν έστρεξε ποτέ σε δόγματα κι ανούσιες φλυαρίες
κρατώντας ομορφιά πλαγιάζει στους στημόνες

τους έχει μια στιγμή όλους τσιμπήσει
απ'τον Αρχίλοχο και τον Νίτσε
ώς το Μαχάτμα και τον Ρεμπώ
καθένας κουβαλά ένα μικρό ενθύμημα
απ'το πικρό κεντρί της.
Όσο για τον κόσμο
και την εκφυλισμένη των γενεών μας παρουσία
δεκάρα αρώματος ποτέ της δεν θα δώσει.
Μές'το μικρό της στήθος ζυγίστηκε
και βρέθηκε ελλειπής του κόσμου η ιστορία.

Πάνω απ'το κεφάλι μου ζουζουνίζοντας
τα λόγια της ακούω καθαρά
Μανή θεκέλ φαρές
Μανή
θεκέλ
φαρές
του ανθρώπου η βασιλεία..
                                             Βαλάντης Βορδός

M.C. Escher. relativity

Relativity. 1953. Λιθογραφία.(Cornelius Van S. Roosevelt Collection).
Ένα από τα πιο γνωστά έργα του Escher που πειραματίζεται πάνω στο "αδύνατο", τις οπτικές ψευδαισθήσεις και τις διαφορετικές όψεις που μπορεί κάποιος να δει τα πράγματα.
Στην επάνω σκάλα δύο άτομα προς την ίδια κατεύθυνση, φαίνεται σαν ο ένας να την ανεβαίνει και ο άλλος να την κατεβαίνει, σαν να βρίσκονται σε διαφορετικούς κόσμους.

Ο ΖΟΛΑ ΚΑΙ Ο ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ

Εντουάρ Μανέ. Νανά (1877). Ο Εd. Manet
(1832-1883)ήταν φίλος του Ζολά. Ο πίνακας 
είχε θεωρηθεί απρεπής και κατέβηκε από
την έκθεση Salon στο Παρίσι που είχε εκτεθεί.
Εξ άλλου η γυναίκα που χρησιμοποιήθηκε
ως μοντέλο, η Henriette Hauser, εκείνη την περίοδο
είχε σχέση με έναν ισχυρό πρίγκηπα που ενοχλήθηκε.
Ο πίνακας βρίσκεται στο Hamburger Kunsthalle,
στο Αμβούργο.

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Η Νανά του Ζολά θεωρείται παγκόσμιο λογοτεχνικό σύμβολο του νατουραλισμού. Ο Ζολά εξοργισμένος από τον υποκριτικό καθωσπρεπισμό της παρισινής πλουτοκρατίας παρουσιάζει το 1880 τη Νανά αφήνοντας εμβρόντητο το γαλλικό κοινό. Υπήρξαν αντιδράσεις κι επευφημίες, επικρίσεις και ύμνοι, λίβελοι κι αποθεωτικές κριτικές, με δυο λόγια το θέμα πήρε θεόρατες διαστάσεις. Ο Φλωμπέρ διάβασε καθηλωμένος το βιβλίο σε μια μέρα και πήρε δημόσια θέση αποκαλώντας το έργο αριστούργημα και τοποθετώντας το Ζολά στο πάνθεον των αθανάτων. Η Νανά δεν είναι απλώς μια πόρνη των παρισινών σαλονιών που επιβιώνει με την ανηθικότητά της αλλά ένας αμείλικτος καθρέφτης της μεγαλοαστικής τάξης και της παραδοσιακής αριστοκρατίας που παρακμάζουν ηθικά και ιδεολογικά. Είναι η μοιραία fame fatale που βρίσκει και τα κάνει καθώς τρέφεται από το λίπασμα του ξεπεσμού και της σαπίλας της πλουτοκρατίας. Είναι ο απαγορευμένος καρπός που ανθίζει μέσα στην κοινωνική κοπριά. Ο Ζολά δεν περιορίζεται μόνο στη Νανά αλλά καταδεικνύει έναν ολόκληρο στρατό από πόρνες πολυτελείας που φωλιάζουν σε όλα τα μεγαλοαστικά και καλλιτεχνικά στέκια κάνοντας περιουσίες και κερδίζοντας σεβασμό και κοινωνική καταξίωση. Σχεδόν κανένας ήρωας δεν είναι θετικός. Οι άντρες λειτουργούν ως αρπακτικά του κέρδους,

Θανάσης Καρτερός. Το τελευταίο τραμ

Την Τρίτη έγινε στο Public στη Θεσσαλονίκη, παρουσίαση του δεύτερου βιβλίου του Θανάση Καρτερού, "το τελευταίο τραμ". Μυθιστόρημα αυτή τη φορά, μια συγκλονιστική ψυχογραφία, άρρηκτα δεμένη με τα ασφυκτικά στα όρια του πνιγμού κοινωνικά, πολιτιστικά, πολιτικά πλαίσια της σκληρής μετεμφυλιακής δεκαετίας του '50, στη Θεσσαλονίκη, που δεν αφορά όμως μόνο τη συγκεκριμένη εποχή. Το πέρασμα μέσα από την κόλαση.                        

 "Όλα άρχισαν στην τρυφερή μου ηλικία, όταν ανάμεσα σε άρβυλα και εμβατήρια, σε εκτελέσεις και κονσερβοκούτια, η μάνα μου δραπέτευε απ' τη φυλακή του πατέρα μου στον έρωτα για κάποιον άλλο, κι έπαιρνε ένα δρόμο γεμάτο κολόνιες και μπριγιόλ. Απ' το μικρό σκάνδαλο της γειτονιάς, αλλά και από το μεγάλο της εποχής, ακόμα δεν έχω καταλάβει με ποιο τρόπο την σκαπούλαρα. Στις απαντήσεις που αναζήτησα δεν τα πηγα τόσο καλά. Ακόμα κι αυτές που μετά κόπου απέκτησα τις πάτησε το τελευταίο τραμ εκείνης της σαββατιάτικης νύχτας που δεν ξέχασα ποτέ".

