![]() |
Albert Cossery. Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1913. Από το 1945 μόνιμα εγκατεστημένος στο Παρίσι, όπου πέθανε το 2008. |
Το βιβλίο του Αλμπέρ Κοσερί «Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας» ανήκει – σχεδόν ως ορισμός – σ’ εκείνα τα ιδιόρρυθμα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που είναι αδύνατο να βρουν τη θέση που τους αξίζει, ακριβώς γιατί σπάνε όλα τα καλούπια, κι ως εκ τούτου δεν κατατάσσονται πουθενά καθώς το αλλόκοτο καθίσταται μη κατατάξιμο. Το αλλόκοτο εκτυλίσσεται από την πρώτη σελίδα με μια, θα λέγαμε, μηχανιστική κανονικότητα και με αφόρητα καλοκουρδισμένη ροή που, εντελώς παράδοξα, εκπληρώνει όλους τους όρους της φυσικότητας. Βλέπουμε δηλαδή την αδυσώπητη τεχνική του ορθού λόγου, που τελικά σηματοδοτεί την αμηχανία του παραλόγου, οριοθετώντας το αδύνατο, που εκδηλώνεται σχεδόν νομοτελειακά, σαν φάρσα. Το γέλιο είναι η μοναδική διέξοδος – άμυνα μπροστά στο ανυποχώρητο που επιτίθεται σαρώνοντας τα πάντα. Πρόκειται για την απόλυτη αντιστροφή των αξιών. Για το απαρασάλευτο ιδανικό των εκτός κάθε ηθικής ανθρώπων που, μοιραία, συντρίβονται από το βάρος του. Κι εδώ βρίσκεται η ανορθόδοξη ισορροπία του Κοσερί που προβάλλει την ελαφρότητα μπροστά στις σοβαρότερες αλήθειες. Φαίνεται να κινείται τόσο άνετα μες το αταίριαστο, σαν να μην καταλαβαίνει την ασυμβατότητα, σαν κάτι αυτονόητο, σαν να μην υπάρχει τίποτε φυσικότερο απ’ την ακροβασία, κι αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από τη διεισδυτικότερη παρατήρηση. Τελικά που εστιάζει; Στο αστείο, για να γελάσουμε; Στο, πέρα από το αστείο, πλέγμα της υπερβολής που φέρνει στα άκρα τις αλήθειες; Στον ξεπεσμό της μεγαλοαστικής τάξης; Στην ιδεολογική δουλεία μιας ηθικής που τρέφει τη μισθωτή εργασία; Είναι ρεαλιστής; Είναι σουρεαλιστής; Είναι κυνικός; Είρων;