εικόνες από την εμφύλια αιματοχυσία στη Συρία

Ένας εμφύλιος πόλεμος.
Εικόνες της φρίκης.

http://www.boston.com/bigpicture/2013/08/assault_in_syria.html

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ

Το στρες ως παράγοντας ανάπτυξης

Κάθε βιολογικός οργανισμός, ως ένα αυτορρυθμιζόμενο σύστημα σε αλληλεξάρτηση με το περιβάλλον με το οποίο ανταλλάσσει συνεχώς πληροφορίες και αλληλεπιδράσεις, έχει μάθει να διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος αυτών των επιδράσεων μέσα από μαθημένες λύσεις, συστήματα αυτορρύθμισης, συμπεριφορές κλπ. Ένα μέρος αυτών των επιδράσεων συνιστούν μια μικρότερη ή μεγαλύτερη δοκιμασία για τον οργανισμό είτε επειδή αποτελούν ή εκλαμβάνονται ως κίνδυνος για την ύπαρξή του είτε επειδή απαιτούν γενικότερες αναδιατάξεις που πρέπει να γίνουν ώστε ο οργανισμός να προσαρμοσθεί επιτυχώς στη προκύπτουσα πρόκληση. Στα θηλαστικά αυτή η αντίδραση σηματοδοτείται ως αντίδραση αντιμετώπισης κινδύνων και εξυπηρετείται με τη διέγερση του συμπαθητικού συστήματος. Όταν το θηλαστικό θεωρήσει ότι ο κίνδυνος που το απειλεί υπερβαίνει τις δυνατότητές του να τον αντιμετωπίσει, εντύπωση πραγματική ή εσφαλμένη δεν έχει σημασία, και ταυτόχρονα δεν μπορεί να τον αποφύγει, τότε αυτό βιώνεται ως κατάσταση στρες που προκύπτει από τον φόβο. Στη βάση δηλαδή του στρες βρίσκεται ο φόβος ότι ο εαυτός δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στον συγκεκριμένο κίνδυνο. Στον άνθρωπο που έχει αναπτύξει την ικανότητα της δημιουργίας ερμηνειών για τη σχέση του με το περιβάλλον, ιστοριών αλλά και της λογικής σκέψης, δημιουργήθηκε ένα νέο εργαλείο διαχείρισης των κρίσεων, το οποίο μπορεί να δράσει είτε βρίσκοντας νέες λύσεις είτε όμως χειροτερεύοντας τα πράγματα. Δηλαδή για παράδειγμα οι ερμηνείες που θα δώσει μπορεί να μεγιστοποιούν το πρόβλημα και να το διαιωνίζουν, χωρίς αυτό ανταποκρίνεται στα αντικειμενικά δεδομένα. Σ' αυτή την περίπτωση η σκέψη αποτελεί παράγοντα δημιουργίας ή επιδείνωσης του άγχους και του στρες. Ή αντίθετα να αναγκασθεί να βρει νέες λύσεις ή να αναδιατάξει γενικότερα τον εαυτό και τις μέχρι τότε ερμηνείες, ώστε να αντιμετωπίσει την πρόκληση, αναπτύσσοντας με αυτό τον τρόπο τις δυνατότητες του εαυτού.

Ο καρκίνος και το φαινόμενο(effect) Warburg .

Otto H. Warburg(1883-1970).

To 1930 ο Γερμανός βιοχημικός Otto Warburg, είχε προτείνει την υπόθεση ότι στα καρκινικά κύτταρα γίνεται μετάπτωση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, από την οξειδωτική φωρφορυλίωση ή την αερόβια αναπνοή που γίνεται στα μιτοχόνδρια ως κύρια μορφή παραγωγής ενέργειας στα ευκαρυωτικά κύτταρα, σε μορφές παραγωγής ενέργειας εκτός των μιτοχονδρίων, σε αναερόβιες διαδικασίες στο κυτταρόπλασμα, για την οποία είχε πάρει και το βραβείο Νόμπελ στη Φυσιολογία το 1931. Αν γίνει αυτή η μεταστροφή τότε το καρκινικό κύτταρο συνεχίζει αυτόν τον τρόπο παραγωγής ενέργειας ακόμη και αν αποκατασταθεί η παροχή οξυγόνου στο περιβάλλον του καρκινικού κυττάρου. Οι μεταβολές αυτές στην κυτταρική αναπνοή αποτελούν ένα χαρακτηριστικό των καρκινικών κυττάρων που τα διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού.