M.C. Escher. Still life and street. 1937

Σε ένα από τα πρώιμα έργα του ο Maurits Cornelis Escher(1898-1972),  δημιουργεί μια εικόνα όπου το ξύλινο τραπέζι ή πρεβάζι ενός παράθυρου με βιβλία επάνω του, που είναι και η θέση του παρατηρητή, συγχέεται σε μία συνέχεια, ενότητα με τον δρόμο και την πόλη, που αποτελούν το αντικείμενο της παρατήρησης. Πίσω από αυτήν αλλά και παρόμοιες  κατασκευές, ο Escher προβάλει μια βασική ιδέα, ότι η αντίληψη δεν πρέπει να γίνεται κατανοητή σαν κάτι που αφορά τα "γεγονότα εκεί έξω" που τα αντιλαμβανόμαστε και τα αποθηκεύουμε στον εγκέφαλό μας αλλά σαν μια ενότητα του εξωτερικού αντικειμένου με τον παρατηρητή, αδυνατώντας να διαχωρίσουμε ποιο είναι εκείνο που καθορίζει το άλλο. Την κυκλικότητα, την αλληλοσύνδεση δράσης(παρατήρηση) και εμπειρίας(αντίληψη).
Το συγκεκριμένο έργο είναι ξυλογραφία που έγινε το 1937 (Cornelius Van S. Roosevelt Collection).

ΟΙ ΔΟΥΒΛΙΝΕΖΟΙ ΤΟΥ Τζοϋς

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Ο Τζέημς Τζόυς εξέδωσε το πρώτο σημαντικό λογοτεχνικό του έργο το 1907. Έχει τον τίτλο «Οι Δουβλινέζοι» και είναι συλλογή διηγημάτων. Πρόκειται για μικρές ιστοριούλες της αστικής καθημερινότητας στο Δουβλίνο. Ο Τζόυς εξαγριωμένος από την πνευματικό, ηθικό και ιδεολογικό μαρασμό της αστικής τάξης κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της με 15 εμπρηστικά διηγήματα - καθρέφτες της πραγματικότητας που κατακρημνίζουν την αστική ζωή. Χωρίς υπερβολές ή δραματικές κορυφώσεις, αλλά με απλή παρατήρηση, ο Τζόυς καταγράφει την αστική νοοτροπία σε όλες τις εκφάνσεις της. Τα στιγμιότυπα που παραθέτει είναι τόσο αντιπροσωπευτικά που ο σχολιασμός περισσεύει. Ακολουθώντας τον γνώριμο δρόμο του ασφυκτικού ρεαλισμού παρουσιάζει εικόνες τόσο οικείες, τόσο συνηθισμένες που όλοι έχουμε μάθει να τις αντιμετωπίζουμε ως κάτι φυσιολογικό ή δεδομένο.

Αυτά τα δεδομένα της αστικής ζωής επαναπραγματεύεται ο Τζόυς με τρόπο οδυνηρό κι αδυσώπητο. Πόσο φυσιολογικά είναι αυτά τα δεδομένα; Πόσο ηθικά ή πόσο φιλελεύθερα; Η Μικρή Έβελιν θέλει να αφήσει έναν πατέρα που την καταπιέζει και την απομυζεί

ο ανθρωπινος εγκεφαλος και τα τρια μεγαλα σταδια της αναπτυξης του

Στον ανθρώπινο εγκέφαλο, σε γενικές γραμμές, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρία μεγάλα επίπεδα ανάπτυξης, που χαρακτηρίζουν και την εξέλιξη των ζωικών ειδών. Αυτά τα επίπεδα ανάπτυξης δημιουργήθηκαν σε διαφορετικά στάδια της εξέλιξης, με τα νεότερα να επικάθονται πάνω στα παλαιότερα. 

Αυτόν τον διαχωρισμό τον κάνουμε παρ’ όλο που στις νεότερες δομές αντιπροσωπεύονται και οι αρχαιότερες λειτουργίες αλλά και τον ολιστικό χαρακτήρα που αποκτά η λειτουργία του, με την έννοια ότι για κάθε απόφαση που παίρνεται, συνειδητή ή ασυνείδητη, συνεργάζονται τα περισσότερα τμήματα του εγκεφάλου. Αναπτύχθηκαν πολυποίκιλες συνδέσεις ανάμεσα τους, με μία τάση τα νεότερα τμήματα να ελέγχουν τα παλαιότερα αλλά τα παλαιότερα να είναι περισσότερο ισχυρά και σταθερά επειδή εξυπηρετούν βασικότερες ζωτικές λειτουργίες.

 Στη βάση των εγκεφαλικών δομών βρίσκεται αυτό που ονομάζουμε αρχέγονος ή ερπετικός εγκέφαλος. Τα ψάρια και τα ερπετά έχουν σαν συνέχεια του νωτιαίου σωλήνα στη σπονδυλική στήλη,

Ο ΟΡΓΟΥΕΛ - Η ΦΑΡΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ

George Orwell(1903-1950)

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές (*Προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι το συγκεκριμένο κείμενο έχει αναρτηθεί σε αρκετές άλλες ιστοσελίδες. Οφείλω να διευκρινίσω ότι τόσο εγώ προσωπικά όσο και η ιστοσελίδα "Βόρειο Ιστολόγιο" δεν φέρουμε καμία ευθύνη για οποιαδήποτε αναδημοσίευση, όχι μόνο του συγκεκριμένου κειμένου, αλλά και οποιουδήποτε άλλου. Θανάσης Μπαντές. 15/1/12)        
Όταν ο Όργουελ έπινε τον καφέ του σε επαρχιακό καφενεδάκι της Αγγλίας πέρασε από μπροστά του ένα θεόρατο άλογο που το κατηύθυνε ένα θρασύ μικροσκοπικό πιτσιρίκι. Ο Όργουελ έμεινε κατάπληκτος από την αφέλεια του τεράστιου ζώου που δεχόταν τη βίαιη συμπεριφορά του πιτσιρίκου χωρίς την παραμικρή αντίδραση, πέρα από το δεδομένο της υποταγής. Η παθητική απάθεια του αλόγου και η πρωτόγονη, στα πλαίσια του αυτονόητου, εξουσιαστική ισχύς του πιτσιρίκου σε συνδυασμό με την απολύτως αντίστροφη πραγματικότητα, από άποψη μεγέθους και δύναμης παιδιού κι αλόγου, έθεσαν στον Όργουελ δύο ερωτήματα: «Πώς είναι δυνατό το άλογο να αποδέχεται την τυραννία του πιτσιρίκου;» και «τι θα γινόταν αν το άλογο σταματούσε να υπακούει;» Κάπως έτσι λέει ο μύθος ότι γεννήθηκε η ιδέα του βιβλίου «Η Φάρμα των ζώων», βιβλίο που έκανε παγκοσμίως διάσημο τον Όργουελ και που αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν του. Η «Φάρμα των ζώων» είναι ίσως δημοφιλέστερη κι από το «1984».

