Τα βλαστοκύτταρα είναι αδιαφοροποίητα κύτταρα τα οποία παραμένουν στους διάφορους ιστούς και τα όργανα του σώματος, μετά την ανάπτυξη του εμβρύου και τα οποία χρησιμεύουν σαν μήτρες για την αναγέννηση των ιστών και των οργάνων στα οποία βρίσκονται και τα οποία ονομάζονται πολυδύναμα(multipotent) βλαστοκύτταρα των ενηλίκων(ή adult stem cells). Τα ερεθίσματα, σήματα, που δέχονται από το ιστικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται, τα οδηγούν και στις αντίστοιχες διαφοροποιήσεις, τόσο στη διάρκεια της ανάπτυξης και τη διαφοροποίηση των ιστών, όσο και για τις ανάγκες αναγέννησης των φθαρμένων ιστών και των κυττάρων που πεθαίνουν. Στον ενήλικo οργανισμό υπάρχουν περίπου 20 διαφορετικά είδη τέτοιων βλαστοκυττάρων. Έχει αποδειχθεί όμως πειραματικά ότι κάτω από την επίδραση κατάλληλων ερεθισμάτων μπορεί να εξελιχθούν και σε κύτταρα διαφορετικών ιστών από αυτών στους οποίους βρίσκονται, διατηρώντας δηλαδή μέρος της αρχικής τους πολυδυναμίας.
Φαίνεται ότι τα βλαστοκύτταρα αποτελούν μια μεγάλη ελπίδα, τη μεγαλύτερη ίσως, για την αναγέννηση των ιστών του ανθρώπινου σώματος, οποιουδήποτε ιστού, της καρδιάς, του εγκεφάλου, του ήπατος, των νεφρών κλπ και να αντιμετωπιστούν προβλήματα που σήμερα φαίνονται άλυτα. Θα αποτελέσει επανάσταση στην αντιμετώπιση των ασθενειών αλλά και της επιβίωσης. Η ανακάλυψη αυτή φαίνεται να απλοποιεί κατά πολύ τη δημιουργία τους από τον ίδιο οργανισμό που θα τα δεχθεί, σε σχέση με τις μέχρι τώρα μεθόδους.
Ταυτόχρονα αυτή η ανακάλυψη ίσως οδηγήσει και σε μια διαφορετική κατανόηση της καρκινογέννεσης. Τα καρκινικά κύτταρα αποτελούν κλώνους αδιαφοροποίητων κυττάρων, όπως είναι δηλαδή και τα βλαστοκύτταρα, τα οποία φαίνεται ότι σε συνθήκες οξέωσης, δημιουργούνται μέσα σε τέτοιο περιβάλλον στο οποίο μπορούν και αναπαράγονται συνεχώς, χωρίς όμως να προχωρούν στη διαφοροποίησή τους, όπως γίνεται με το μεγαλύτερο μέρος των απογόνων των βλαστοκυττάρων. Όπως έγινε αναφορά και στην ανάρτηση Ο καρκίνος και το φαινόμενο(effect) Warburg, τα καρκινικά κύτταρα, που αποτελούν κλώνους αδιαφοροποίητων κυττάρων ή βλαστοκυττάρων κάποιου ιστού, χρησιμοποιώντας κυρίως την αναερόβια μέθοδο παραγωγής ενέργειας, παράγουν τοπικά συνεχώς μεγάλες ποσότητες γαλακτικού οξέος, διατηρώντας ένα σταθερά όξινο ιστικό περιβάλλον, που ευνοεί τη μη διαφοροποίησή τους, και μπορεί ίσως να εξηγήσει τη γέννηση και την εξέλιξη του καρκίνου σε κάποιο ιστό. Σε αντίθεση με ένα υγιή ιστό στον οποίον δεν υπάρχουν σχετικά σταθερά αυτές οι συνθήκες και τα βλαστοκύτταρα ακολουθούν το δρόμο της διαφοροποίησης στον αντίστοιχο ιστό.
Οι αρχικές συνθήκες οξέωσης σε κάποιους ιστιούς, που μπορεί να δημιουργήσουν αδιαφοροποίητα κύτταρα, μπορούν να προκύψουν από πολλές διαφορετικές καταστάσεις.
Επίσης:
-Η υποξία και ο καρκίνος. Μια διαφορετική προσέγγιση;
-Τα βλαστοκυτταρα
Δ. Πετρίδης