Είναι γνωστό ότι τα μιτοχόνδρια είναι οργανίλια που υπάρχουν σε μεγάλους αριθμούς, περίπου 1000-2000 σε κάθε κύτταρο, με το δικό τους DNA, μιας και ήταν ξεχωριστοί μικροοργανισμοί πριν ενσωματωθούν στα ευκαρυωτικά κύτταρα, που προσέφεραν το πλεονέκτημα της παραγωγής ενέργειας από την καύση της γλυκόζης παρουσία οξυγόνου η οποία αποθηκεύεται για τις ενεργειακές ανάγκες του κυττάρου μέσα σε ένα μόριο, το ενεργειακό νόμισμα του οργανισμού, το γνωστό ΑΤΡ. Το τεράστιο πλεονέκτημα που προέκυπτε από αυτή την εξέλιξη ήταν ότι παράγονται πολύ μεγαλύτερα ποσά ενέργειας από την ίδια ποσότητα γλυκόζης άρα και τα ευκαρυωτικά κύτταρα μπορούσαν να επιβιώσουν με πολύ μικρότερη προσφορά γλυκόζης. Τα μιτοχόνδρια από αυτή τη συμβίωση έβρισκαν άφθονη γλυκόζη για να μεταβολίσουν. Έτσι το 90% της παραγωγής ενέργειας στα ευκαρυωτικά κύτταρα οφείλεται σ' αυτή τη διαδικασία και μόνο το 10% περίπου παράγεται με την αναερόβια γλυκόλυση ή άλλες οδούς που συμβαίνουν κατά κύριο λόγο στο κυτταρόπλασμα και οι οποίες απαιτούν πολύ μεγαλύτερα ποσά γλυκόζης και λειτουργούν ως επί το πλείστον ως εφεδρικές οδοί παραγωγής ενέργειας όταν δεν επαρκεί το σύστημα της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης, όπως για παράδειγμα στην έντονη άσκηση, όπου η παροχή οξυγόνου δεν επαρκεί για τις ανάγκες παραγωγής ενέργειας. Σ' αυτή τη δεύτερη διαδικασία παράγονται μεγάλες ποσότητες γαλακτικού οξέος, στο οποίο οφείλεται και το αίσθημα κόπωσης καθώς και κετονών. Η ζωή δηλαδή είναι εφικτή και χωρίς οξυγόνο αλλά είναι πολύ πιο ακριβή(σε γλυκόζη).

Η Κβαντομηχανική και η Αριστοτελική οντολογία

Η Κβαντομηχανική και η Αριστοτελική οντολογία by Γιώργος Μπαντές

η πώληση του 902

Η πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτική συχνότητα, ο 902, παραχωρήθηκε στο ΚΚΕ από το δημόσιο επειδή το ΚΚΕ αντιπροσώπευε ως κόμμα ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Τη χρήση της συχνότητας την είχε διεκδικήσει με αυτό ακριβώς το αιτιολογικό και ορθά το Ελληνικό δημόσιο, επί  κυβέρνησης Τζανετάκη με τον νόμο 1866/1989, του παραχώρησε αυτή τη χρήση όπως παραχώρησε τη χρήση συχνοτήτων σε επιχειρηματίες που ήδη είχαν "καταλάβει" διάφορες συχνότητες και εξέπεμπαν πανελλαδικά.
Σήμερα το ΚΚΕ πουλάει κάτι το οποίο του παραχωρήθηκε δωρεάν. Το απέκτησε μεν δικαιωματικά γι αυτό που αντιπροσώπευε και συνεχίζει να αντιπροσωπεύει, δεν έχει όμως, κατ' αρχήν το ηθικό  δικαίωμα, να το πουλήσει ακριβώς επειδή τη χρήση της συχνότητας την πήρε γι αυτό που το ίδιο αντιπροσωπεύει. 
Ανεξάρτητα από την (μικρή)απήχηση του σταθμού και τις υψηλές απαιτήσεις που υπάρχουν σε τέτοιες περιπτώσεις, η συγκεκριμένη ενέργεια θα αποδειχθεί νομίζω ένα μοιραίο λάθος για το ΚΚΕ. 
Οι συμπεριφορές απέναντι στους εργαζόμενους των επιχειρήσεών του αναδεικνύουν τις αντιφάσεις μιας πολιτικής που ενώ δείχνει να έχει μια δική της ισχυρή εσωτερική συνοχή, στη σύγκρουση με την πραγματικότητα αυτή η συνοχή διαλύεται.

Ανάλογες αγοραπωλησίες, ραδιοφωνικών κυρίως αλλά και τηλεοπτικών συχνοτήτων, οπωσδήποτε  έχουν γίνει πολλές από επιχειρηματίες που επίσης είχαν αποκτήσει τη χρήση συχνοτήτων με παραχώρηση. Αν και σε αυτές τις περιπτώσεις ίσως υπάρχει θέμα με τη νομιμότητα της μεταβίβασης, για ένα κόμμα αυτό ισχύει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό.

Η Αίγυπτος μπροστά στον κίνδυνο εμφυλίου πολέμου. Γενικεύεται η κρίση στον μουσουλμανικό κόσμο.