Ο μύθος του βιβλίου γνωστός. Τα ζώα μιας φάρμας επαναστατούν, διώχνουν από το κτήμα τον αγρότη δυνάστη κι εγκαθιδρύουν τη δική τους λαϊκή εξουσία. Διαχειριστές της εξουσίας είναι τα γουρούνια που είναι πιο έξυπνα και πιο μορφωμένα από τα άλλα ζώα, φυσικά με τις επευφημίες του ζωικού πλήθους, 

17 Νοεμβρη 1973

Ο ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑΣ

Umberto Eco(1932-)

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Ο Ουμπέρτο Έκο έχει διδάξει σημειωτική στα πανεπιστήμια του Τορίνο, της Φλωρεντίας και του Μιλάνου καθώς και στα αμερικάνικα πανεπιστήμια New York University, Northwestern University και άλλα. Απέκτησε έδρα σημειωτικής στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια και – πέρα από τα αμιγώς λογοτεχνικά ή επιστημονικά κείμενα που έχει εκδώσει με τρομερή εμπορικότητα - εδώ και δεκαετίες βομβαρδίζει τον ιταλικό τύπο με σειρά άρθρων που μπορεί να καταπιάνονται με οποιοδήποτε θέμα όμως πάντα κρύβουν την σχεδόν παροιμιώδη πλέον δυσπιστία του απέναντι σε οτιδήποτε. Από πολιτικές ιδέες μέχρι αυτονόητες συνήθειες κι από θρησκευτικά δόγματα μέχρι ΜΜΕ, κατανάλωση, πολιτική επικοινωνία, αγωγή, εκπαίδευση, με δυο λόγια οτιδήποτε καθορίζει το σύγχρονο άνθρωπο. Ο Έκο καταφέρνει να διεισδύσει πίσω από τον δεδομένο ορθολογισμό της καθημερινότητας και να καταδείξει το παράλογο. Είναι ο άνθρωπος που εφαρμόζοντας απολύτως την τρέχουσα λογική – στο όνομα της οποίας έχει δομηθεί όλο το παράλογο του πολιτισμού – αποδεικνύει τα ανορθολογικά αδιέξοδα της κοινωνίας που τελικά αφορούν κάθε ανθρώπινη δράση και καθορίζουν συμπεριφορές που υπηρετούν το κοινωνικά αποδεκτό και ουσιαστικά θωρακίζουν εκ νέου το πανίσχυρο του παραλόγου. Γι’ αυτό πολλές φορές προκαλεί το γέλιο. Γιατί φέρνοντας στο φως ολοφάνερες αλήθειες

η καταχρηση αντιβιοτικων και οι λοιμώξεις του ανωτερου αναπνευστικού

Τον χειμώνα έχουμε, όπως είναι αναμενόμενο, μια έξαρση των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού και αντίστοιχα μια έξαρση στην κατανάλωση αντιβιοτικών για τη "θεραπεία" τους. Κατανάλωση που έχει τα χαρακτηριστικά κατάχρησης.
Η Ελλάδα παραμένει πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών, εδώ και πολλά χρόνια, ανάμεσα σε 27 χώρες της Ευρώπης, με υπερδιπλάσια κατανάλωση από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για λίγο μας πέρασε η Κύπρος, την οποίαν όμως γρήγορα υποσκελίσαμε πάλι και είμαστε σταθερά και με διαφορά πρώτοι. Στις τελευταίες θέσεις του πίνακα είναι χώρες όπως η Δανία ή η Ολλανδία, με πολύ περισσότερο κρύο, υγρασία κλπ που ξέρουμε ότι ευνοούν την ανάπτυξη λοιμώξεων του αναπνευστικού. (Από στοιχεία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιτήρησης της Κατανάλωσης Αντιβιοτικών-European Surveillance of Antimicrobial Consumption-ESAC, ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα που συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων-ECDC- στη Στοκχόλμη).
Λόγω αυτής της υπερκατανάλωσης έχουμε και τα πρωτεία στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβιακών στελεχών, όπως στον σταφυλόκοκκο, τον εντερόκοκκο, την κλεμπσιέλλα της πνευμονίας, την ψευδομονάδα και το ακινετοβακτηρίδιο, τα οποία έχουν γίνει πολυανθεκτικά έως και ανθεκτικά στα πάντα. Το πρόβλημα δηλαδή δεν είναι μόνο η μεγάλη επιβάρυνση των ασφαλιστικών Ταμείων,

του Γ. Ιωαννου, απο το ΕΘΝΟΣ

Ο ΕΡΙΚ ΜΠΑΡΤΟΝ - ΤΟ ΡΟΚ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ

                                                                                     σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

ο Eric Burdon και οι Animals το 1967

Γεννημένος τον Μάιο του 41 ο Έρικ Μπάρτον ή Μπέρντον - όπως αυτοσυστήνεται – συνεχίζει ακόμα τις εμφανίσεις (πριν 5 χρόνια – αν δεν κάνω λάθος - ξανάρθε στην Ελλάδα για πολλοστή φορά) και ηλεκτρίζει το κοινό θυμίζοντας κάτι από ένα παράξενο παρελθόν, που παρότι αντενδείκνυται δεν πεθαίνει, σαν παιδικό πείσμα ή σαν τραύμα που δεν επουλώνεται. Εβδομηντάρης πια σαγηνεύει χωρίς εξαλλοσύνες, χωρίς φανφάρες κι επιτηδευμένη φρενίτιδα παρά μόνο με το αυτοκρατορικό ύφος του μύθου μιας άλλης εποχής. Γιατί ο Μπάρτον δεν χρειάζεται φιοριτούρες, ούτε ποζαρίσματα, αφού η αυθεντικότητα λειτουργεί απολύτως φυσικά απελευθερώνοντας μια δύναμη αυθόρμητη κι αντανακλαστική που ξεπερνά το χρόνο και διαχέεται στο άπειρο. Κι αυτό δεν μπορεί να το πετύχει κανένας μάνατζερ, γιατί έτσι ακριβώς ορίζεται το πηγαίο επικοινωνιακό ταλέντο που δεν έχει κανόνες. Ή το έχεις ή δεν το έχεις, κι Μπάρτον το έχει. Οι εμφανίσεις του Μπάρτον κρύβουν κάτι μυστηριακό, γιατί βγάζουν στον αέρα κάτι απροσδιόριστο.