Εδώ και πάνω από δύο χρόνια ένα μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου, αυτό που βρίσκεται εγγύτερα, έχει περισσότερες ανταλλαγές και επηρεάζεται έτσι περισσότερο από τη Δύση, συγκλονίζεται από αναταραχές που πήραν τη μορφή ειρηνικών ή ένοπλων εξεγέρσεων που γκρέμισαν τυραννίες, οδήγησαν σε έναν ιδιαίτερα αιματηρό εμφύλιο στη Συρία που συνεχίζεται άγνωστο για πόσο ακόμη και τώρα ο κίνδυνος του εμφυλίου στην Αίγυπτο, μετά το πραξικόπημα του στρατού και την αφαίρεση της κυβερνητικής εξουσίας από τους αδελφούς μουσουλμάνους, που τους καταλογίζεται από τους αντιπάλους τους ότι προσπάθησαν να ελέγξουν ολοκληρωτικά το κράτος αποκλείοντας άλλες πολιτικές ή θρησκευτικές δυνάμεις. Πέρα από την αντιπαράθεση των συμφερόντων διαφορετικών ομάδων ή τις επιρροές από άλλες δυνάμεις του μουσουλμανικού κόσμου, που συνασπίζονται πολιτικά, ιδεολογικά ή οικονομικά ή από τη Δύση που έχει μια ιστορία μακραίωνων παρεμβάσεων στην περιοχή, βρισκόμαστε μπροστά σε μια γενικευμένη αναταραχή στον μουσουλμανικό κόσμο που τα αίτιά της βρίσκονται κυρίως στην επιλογή της στάσης τους απέναντι στα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου και τις αιτίες της σημερινής δυσμενούς θέσης τους. Με ποιο τρόπο οι διάφορες κοινωνικές ομάδες, οι χώρες η κάθε μια ξεχωριστά ή σαν σύνολο θα σταθούν απέναντι σ' αυτές τις εξελίξεις. Θα σταθούν σε θέση μάχης απέναντι στους “άπιστους” της Δύσης ή θα προσπαθήσουν να ακολουθήσουν τους παγκόσμιους προβληματισμούς διεκδικώντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης, της συνύπαρξης όλων των διαφορετικών κοινωνικών, θρησκευτικών ή πολιτικών ομάδων και βελτιώνοντας τη θέση των ίδιων και των χωρών τους στον στενά αλληλεξαρτώμενο κόσμο μας; Δυστυχώς αυτή η αντιπαράθεση λόγω της μακρόχρονης απουσίας θεσμών που να μπορούν να απορροφούν τους κοινωνικούς κραδασμούς, μακρόχρονων τυραννικών και διεφθαρμένων καθεστώτων, που συνέβαλλαν και αυτά με αρνητικό τρόπο στη γιγάντωση του ακραίου πολιτικού ισλάμ, όπως και τα πραξικοπήματα εναντίον τους, γίνεται με συνθήκες αιματοκυλίσματος.

Η κρίση του μουσουλμανικού κόσμου συνδέεται δηλαδή με τις σημερινές παγκόσμιες ανακατατάξεις και τη θέση των κοινωνικών και άλλων ομάδων όπως και των αντίστοιχων χωρών μέσα σ' αυτές.

Οι εξεγέρσεις αυτές, όπως και οι πολύ μικρότερης κλίμακας που είδαμε στην Τουρκία ή την Βραζιλία, αναπτύσσονται σε ένα περιβάλλον μεγαλύτερων δυνατοτήτων από ότι παλιότερα, από νέους ανθρώπους κυρίως, κοινωνούς κοινών περίπου προβληματισμών, με μειωμένη σε σχέση με τις γνωστικές δυνατότητές τους συμμετοχή στους νέους κοινωνικούς καταμερισμούς ή και αποκλεισμένοι από αυτούς. Και είναι δύσκολο να τις φαντασθούμε πριν 20 χρόνια για παράδειγμα, όπου η καταστολή τους θα ήταν οπωσδήποτε διαφορετική, ιδιαίτερα εκεί που υπήρχε ισχυρή απολυταρχική παράδοση. Γίνεται επίσης είσοδος νέων “μαζών” στο ιστορικό γίγνεσθαι, που θέλουν να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Σήμερα οι μεγάλες δυνατότητες επικοινωνίας ενισχύουν πολύπλευρα αυτή τη δυνατότητα. Η επικοινωνία ευνοεί τη δημοκρατία.

Οι ανεπτυγμένες δυτικές χώρες έχουν μέχρι στιγμής το πλεονέκτημα του πιο υψηλού βιοτικού επιπέδου καθώς και παράδοση θεσμών δημοκρατικών που επιτρέπουν πολύ μεγαλύτερο εύρος διορθωτικών παρεμβάσεων. Οι παγκόσμιες όμως ανακατανομές ισχύος θα θέσουν και σ' αυτές παρόμοια προβλήματα έστω και με διαφορετικές μορφές.

η κοινωνία σαν μακροϋποκείμενο

Μπορούμε να θεωρήσουμε την κοινωνία ως ένα μακροϋποκείμενο και να δούμε τις λειτουργίες της σε αντιστοιχία με ανάλογες λειτουργίες που έχει το ξεχωριστό άτομο, παίρνοντας εννοείται υπ' όψη ότι στην κοινωνία έχουμε μια νέα τάξη μεγέθους σε σχέση με το ξεχωριστό άτομο, με όλες τις διαφοροποιήσεις που αυτό συνεπάγεται;

Μια τέτοια αντιστοίχιση έχει βάση, επειδή πρόκειται για δύο συστήματα που το ένα προκύπτει από το άλλο αλλά και εμπεριέχονται το ένα μέσα στο άλλο. Η ανθρώπινη κοινωνία και η συλλογική της συνείδηση, με τα ένστικτα, τις μνήμες, τις απωθημένες υποσυνείδητες ιδέες, τις παρούσες τάσεις και τις μελλοντικές δυνατότητες ανάπτυξής της, είναι φτιαγμένη από τα ένστικτα, τις αντίστοιχες μνήμες, τις απωθημένες υποσυνείδητες ιδέες, παρούσες τάσεις και μελλοντικές δυνατότητες του κάθε ξεχωριστού μέλους της αλλά και αντίστροφα η συνείδηση του κάθε ξεχωριστού ανθρώπου διαμορφώνεται από την αλληλεπίδραση των γενετικών του καταβολών με το περιβάλλον της ανθρώπινης κοινωνίας, έτσι βέβαια όπως εκφράζεται στο σημαντικό για τον κάθε άνθρωπο περιβάλλον και όλες τις ιδέες που την συνοδεύουν. Αλλά και αυτές οι γενετικές καταβολές δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να μεταφέρουν εκείνα τα χαρακτηριστικά από την μέχρι τώρα εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, που αποδείχθηκαν ικανά και απολύτως απαραίτητα να το διατηρήσουν στη ζωή. Αυτό έχει μια επέκταση όχι μόνο στο ανθρώπινο στάδιο της εξέλιξης αλλά στο σύνολο της βιολογικής εξέλιξης, που και αυτό με τη σειρά του είναι απόρροια όλης της προηγούμενης εξέλιξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κάθε ξεχωριστό άτομο η οντογένεση επαναλαμβάνει την φυλογένεση. Το ανθρώπινο έμβρυο επαναλαμβάνει όλη την προηγούμενη εξέλιξη από τον μονοκύτταρο οργανισμό μέχρι τον άνθρωπο. Αντίστροφα αν δούμε την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας, θα δούμε ότι η νοητική αλλά και η ηθική της ανάπτυξη έχει αντιστοιχίες με αυτήν του ξεχωριστού ανθρώπου, από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση.

Mi Ultimo Tango en Atenas_APURIMAC feat ΕΛΛΗ ΠΑΣΠΑΛΑ_Official Video

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ

A CASA D' IRENE. 1965

A casa d' Irene. Κλασικό, έως εμβληματικό ιταλικό τραγούδι της 10ετίας του 60. Μίγμα μελαγχολίας και ερωτισμού. 
Το ιταλικό τραγούδι, όπως και το γαλλικό(αν και κατά τη γνώμη μου πιο αυθεντικά  το ιταλικό)  έκφρασε  για μεγάλο διάστημα τον μεταπολεμικό ερωτισμό των Ευρωπαίων και τα πρώτα βήματα της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Ήταν  πολύ περισσότερα πράγματα από μια αναζήτηση της dolce vita.

οι δυνάμεις της αγοράς και ο καπιταλισμός

Δίνοντας μια αρκετά χαλαρή διάσταση στις έννοιες και με ακόμη πιο χαλαρή αντιστοίχιση, ας κάνουμε την υπόθεση ότι στην κοινωνία οι δυνάμεις της αγοράς που δημιουργούν ανταγωνισμό, καινούργιες προκλήσεις, ανάπτυξη αλλά και καταστροφή, είναι όπως τα ένστικτα της ζωής σε έναν οργανισμό. Στα ένστικτα ο ορίζοντας της δράσης τους είναι περιορισμένος από τους συγκεκριμένους σκοπούς που έχουν. Αν αφεθούν μόνα τους, χωρίς τον έλεγχο της λογικής, συχνά οδηγούν σε καταστροφή. Ταυτόχρονα χαρακτηρίζουν τη ζωή και χωρίς τη ζωτικότητά τους δεν υπάρχει ανάπτυξη του οργανισμού. Όσο ενηλικιώνεται ο οργανισμός, ο μετωπιαίος φλοιός αναλαμβάνει πληρέστερο έλεγχο πάνω στα ένστικτα και τις συμπεριφορές που προκύπτουν από αυτά, τα εμπλουτίζει με νέο περιεχόμενο, τα μετασχηματίζει σε ορισμένες περιπτώσεις, κάνει τη λειτουργία τους πιο αποτελεσματική για την ανάπτυξη, προβλέπει, έχει σχέδιο κτλ, ώστε να εξυπηρετούνται αποτελεσματικότερα τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του εαυτού.

Οι δυνάμεις της αγοράς στηρίζονται στο ανταγωνιστικό πνεύμα, στον αγώνα της επικράτησης. Αυτές οι λειτουργίες που είναι οπωσδήποτε πιο προχωρημένες από αυτές του παιδικού σταδίου, όπου το παιδί κυρίως ακολουθεί αυτό που θα του πει ο μεγαλύτερος, εντάσσονται σε μια προσπάθεια του εφήβου να αυτονομηθεί και να δείξει την αξία του.

Η λειτουργία των δυνάμεων της αγοράς προϋπήρχε πολλές χιλιετίες πριν τον καπιταλισμό. Οι εμπορικές κοινωνίες που δημιουργήθηκαν στις παρυφές των πολυάνθρωπων κρατικών αγροτικών συγκροτήσεων της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, όπως ήταν οι Φοίνικες και στη συνέχεια οι ελληνικές πόλεις που ανέλαβαν τον έλεγχο του εμπορίου στη Μεσόγειο, ήταν αυτοί που πρώτοι τις ανέπτυξαν περισσότερο, μαζί με το πνεύμα του ανταγωνισμού αλλά και των καινοτομιών που έφερναν ως απάντηση στις προκλήσεις που έπρεπε να ξεπεράσουν. Το παράδειγμα της Κίνας σήμερα που η οικονομία της τις δύο τελευταίες δεκαετίες εκτινάχθηκε

Το άπειρο , οι σειρές και οι αναλυτικές συναρτήσεις

Το άπειρο , οι σειρές και οι αναλυτικές συναρτήσεις 

MERHABA! Πλατεία Ταξίμ. Οι εξεγέρσεις και το διαδίκτυο

 Οι εξεγέρσεις, διαδηλώσεις που παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια, αρχίζοντας από αυτές της Αραβικής άνοιξης, έχουν ένα κοινό στοιχείο. Και αυτό είναι ο ρόλος που παίζει το διαδίκτυο και τα νέα μέσα δικτύωσης και επικοινωνίας, τόσο στην εκδήλωσή τους όσο και στους στόχους και προβληματισμούς που αναπτύσσονται.