Από τη μια έχουμε την απευθείας σύνδεση μ’ ένα παρελθόν που σε κάθε περίπτωση ξεπερνά τα μουσικά όρια, κι από την άλλη δεν χάνεται ποτέ το παρόν, αφού ο ίδιος ο Μπάρτον δεν κρύβει στο ελάχιστο ούτε τα χρόνια που έχουν περάσει, ούτε το προχωρημένο της ηλικίας του, ούτε την εμμονή του στον παλιό ήχο. Παράλληλα, δεν πρόκειται για μνημόσυνο μιας χαμένης εποχής,

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)

ψυχοδραμα..

Τις τελευταίες μέρες ζήσαμε γεγονότα απίστευτης αθλιότητας, που μας άφησαν όλους άφωνους. Με χαρακτηριστικά εφιάλτη, δεν πιστεύαμε δηλαδή ότι μπορεί να συμβαίνουν στην πραγματικότητα αυτά που εκτυλίσσονταν μπροστά στα μάτια μας αλλά τα νοιώθαμε να συμβαίνουν. Το "ουφ"! που βγήκε από όλους στο τέλος, δείχνει όλα αυτά που νοιώσαμε.
Για να διατηρηθούν κάποια πρόσωπα στην όποια εξουσία τους, δεν δίστασαν να λειτουργήσουν τόσο κοντόφθαλμα, προτείνοντας ή αποδεχόμενοι λύσεις που ήταν απόλυτα καταστροφικές για τη χώρα, αλλά και για το ίδιο το πολιτικό σύστημα ή τα κόμματά τους και τελικά και για τους ίδιους. Αυτό είναι αμοραλισμός. Να μην παίρνεις δηλαδή υπ' όψη τα γενικότερα συμφέροντα και να δρας από μια στενά εγωιστική οπτική. Είτε αυτό γίνεται από ανεπάρκεια είτε από συνειδητό υπολογισμό. Αλλά γίνεται να είσαι τόσο ανεπαρκής ώστε να μην βλέπεις την καταστροφή που έρχεται κατά πάνω σου από αποφάσεις που παίρνονται, υποτίθεται για να σε προστατέψουν; Τα πάθη βέβαια είναι γνωστό ότι τυφλώνουν, δημιουργούν black out. Και φαίνεται ότι το πάθος για εξουσία είναι πολύ μεγάλο.
Το πρώτο θύμα θα είναι τώρα ο πρώην  πρωθυπουργός, ο οποίος δεν θα έχει πια μέρος να καθήσει. Λειτουργώντας όλο αυτό το διάστημα χωρίς κανένα σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας, προχωρώντας στην κυριολεξία στα τυφλά,  καμιά διαπραγματευτική ισχύ, δημιουργώντας γύρω του ένα προσωπικό σύστημα εξουσίας από πειθήνιους σε αυτόν "φίλους", επιδείνωσε την ήδη άθλια οικονομική και πολιτική κατάσταση που κληρονόμησε. Το τελευταίο δε διάστημα είχε χαθεί κάθε έλεγχος. Είναι γνωστό ότι η απελπισία μπορεί να οδηγήσει σε παραφροσύνη.
Την ίδια τύχη όμως θα έχουν και όσοι λειτουργούν με παρόμοιες λογικές.

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)


 

 
Maurits Cornelis Escher(1898-1972). Καταρράκτης. 1961. Λιθογραφία.
Πειραματισμός με τις οπτικές αυταπάτες. Σε ένα εκ πρώτης όψεως αποδεκτό τρισδιάστατο οικοδόμημα, το μάτι ακολουθώντας τις γραμμές που κυλά το νερό, δεν αντιλαμβάνεται εύκολα τις  "παρανομίες" που μεταβάλλουν την προοπτική και δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ανύψωσης του.  
(Cornelius Van S. Roosevelt Collection).

Π. ΚΟΝΔΥΛΗΣ. Ο συντηρητισμος ως ιστορικο φαινομενο

Ένα ακόμη ιδιαίτερα ενδιαφέρον κείμενο του Π. Κονδύλη(1943-1998). Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε το 1994 στο περιοδικό Λεβιάθαν.  Πρόκειται για μετάφραση αποσπάσματος από το βιβλίο του, Konservativismus (1986). Το κείμενο το πήρα από το διαδίκτυο.

Π. Κονδύλης
Η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ένταξη του συντηρητισμού ως κοινωνικοπολιτικού και ιδεολογικού φαινομένου στο συνολικό φάσμα των Νέων Χρόνων σημαίνει δύο πράγματα: πρώτον, ότι αυτός δεν συνιστά ιστορική ή ανθρωπολογική σταθερά, παρά ένα συγκεκριμένο ιστορικό φαινόμενο, που συνδέεται με ορισμένη εποχή και με ορισμένο τόπο και που παρέρχεται μαζί μ’ αυτήν την εποχή ή και πριν ακόμη από το τέλος της· και δεύτερον, ότι δεν μπορεί να κατανοηθεί με αφετηρία την εχθρότητα του προς τη γαλλική Επανάσταση, αλλά ότι το καλύτερο είναι να ξεκινήσουμε από την αντιπαράθεση του με ορισμένα ειδοποιά γνωρίσματα των Νέων Χρόνων εν γένει, τα οποία οι συντηρητικοί θεώρησαν ως επαναστατικά. Ακόμα όμως κι αν επικρατούσε συμφωνία πάνω σε τούτη τη διπλή θέση, έτσι χοντρικά διατυπωμένη, και πάλι δεν θα είχαμε κερδίσει πολλά πράγματα από άποψη περιεχομένου εφ’ όσον δεν θα έχουν προσδιορισθεί με την αναγκαία σαφήνεια τα κρίσιμα για τον προβληματισμό μας χαρακτηριστικά της εποχής, μέσα στην οποία ο συντηρητισμός διαμορφώνεται, δραστηριοποιείται και τελικά αποσυντίθεται —και επί πλέον, εφ’ όσον δεν θα έχει δοθεί ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα ποιες είναι οι έσχατες πηγές της συντηρητικής σκέψης μέσα στην ιστορία της κοινωνίας και των ιδεών.