Η παγκόσμια επικοινωνία οδηγεί σε μια σύγκλιση των προβληματισμών και των στόχων των χρηστών του διαδικτύου, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι νεαρής κυρίως ηλικίας και με αυτή την έννοια εκφράζονται οι αντιλήψεις κυρίως αυτού του τμήματος του πληθυσμού που μπορούν και συγκλίνουν πιο εύκολα.

Οι νέες τεχνολογίες στην επικοινωνία δίνουν ταυτόχρονα τη δυνατότητα να εκφραστούν συντονισμένα μεγάλα πλήθη, παρακάμπτοντας τα ΜΜΕ κι αυτό ανεξάρτητα από τα καλά και τα κακά μιας τέτοιας εξέλιξης. Αποκτούν περισσότερη δύναμη και ισχυρότερη φωνή, αυτοί που δεν είχαν και είναι φυσικό να την χρησιμοποιήσουν. Είναι τελικά μια διαδικασία χειραφέτησης που οπωσδήποτε συχνά δεν είναι ομαλή ή μπορεί να οδηγήσει σε μη προβλεπόμενες εξελίξεις.

Οι μεγαλύτερες δυνατότητες επικοινωνίας αυξάνουν επίσης την ποσότητα της πληροφορίας μέσα σε ένα σύστημα, σ' αυτή την περίπτωση μιας κοινωνίας και με αυτή την έννοια αυξάνει και η τυχαιότητα του συστήματος, γίνεται ακόμη λιγότερο προβλέψιμο.

Οι δηλωμένοι στόχοι αυτών των εκδηλώσεων διαφέρουν, όπως και οι ιδιαίτερες επιδιώξεις δυνάμεων που συμμετέχουν ή τις ενισχύουν ή οι κοινωνικοί συσχετισμοί σε κάθε χώρα που καθορίζουν και την τελική έκβαση. Στις Ευρωπαϊκές χώρες, όπως την Ισπανία και τη χώρα μας, είχαν περισσότερο σχέση με τις πολιτικές λιτότητας. Στις εξεγέρσεις στις Αραβικές χώρες καθοριστικό ήταν το στοιχείο της ύπαρξης σκληρών πατερναλιστικών,αυταρχικών καθεστώτων, πήραν αιματηρή μορφή και καθορίστηκαν τελικά λιγότερο ή περισσότερο από τους συντηρητικούς κοινωνικούς συσχετισμούς σ' αυτές τις χώρες.

Στην Τουρκία, μια χώρα με βαθιές αντιθέσεις, που παρά τα μεγάλα βήματα εκσυγχρονισμού που έχει κάνει, παραμένουν ισχυρές οι πατερναλιστικές δομές του συστήματος, ενάντια στις οποίες φαίνεται να στρέφονται τα αιτήματα των εξεγερμένων, σε συνδυασμό με τα προβλήματα της ζωής και του περιβάλλοντος στις μεγαλουπόλεις. Η πλατεία, η αρχαία αγορά, παραμένει το σύμβολο της (κάθε)πόλης.

Η ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ. ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΧΙΛΜΠΕΡΤ

ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ. ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΧΙΛΜΠΕΡΤ 

του μαθηματικού Γιώργου Μπαντέ

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ

                                                                 
                                                  ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!

Ο μόχθος και η εργασία.

Hannah Arendt(1906-1976).
 Γερμανίδα φιλόσοφος, εβραϊκής καταγωγής,
που μετά την άνοδο του ναζισμού
κατέφυγε στη Ν. Υόρκη.

Το παρακάτω κείμενο είναι μια περίληψη, ελεύθερη απόδοση, του κεφαλαίου "ο μόχθος και το έργο" από το "η ανθρώπινη κατάσταση (Vita Activa)", της Χάννα Άρεντ, με την ευκαιρία της 1ης Μάη και την ιστορική  θέση της εργασίας.

Η Χάννα Άρεντ έκανε μια διάκριση ανάμεσα στον μόχθο και την εργασία, μια διάκριση που θεωρεί ότι έχει μελετηθεί πολύ λίγο αν και αποτελεί ιστορικό γεγονός. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές γλώσσες περιέχουν δύο άσχετες ετυμολογικά λέξεις για να δηλώσουν αυτό που φτάσαμε τελικά να θεωρούμε ως μία και την αυτή δραστηριότητα.

Η ελληνική γλώσσα κάνει διάκριση μεταξύ του πονείν και του εργάζεσθαι, η λατινική μεταξύ του laborare και του facere ή του fabricari, η γαλλική μεταξύ του travailler και του oeubrer, η γερμανική μεταξύ του arbaiten και του werken. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις μόνο τα ισοδύναμα του labor(μόχθος) έχουν την έννοια του πόνου και του κόπου. Σε αντίθεση προς την τρέχουσα αγγλική χρήση της λέξης labor, οι λέξεις travailler και arbeiten έχουν σχεδόν χάσει την αρχική σημασία του πόνου και του κόπου. Η γερμανική arbeit χρησιμοποιούνταν αρχικά μόνο για να δηλωθεί η αγροτική εργασία που εκτελούσαν οι δουλοπάροικοι και όχι η εργασία του τεχνίτη, η οποία ονομαζόταν werk. H γαλλική travailler αντικατέστησε την παλαιότερη labouer και παράγεται από το tripalium, ένα είδος βασανιστηρίου.

Ilya Repin. Barge haulers on the Volga. 1873.