ακομη ένα σκιτσο του Γ. Ιωαννου(απο το σημερινο ΕΘΝΟΣ)

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)

Peeter Brueghel ο Πρεσβυτερος. ο πυργος της Βαβελ

Ο Πήτερ Μπρέγκελ ο Πρεσβύτερος(1525-1569) ή Μπρέχελ όπως είναι η προφορά του στα Ολλανδικά, ήταν Φλαμανδός ζωγράφος εγκατεστημένος αρχικά στην Αμβέρσα και στη συνέχεια στις Βρυξέλλες. Η Αμβέρσα εκείνη την περίοδο, με την ανακάλυψη των νέων θαλάσσιων οδών προς την Ασία και την Αμερική, εξελισσόταν γρήγορα σε  ένα μεγάλο οικονομικό κέντρο του δυτικού κόσμου και σε μητρόπολη του παγκόσμιου εμπορίου. Η θρησκευτική διαίρεση σε καθολικούς και προτεστάντες(Λουθηρανοί, Καλβινιστές και  Αναβαπτιστές, μια κοινωνικά ριζοσπαστική αίρεση), οι γλωσσικές διαφορές και οι διαμάχες που είχαν ξεσπάσει δημιουργούσαν μια συνεχή αστάθεια. Οι Κάτω χώρες ανήκαν στην αυτοκρατορία του βασιλιά Φίλιππου του Β της Ισπανίας, φανατικού καθολικού, ο οποίος έστειλε τον δούκα της Άλμπα ως στρατιωτικό διοικητή τον Αύγουστο του 1567, γνωστό για την ακραία σκληρότητά του, για να απαλλάξει τις Κάτω Χώρες από τους αιρετικούς, τους προτεστάντες δηλαδή, σκοτώνοντας χιλιάδες και οδηγώντας σε έναν 80ετή πόλεμο που κατέληξε στο καθολικό Βέλγιο(όπως ονομάσθηκε αργότερα) στο νότο και την προτεσταντική Ολλανδία στον βορά. Η αφορμή ή η αιτία ήταν το σπάσιμο των εικόνων και η καταστροφή αγαλμάτων αγίων σε καθολικές εκκλησίες από τους προτεστάντες το 1566.
Ο πίνακας έγινε το 1563, πριν δηλαδή την έναρξη των συγκρούσεων αλλά αποτελεί έναν συμβολισμό  για το κλίμα της αστάθειας στην πόλη, συνδέοντάς την με τον μύθο του πύργου της Βαβέλ. Ο πύργος της Βαβέλ έγινε από τον βασιλιά της Βαβυλώνας Νεμρώδ, (που τον δείχνει να επιθεωρεί τους λιθοξόους που τον προσκυνούν), που σύμφωνα με τον βιβλικό μύθο ήθελε να κάνει ένα πύργο που να φτάνει στον ουρανό. Ο Μπρέγκελ απεικονίζει τον πύργο αλλά και όλο τον πίνακα, με στοιχεία από την εποχή του, όπως γινόταν συνήθως τον μεσαίωνα, με σχολαστική σχεδόν απεικόνιση των λεπτομερειών, δίνοντάς του μια αστάθεια μιας και δείχνει το οικοδόμημα να γέρνει ελαφρά. Η πόλη αριστερά, το πλωτό ποτάμι και η θάλασσα στο βάθος παραπέμπουν στην Αμβέρσα.
Ο Μπρέγκελ γεννήθηκε 10  χρόνια μετά το θάνατο του Ιερώνυμου Μπος, από τον οποίον είχε επηρεασθεί. 50 χρόνια μετά γεννήθηκε ο Ρούμπενς(1577) και 80 ο Ρέμπραντ(1606), εκφραστές της χρυσής Ολλανδικής εποχής στη  ζωγραφική. Στην Αμβέρσα, την εποχή του Μπρέγκελ, δούλευαν 360 αναγνωρισμένοι ζωγράφοι, ένας αριθμός που δείχνει την μεγάλη άνθησή της.
Ο Μπρέγκελ έκανε τουλάχιστον τρεις πίνακες με το ίδιο θέμα. Ο συγκεκριμένος πίνακας βρίσκεται στο Kunsthistorisches Museum, στη Βιέννη.

το δημοψηφισμα

Στην αξέχαστη κωμωδία "το πάρτυ" ο Πήτερ Σέλλερς υποδύεται έναν ηθοποιό από την Ινδία, τον Hrundi Bakshi, που στα γυρίσματα μιας ακριβής παραγωγής στο Χόλυγουντ, ψάχνοντας να βρει μέρος για να ακουμπήσει το πόδι του να δέσει τα κορδόνια του, πατά  πάνω στον πυροκροτητή και ανατινάζει όλο το σκηνικό , ένα μεγάλο φρούριο υπονομευμένο με εκρηκτικά, πριν ο σκηνοθέτης γυρίσει την ανάλογη σκηνή, καταστρέφοντας την ταινία. Κάτι ανάλογο νομίζω ότι έκανε και ο πρωθυπουργός μας με την πρόταση για δημοψήφισμα, ανατινάζοντας το αποτέλεσμα της συμφωνίας της 27ης Οκτωβρίου με την ΕΕ και το ΔΝΤ, που ο ίδιος τουλάχιστον θεωρούσε σαν ιδιαίτερα θετικής αλλά και προδικάζοντας, αν το προχωρήσει, την ανοιχτή χρεοκοπία της χώρας. Επειδή είτε το δημοψήφισμα βγάλει όχι, ακυρώνει τη συμφωνία αλλά και είτε βγάλει ναι στο μεταξύ δεν θα μπορεί να εφαρμοσθεί αφού θα είναι υπό την αίρεση του δημοψηφίσματος. Και αν στην ταινία ο Ηrundi Bakshi το κάνει από χαζομάρα και επειδή είναι έξω από τα νερά του, εδώ το κάνει για να αποφύγει τον σκόπελο των εκλογών, να κερδίσει δηλαδή λίγο χρόνο, με τραγικές ίσως συνέπειες για την χώρα, δρώντας τελικά σαν τον Bakshi στην ταινία. Εκτός και αν το έκανε για να ανατινάξει τον ..καπιταλισμό, μιας και τα διεθνή χρηματιστήρια κατρακυλούσαν σήμερα.