Είναι η αρχαιοαλληνική διάκριση ανάμεσα στον χειροτέχνη, στον οποίον αντιστοιχεί το γερμανικό handwerker, και σ' εκείνους, οι οποίοι, όπως “οι δούλοι και τα υποζύγια εξυπηρετούν τις ανάγκες του βίου”, όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά.

Η λέξη μόχθος νοούμενη ως ουσιαστικό, δεν σημαίνει ποτέ το τελειωμένο προϊόν, το αποτέλεσμα του μοχθείν, ενώ το ίδιο το προϊόν, το έργον, σχηματίζεται από τη ρίζα του εργάζομαι. Στις πόλεις κράτη της κλασσικής Ελλάδας υπήρχε περιφρόνηση για τη διαδικασία του μόχθου, η οποία έχει σχέση με την αντίληψη της απελευθέρωσης από την ανάγκη και μια εξ ίσου δυσανασχέτηση για όποια προσπάθεια δεν άφηνε κανένα ίχνος, κανένα μνημείο, κανένα μεγάλο αξιομνημόνευτο έργο, αντιλήψεις που εξαπλώθηκαν μαζί με τις αυξανόμενες απαιτήσεις της ζωής των πόλεων πάνω στον χρόνο των πολιτών και την αξίωση να συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα, πράγμα που απαιτούσε την αποχή(σχολή) από οτιδήποτε απαιτούσε μόχθο.

Πριν την ολοκληρωμένη ανάπτυξη της πόλης κράτους, η διάκριση ήταν απλώς ανάμεσα στους δούλους, τους ηττημένους εχθρούς(δμώες ή δούλοι), οι οποίοι οδηγούνταν μαζί με τα άλλα λάφυρα στο νοικοκυριό του νικητή όπου ως τρόφιμοί του(οικέται) δούλευαν για τη ζωή τη δική τους και του κυρίου τους και από την άλλη στους δημιουργούς, τους τεχνίτες, οι οποίοι προέρχονταν γενικά από τον λαό και κυκλοφορούσαν ελεύθερα μέσα στη δημόσια σφαίρα. Από τα τέλη του πέμπτου αιώνα και μετά άρχισε η πόλις να ταξινομεί τα επαγγέλματα ανάλογα με την προσπάθεια που απαιτούσαν, έτσι ο Αριστοτέλης θεωρούσε ταπεινότερο από αυτά εκείνο “το οποίο φθείρει περισσότερο το σώμα”. Ο Ξενοφών(Απομνημονεύματα) αναφέρει ότι ο Σωκράτης είχε κατηγορηθεί και επειδή ανέφερε τον στίχο του Ησίοδου, “δεν είναι όνειδος η εργασία αλλά η αεργία” . Η κατηγορία ήταν ότι ο Σωκράτης είχε ενσταλλάξει στους μαθητές του δουλικό πνεύμα.

Πριν τη δημιουργία των πόλεων κρατών, στην ομηρική εποχή υπήρχε περιφρόνηση μόνο για εκείνες τις δραστηριότητες που εξυπηρετούν απλώς τη διατήρηση της ζωής. Ο Πάρις και ο Οδυσσέας βοηθούν στο χτίσιμο των σπιτιών τους, η Ναυσικά πλένει η ίδια τα ασπρόρουχα των αδελφών της κλπ. Όλα αυτά αποτελούν μέρος της αυτάρκειας του ομηρικού ήρωα, της ανεξαρτησίας του και της αυτονομίας του ατόμου του. Καμιά εργασία δεν είναι χυδαία, αν σημαίνει μεγαλύτερη ανεξαρτησία. Η ίδια ακριβώς δραστηριότητα μπορεί κάλλιστα να αποτελεί σημείο δουλικότητας, αν δεν αποτελεί έκφραση κυριαρχίας παρά υποταγής στην ανάγκη.

Στον Ησίοδο(Έργα και Ημέραι) μόνο η εργασία οφείλεται στην Έριδα, τη θεά της άμιλλας, ενώ ο μόχθος, όπως και όλα τα άλλα δεινά, βγήκαν από το κουτί της Πανδώρας και είναι η τιμωρία του Δία επειδή “τον εξαπάτησε ο πανούργος Προμηθέας”.

οι βομβιστές της Βοστώνης

Στις φωτογραφίες των δύο βομβιστών, τρομοκρατών της Βοστώνης που προκάλεσαν το θάνατο τριών και τον τραυματισμό 176 ανύποπτων πολιτών, απεικονίζονται δύο πρόσωπα που καθόλου δεν θυμίζουν πρόσωπα εγκληματιών ή με σκληρά χαρακτηριστικά που βλέπουμε σε μέλη εγκληματικών συμμοριών του υποκόσμου. Ο μικρός δε από τα αδέλφια όπως διαβάσαμε ήταν άριστος μαθητής και σπούδαζε με υποτροφία σε ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Ο δε μεγαλύτερος, παρ' όλη την πιο αποφασιστική φυσιογνωμία που φαίνεται να έχει, με πιο αθλητικά χαρακτηριστικά, και την καθοριστική ίσως επιρροή που θα είχε πάνω στον μικρότερο αδελφό, δεν παραπέμπει επίσης σε τέτοια άτομα.