Ο ΜΠΡΥΚΝΕΡ - Η ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Pascal Bruckner(15 Δεκ. 1948-)

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Η αλήθεια είναι ότι ο Μπρυκνέρ ανήκει στους υπερτιμημένους συγγραφείς. Έξοχος μυθοπλάστης, ξέρει να ταΐζει τον αναγνώστη με σεναριακό καροτάκι ώστε να καταβροχθιστούν οι σελίδες, αλλά μέχρι εκεί. Προκλητικός και παιχνιδιάρης, αμαρτωλός και παράφορος αλλά πάνω απ’ όλα εξυπνάκιας καταφέρνει και πουλάει μια χαρά, όμως κλασικός δεν πρόκειται να γίνει. Ούτε ιδιαίτεροι χαρακτήρες, ούτε κοινωνική πραγματικότητα, ούτε διεισδυτικό βλέμμα στο σύγχρονο άνθρωπο. Ο Μπρυκνέρ εκφράζει την επιφανειακή κουλτούρα που ταυτίζει την πρόκληση με την πρόοδο ή που αναμασά τσιτάτα ως απαύγασμα σοφίας. Θα λέγαμε ότι είναι περισσότερο τηλεοπτικός παρά λογοτεχνικός. Καταναλώνεται, προσφέρει ευχαρίστηση και μετά ξεχνιέται, ό,τι πρέπει για την παραλία. Το βιβλίο του όμως «Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα» διαφέρει. Χωρίς να αλλοιώνεται ο μπρυκνερικός χαρακτήρας του ευανάγνωστου και διατηρώντας την αλάνθαστη εμπορική τακτική του καρότου με διαρκείς ανατροπές και ακραίες καταστάσεις που ηλεκτρίζουν τον αναγνώστη καταφέρνει και κινείται σε απίστευτα βάθη καθρεφτίζοντας όχι μόνο την ιδεολογική χρεοκοπία της σύγχρονης εποχής αλλά και τον ακρωτηριασμένο συναισθηματικά και ψυχικά σύγχρονο άνθρωπο που εκμηδενίζοντας κάθε αξία αναζητά την ηδονή στο ζωώδες και το πρωτόγονο που τελικά προβάλλει ως μοναδική ιδεολογία. Ένας απύθμενος εκφυλισμός και μια απίστευτη αντιστροφή όρων στην διεκδίκηση της ευτυχίας που μοιάζει άπιαστη και τελικά άχρηστη αφού έτσι κι αλλιώς γίνεται μη διαχειρίσιμη. Ίσως η πιο απαισιόδοξη ματιά στο σύγχρονο άνθρωπο που έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο καλλιέργειας και γνώσης και ταυτόχρονα είναι πιο αιμοβόρος, πιο ανεξέλεγκτος, πιο μόνος και τελικά πιο δυστυχής από ποτέ. Η ιστορία αφορά ένα ξοφλημένο διανοούμενο στο Παρίσι που ερωτεύεται μια κομμώτρια.

Ο ΧΑΞΛΕΫ - Ο ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ

                                                       σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Aldous Haxley(26 Ιουλ 1894-22 Νοε 1963)

 Όταν ο Άλντους Χάξλεϋ έγραφε το «Θαυμαστό Νέο Κόσμο» δεν κοιτούσε απλώς το μέλλον, κοιτούσε την ανθρωπότητα με τρόπο απογυμνωτικό κι ανελέητο. Το ανθρώπινο είδος, σαν σε μικροσκόπιο εργαστηρίου, φαίνεται τόσο προβλέψιμο, τόσο χοντροκομμένο, που η πορεία του μοιάζει προδιαγεγραμμένη στο βαθμό του αυτονόητου. Το μεγαλείο του Χάξλεϋ δεν περιορίζεται στην επιτυχημένη, σε βαθμό προφητείας, μελλοντολογική τοποθέτηση της ανθρώπινης μοίρας, αλλά στη φυσικότητα που αποδίδεται. Ο απόλυτος παραλογισμός του ανθρώπου ρέει τόσο ομαλά, τόσο ανεπιτήδευτα, τόσο αδιαπραγμάτευτα λογικά, σαν ανόθευτη αλήθεια, σαν απαρασάλευτη τάξη υπεράνω κάθε συζητήσεως. Σαν ιατρική γνωμάτευση σε μελλοθάνατο, με το απαράμιλλο κύρος των εργαστηριακών εγγυήσεων. Κάπως έτσι παίρνει διαστάσεις ντοκουμέντου που όμως εντελώς ανορθόδοξα δεν αφορά το παρελθόν αλλά το απώτερο μέλλον. Ο Χάξλεϋ δεν φαίνεται να μελετά τη ροή της ανθρώπινης ιστορίας αλλά την καθαυτό ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία που κινείται στα πλαίσια συγκεκριμένων συμπεριφορών που καθορίζονται από πανομοιότυπες επιθυμίες. Η εκπλήρωση των επιταγών της ευτυχίας και το πάθος του ανθρώπου να βιώσει την προσωπική ελευθερία γυρίζουν εναντίον του, τον εγκλωβίζουν, τον απομονώνουν, τον οδηγούν στο απάνθρωπο.
 Η ανθρώπινη ελευθερία ορίζεται μόνο από κατά συνθήκη ελευθερίες που έχουν συγκεκριμένες και χειροπιαστές σταθερές και που μοιραία γίνονται δεσμά κι αυτοαναιρούνται. Ο Χάξλεϋ μελετώντας τους ανθρώπους αντιλαμβάνεται

Ο ΜΠΟΜΠ ΝΤΙΛΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΡΑΣΜΕΝΕΣ ΑΥΘΕΝΤΙΕΣ

Bob Dylan(24 Μαΐου 1941-)