Από την άλλη τα στοιχεία που δόθηκαν, ο εντοπισμός τους από τις κάμερες ασφαλείας όπου εμφανίζονται σε μία φάση με σακίδια τα οποία στη συνέχεια λείπουν, ο εντοπισμός τους και η ανεύρεση στο αυτοκίνητό τους και άλλων εκρηκτικών μηχανισμών, δεν αφήνουν αμφιβολίες ότι αυτοί ήταν οι βομβιστές.

Πως μπορεί να εξηγηθεί, έστω με δεδομένο ότι ο μικρότερος επηρεάστηκε από τον μεγαλύτερο, ότι προχωρούν σε ένα τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα, που αποτέλεσμά του είναι ο θάνατος και ο τραυματισμός ανύποπτων ανθρώπων, όπως τελικά και των ίδιων;

Μπορεί να εξηγηθεί μόνο με την πλήρη κατάληψη του νου από μια “ανώτερη” ιδέα, η οποία υπερτερεί και εξουδετερώνει όλες τις απαγορεύσεις ή τα πιστεύω που μέχρι τότε καθόριζαν τις αρχές συμπεριφοράς στις σχέσεις του με τους άλλους που ακολουθεί ο εαυτός, αυτό που θα λέγαμε ηθικές αρχές.  Η “ανώτερη” ιδέα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η εξτρεμιστική εκδοχή του ισλάμ, που στο όνομα του ανηλεούς πολέμου με την “άπιστη” Δύση, η οποία ευθύνεται για όλα τα δεινά που περνούν οι μουσουλμάνοι αδελφοί τους ανά τον κόσμο, δικαιώνει αν δεν επιβάλλει στον “πιστό” να εκδικηθεί τους “άπιστους”, όποιοι και αν είναι αυτοί, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Είναι η ίδια “ανώτερη” ιδέα που οδηγεί τέτοιους νέους, να γίνονται κομάντο αυτοκτονίας θυσιάζοντας τη ζωή τους μαζί με τις ζωές των άλλων. Η αμερικανική κοινωνία ενάντια στην οποία στρεφόταν το τρομοκρατικό χτύπημα, είναι μια κοινωνία που παρ' ότι είναι αποδεδειγμένα από τις πιο αφομοιωτικές κοινωνίες διαφορετικών φυλών και πολιτισμών, είναι ταυτόχρονα στοχοποιημένη από το εξτρεμιστικό ισλάμ ως το απόλυτο κακό.

Το ισλάμ είναι μια νέα σχετικά θρησκεία. Αν δούμε ότι ξεκίνησε πέντε με έξι αιώνες μετά τον Χριστιανισμό, σε χρονική αντιστοιχία βρίσκεται στο στάδιο του μεσαίωνα. Ο ιστορικός χρόνος γίνεται όλο και πιο γρήγορος, οπότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έρθει γρηγορότερα και η αναγέννηση. Αν ο παγκοσμιοποιημένος μας κόσμος μπορέσει να βαδίσει σε μια σχετικά συγκλίνουσα πορεία και δεν σπαραχθεί από τις αντιθέσεις του, έχει τις προϋποθέσεις να αποδυναμώνει πιο γρήγορα τις πιο φονικές, καταστροφικές ιδέες, προτάσσοντας τις ιδέες της συνεργασίας.

Το άλλο που βλέπουμε σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι τέτοια άτομα είναι κατά κανόνα νεαρά. Ένας μεγαλύτερος σε ηλικία έχει αναπτύξει μια μεγαλύτερη αυτονομία του εγώ, ώστε να είναι πολύ δυσκολότερο να καταληφθεί πλήρως από μια ιδέα, όσο ισχυρή και αν είναι αυτή. Το ανεπτυγμένο εγώ διατηρεί πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες κριτικής σκέψης ώστε να εκτιμήσει καλύτερα τις συνέπειες των πράξεών του ή να σχετικοποιήσει τη δύναμη της ιδέας με το κριτήριο της πραγματικότητας.

Οι νέοι πιο συχνά απ' ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, έχουν μια πρόσληψη των ιδεών με έναν απόλυτο τρόπο, ώστε να μη χωράει η παραμικρή αμφισβήτηση. Και συχνά έχουν και την απαιτούμενη για τέτοιες πράξεις αποκοτιά να διακινδυνέψουν τη ζωή τους. Είναι κι αυτός ένας λόγος που στην ανθρώπινη ιστορία οι στρατοί στηριζόταν στους πολύ νέους. Αν στηρίζονταν σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, πολύ λιγότεροι πόλεμοι θα γίνονταν.

Θεωρητικά η δυνατότητα να ασκήσουμε ακραία βία υπάρχει μέσα στις δυνητικές αποσκευές που κουβαλάμε όλοι μας, από τη βίαιη εξελικτική εμπειρία χιλιάδων ή καλύτερα εκατομμυρίων χρόνων του είδους μας στην προσπάθειά του να επιβιώσει αλλά και στις ατελείωτες ενδοειδικές διαμάχες των ομάδων, φυλών κλπ για τους περιορισμένους διαθέσιμους πόρους. Μια δυνατότητα που καταπιέσθηκε στο εσωτερικό της ομάδας, της φυλής ή των μεγαλύτερων κοινωνικών συγκροτήσεων στη συνέχεια, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνοχή τους αλλά ως δυνατότητα χρησιμοποίησής της κατά του “εχθρού” παραμένει πάντα ως πιθανή.