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Ο Μπομπ Ντίλαν δεν χρειάζεται συστάσεις. Γεννημένος το 1941 στη Μινεσότα έμελλε να ξεπεράσει κάθε όριο φήμης, να γίνει αληθινός θρύλος. Η έννοια μουσικός ή συνθέτης είναι πολύ φτωχή για τον Ντίλαν. Θα λέγαμε ότι η μουσική είναι μόνο η αφορμή ή αλλιώς το πεδίο της δράσης για μια καθαρά εκτονωτική διοχέτευση συναισθηματικής ενέργειας που μόνο η τέχνη μπορεί να φιλοξενήσει. Μια πραγματική βόμβα μεγατόνων με ωστικό κύμα παγκοσμίου βεληνεκούς που από ένα σημείο και μετά γίνεται εμμονή. Όταν κάποιος ανακαλύψει τον Ντίλαν μοιραία αρρωσταίνει. Κάτι σαν εθισμός. Θέλει να τον ακούει συνέχεια, επαναλαμβάνει τους στίχους του, επεξεργάζεται για χρόνια την ποίησή του και διαρκώς ανακαλύπτει. Μια άβυσσος. Κι όσα περισσότερα ανακαλύπτει τόσο περισσότερο εθίζεται, δηλαδή τόσο περισσότερο βουλιάζει στην αρρώστια Ντίλαν. Η αρρώστια Ντίλαν δεν γιατρεύεται ποτέ, απλώς περνάει στάδια ύφεσης και όξυνσης, όπως όλες οι αγιάτρευτες αρρώστιες. Εκεί που τον έχεις ξεχάσει φτάνει η ελάχιστη αφορμή – η ελάχιστη κατάσταση που θυμίζει παρελθόν - και νάτος πάλι μπροστά σου. Γιατί ο Ντίλαν έχει αυτό το χαρακτηριστικό. Κολλάει σαν βδέλλα στα βιώματά μας, γίνεται ένα μ’ αυτά.Όλοι λένε ότι ο Ντίλαν προβληματίζει ή διδάσκει ή υμνεί τη ζωή ή εμφυσά την επαναστατικότητα ή παρασύρει ή καθηλώνει ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. H αλήθεια είναι ότι είτε παρουσιάζεται οργισμένος, είτε αγαπησιάρης, είτε ληστής, είτε δικαστής, είτε μοντέρνος, είτε παραδοσιακός, είτε αμφισβητίας, είτε απόμακρος, είτε είρων, είτε εραστής, γιατί ο Ντίλαν έχει χιλιάδες πρόσωπα, πάντα καταφέρνει το ίδιο πράγμα, την αποδοχή του συνανθρώπου. Ακόμα κι όταν εξεγείρεται αυτό εκπέμπει τη συναδέλφωση. Αυτό το πετυχαίνει αβίαστα, θα λεγε κανείς χωρίς να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια. Ο Ντίλαν κυλάει με τη φυσικότητα του νερού, σαν να μην υπάρχει άλλη επιλογή, σαν αυτονόητο.

Ο ΟΡΓΟΥΕΛ - ΤΟ 84 ΚΑΙ ΤΟ 2011

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

George Orwell(25 Ιουν. 1903-21 Ιαν. 1950)

Το μυθιστόρημα «1984» του Τζωρτζ Όργουελ κυκλοφόρησε στο κοινό το 1949. Η θύελλα που προκάλεσε ήταν τόσο σφοδρή, που σήμερα, πάνω από 60 χρόνια από τη συγγραφή του, δεν έχει καταλαγιάσει ούτε στο ελάχιστο. Κριτικές επί κριτικών, σχόλια επί σχολίων, μια ανεξέλεγκτη, κυριολεκτικά ατέρμονη, καταιγίδα που γεννήθηκε για να δραματοποιήσει ακόμη περισσότερο την, έτσι κι αλλιώς, βεβαρημένη ιστορία του ανθρώπου αναμοχλεύοντας εκ νέου τα κυρίαρχα ζητήματα της διαχείρισης της εξουσίας, της ελευθερίας, της υπηρεσίας συμφερόντων με δυο λόγια του αδιεξόδου της ανθρώπινης συνύπαρξης. Δεν είναι ο μελλοντολογικός χαρακτήρας του έργου που έκανε πάταγο παγκοσμίως, ούτε οι ξεκάθαρες πολιτικές προεκτάσεις του, ήταν ο ηλεκτρισμός μιας αλήθειας που πλέον λεγόταν κατάμουτρα, σαν βρισιά, σαν θρασύτατη ειρωνεία, σαν κατάρα και κομπασμός συγχρόνως. Ο Όργουελ βάζει το δάχτυλο στην ανοιγμένη πληγή κοιτώντας κατάματα μια σκουριασμένη ανθρωπότητα. Είναι ο σαδιστής ανατόμος πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Πιέζει αμείλικτα με τις λαβίδες του προξενώντας αφόρητους πόνους. Σαν από αφέλεια, μας δείχνει το μέλλον κλιμακώνοντας την ασφυξία που φτάνει στο ουρλιαχτό χωρίς ποτέ να παίρνει το βλέμμα από πάνω μας, χωρίς ποτέ να αφήνει τη ματωμένη λαβίδα από το χέρι, αλλά αντίθετα τη χώνει όλο και πιο βαθειά σαν να του διαφεύγει η οδύνη που προκαλεί.
Εφιάλτης. Αυτή είναι η λέξη που χρησιμοποίησαν οι περισσότεροι για το 84. Όμως ακόμα κι αυτό φαίνεται λίγο μπροστά στο τερατούργημα που εκτυλίσσεται. Γιατί το 84 ξεπέρασε τα λογοτεχνικά όρια και δεν μπορεί να οριοθετηθεί με λέξεις. Αντίθετα έγινε το ίδιο λέξη, έγινε έννοια που ενσωματώθηκε στην παγκόσμια φρασεολογία. Πλέον η έννοια εφιάλτης δε συμβολίζει τον Όργουελ, η λέξη οργουελιανός νοηματοδοτεί τον εφιάλτη.
Ο Όργουελ δεν κάνει τίποτε άλλο

O ΜΑΙΗΛΕΡ ΚΑΙ Η ΒΙΑ

Norman Meiler(31 Ιαν 1923-10 νοε 2007)

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Το βιβλίο του Μαίηλερ «Οι σκληροί δεν χορεύουν» δεν θεωρείται από τα αριστουργήματά του όπως «Οι γυμνοί και οι νεκροί», «Το αμερικάνικο όνειρο» ή «Οι στρατιές της νύχτας». Τουλάχιστο οι κριτικοί της λογοτεχνίας δεν το συγκαταλέγουν στα κλασικά του ίσως επειδή δεν έχει ξεκάθαρη πολιτική χροιά, όπως τα προηγούμενα, αλλά το πολιτικό σχόλιο κινείται υπόγεια, σκεπασμένο καλά από την αστυνομική πλοκή που εκτυλίσσεται σε πρώτο πλάνο. Ξοφλημένος συγγραφέας, ο Τιμ Μάντεν, που ζει σε παραλιακή κωμόπολη της Αμερικής διασκεδάζει μ’ ένα ζευγάρι που γνωρίζει τυχαία προσπαθώντας να ξεφορτωθεί τον άντρα, που φαίνεται να έχει ομοφυλοφιλικές τάσεις, και να προσεγγίσει σεξουαλικά τη γυναίκα που, ως μοιραία ντίβα, τον παίζει στα δάχτυλα. Τελικά μεθοκοπά μέχρι αναισθησίας και ξυπνά στο σπίτι του χωρίς να θυμάται σχεδόν τίποτα από την προηγούμενη νύχτα. Το ζευγάρι της προηγούμενης νύχτας όμως εξαφανίζεται μυστηριωδώς και το ψάχνει η αστυνομία. Αναζητώντας την άκρη του νήματος ο αστυνομικός ντέντεκτιβ κατευθύνεται στο σπίτι του ήρωα αφού είναι ο τελευταίος άνθρωπος που είχε επαφή μαζί του. Είναι αδύνατο να θυμηθεί όμως οτιδήποτε αφορά την επίμαχη νύχτα. Ο αστυνομικός φεύγει αλλά είναι φανερό ότι οι υποψίες πέφτουν πάνω στον Τιμ Μάντεν που πανικοβάλλεται. Παίρνει το αυτοκίνητό του και πάει σ’ ένα χωράφι που έχει κρυμμένη μαριχουάνα. Ανοίγει την κρύπτη και βλέπει το κεφάλι της αναζητούμενης γυναίκας. Κάπως έτσι αρχίζει η φρενίτιδα. Ποιος σκότωσε αυτή τη γυναικά; Πώς βρέθηκε το κεφάλι της εκεί; Ο Μάντεν τη σκότωσε; Πού βρίσκεται το σώμα; Ο άντρας που είναι; Τι να κάνει μ’ αυτό το κεφάλι; Τι έγινε επιτέλους εκείνο το βράδυ;  

Ο ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΥΛΟΥΒΑΧΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Umberto Eco(5 Ιαν. 1932-)

Σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Το Μπαουντολίνο είναι άλλη μια καλοστημένη φάρσα του Ουμπέρτο Έκο. Ιπποτικό μυθιστόρημα, με σαφείς πολιτικές διαστάσεις όπου όλα κινούνται στο πλαίσιο της άκρατης υπερβολής που αγγίζει την κωμικότητα. Εξωφρενικές περιπέτειες, μυθολογικά τέρατα, συνωμοσίες, ιεροί θησαυροί, ιστορικά γεγονότα και θρύλοι που παντρεύονται σε μια πραγματική μασκαράτα. Ο ήρωας, ο νεαρός Μπαουντολίνο, ένας παθολογικός ψεύτης, συναντιέται με τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο και καταφέρνει να τον κερδίσει σε τέτοιο βαθμό που ο τελευταίος τον υιοθετεί και τον παίρνει μαζί του. Μεταφέρεται στο παλάτι και γνωρίζει από κοντά όλο τον αυτοκρατορικό κόσμο, τα πολιτικά παιχνίδια και τις δολοπλοκίες που αποτελούν την καθημερινότητα της αυλής. Γοητεύεται από αυτόν τον κόσμο και συνειδητοποιεί ότι του ταιριάζει απόλυτα αφού η έμφυτη μυθομανία του αποδεικνύεται όπλο και ρυθμιστικός παράγοντας όλων των υποθέσεων. Το ψέμα, ως πολιτική ιδεολογία πια, αποθεώνεται και αναδεικνύει τον Μπαουντολίνο σε μόνιμο σύμβουλο του αυτοκράτορα. Κάθε λεπτή πολιτική υπόθεση γίνεται παιχνιδάκι στα χέρια αυτού του νέου με το απίστευτο ταλέντο. Τα αληθινά αίτια των πολέμων, ο αδυσώπητος αυτοκρατορικός επεκτατισμός, τα πολιτικά και θρησκευτικά συμφέροντα, όλα αυτά που από θέση αρχής οφείλουν να αποσιωπούνται, αλλά ταυτόχρονα είναι οι μοναδικοί παράγοντες που κινούν την ιστορία, εξωραϊζονται και αποκτούν μυθικές διαστάσεις χάρη σ’ αυτόν, τον τρομερό Μπαουντολίνο, που ξέρει κάθε στιγμή να επινοεί ωραία παραμύθια μπαλώνοντας κάθε περίπλοκη κατάσταση. Οι επινοημένοι μύθοι και η πραγματικότητα μπλέκονται τόσο πολύ που είναι αδύνατο να τα διαχωρίσει κανείς.

Η ιστορία ξαναγράφεται με τέτοια πειστικότητα που είναι αδύνατο να αμφισβητηθεί. Το πράγμα ξεφεύγει από κάθε έλεγχο κι ο Μπαουντολίνο πέφτει ο ίδιος στα δόκανα που έπλασε αφού μπλέκεται σε απίθανες περιπέτειες ακολουθώντας τους ιστορικούς μύθους που ο ίδιος δημιούργησε. Η στιγμή που κι ο Μπαουντολίνο αρχίζει να πιστεύει τα ψέματά του είναι η ολοκλήρωση της φάρσας που σκάρωσε ο Έκο.

Το ερώτημα είναι προφανές: Πώς γράφεται η ιστορία; Τι απ’ αυτά που γνωρίζουμε

Αναπαράσταση κατοικίας της εποχής του χαλκού,  μεταξύ 2.000-1100 π.Χ.(!), από βυθισμένη πόλη στα παράλια της Λακωνίας.(από αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου του Νότινγκχαμ).
 ΤΟ ΒΗΜΑ - Μία βυθισμένη αρχαία πόλη «ξανακτίστηκε» - πολιτισμός

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)