Για να φτάσει κάποιος σε μια ακραία βίαιη συμπεριφορά, ξεπερνώντας τους θεσπισμένους κανόνες και την ηθική που την συνοδεύει, πρέπει να ξεπεραστεί το απαγορευτικό μέρος της συνείδησης, τα αντικίνητρα που υπάρχουν και που την αποτρέπουν. Αυτά μπορούν ξεπεραστούν από μια “ανώτερη” ιδέα που θα λειτουργεί ισχυρότερα από τις απαγορεύσεις που ο εαυτός έχει ενσωματώσει, σαν μια “άδεια” που θα επιτρέπει την άσκηση της ακραίας βίας. Τα άτομα που δεν έχουν αναστολές ή αυτές είναι πολύ μειωμένες, σε συνδυασμό και με άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, φτάνουν πιο εύκολα στην ακραία βία. Κατά κανόνα όμως η βία υπηρετεί συνήθως κάποιο πολύ σημαντικό σκοπό που αποκτά γι αυτόν που την εφαρμόζει, απόλυτη προτεραιότητα, ακριβώς για να μπορούν να ξεπεραστούν οι όποιες αναστολές. Αυτό ισχύει ακόμη και για την άμεση προστασία του εαυτού αλλά εδώ αναφερόμαστε περισσότερο στις περιπτώσεις όπου το άτομο δρα στο όνομα της προάσπισης κάποιας ομάδας, συλλογικότητας και της ιδέας που την εκφράζει, με την οποίαν κάποιος αισθάνεται απόλυτα δεσμευμένος, όταν θεωρεί ότι αυτή η συλλογικότητα κινδυνεύει. Αν και δεν είναι εύκολο να κάνουμε κατηγοριοποιήσεις λόγω της μεγάλης περιπλοκότητας των κινήτρων και του ανθρώπινου ψυχισμού, αυτή η συλλογικότητα και η ιδέα που την εκφράζει δεν μπορεί παρά να δικαιώνει τον εαυτό για την πράξη που κάνει. Ακόμη και οι στρατοί από την αρχαιότητα πριν ξεκινήσουν μια μάχη ή έναν πόλεμο ζητούσαν την άδεια από τους θεούς τους και για να σκοτώσουν αλλά και για να πάρουν δύναμη οι ίδιοι από αυτή την ανώτερη αρχή στη σύγκρουσή τους με τον εχθρό. Ο Ρασκόλνικοφ, ο γνωστός ήρωας από το “έγκλημα και τιμωρία” του Ντοστογιέφσκι, για να ξεπεράσει τις αναστολές από ένα ισχυρό υπερεγώ που λειτουργεί αποτρεπτικά στο να προχωρήσει στο έγκλημα, επικαλείται μια σειρά ιδεολογικές κατασκευές που έχουν σχέση είτε με αιτήματα δικαιοσύνης ή και το ξεπέρασμα αισθημάτων δειλίας που θεωρούσε ότι έχει.

Η κατάληψη του νου σε τέτοιες περιπτώσεις συνοδεύεται και από μια απόσπαση από την πραγματικότητα. Ο μικρός από τους αδελφούς την επομένη του φονικού, όταν ακόμη δεν είχαν εντοπισθεί, σε ανάρτηση κάποιου συνομιλητή του στο twitter που περιγράφει το θάνατο μιας κοπέλας από την βομβιστική ενέργεια και τον θρήνο του φίλου της, απαντά με τη φράση fake story, δηλαδή το περιγραφόμενο πραγματικό γεγονός δεν συνέβη, είναι μια ψεύτικη ιστορία. Παρ' όλη την αιτιολόγηση της πράξης του από τον υπερισχύοντα “ιερό σκοπό”, τα αντικίνητρα ενάντια σ' αυτή την πράξη, οι μέχρι τότε ενσωματωμένες αξίες και κανόνες συμπεριφοράς, συνεχίζουν να υπάρχουν και να αντιδρούν. Η άρνηση του γεγονότος, είναι ένας τρόπος άμυνας του εαυτού, παράκαμψης της πραγματικότητας.

φράουλες και αίμα

Πάνω από 30 τραυματίες από πυροβολισμούς με καραμπίνες
από τους μπράβους της φάρμας, σε μετανάστες που ζήτησαν
να πληρωθούν τα μεροκάματα 6 μηνών που τους χρωστούσαν.
Μεροκάματα(μαύρα) των 20-25 ευρώ για δουλειά  από την αυγή
μέχρι τη δύση του ήλιου, από τα οποία αφαιρείται και το ενοίκιο
για τα καταλύματα από νάιλον στα οποία στοιβάζονται.
Ο εξευτελισμός κάθε έννοιας δικαίου στις σύγχρονες κοινωνίες
 αλλά και διεθνής εξευτελισμός της Ελλάδας από άτομα που μάλλον
 θα νοιώθουν πολύ Ελληναράδες.

Παμπλο Νερουδα.

 Εστραβαγαριο

ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΟΛΛΟΙ

Από τους τόσους ανθρώπους που είμαι,

που είμαστε

κανέναν δεν μπορώ να βρω:

μου χάνονται κάτω από τα ρούχα

φύγανε γι' άλλη πολιτεία.

Όταν το κάθε τι έχει ετοιμαστεί

για να δείξω έξυπνος

ο ανόητος που κρύβεται μέσα μου

παίρνει το λόγο στο στόμα μου.

Άλλες φορές με παίρνει ο ύπνος

ενώ βρίσκομαι με την εκλεκτή κοινωνία,

κι όταν γυρεύω μέσα μου τον τολμηρό

ένας δειλός που δεν τον ξέρω

τρέχει με το σκελετό μου να πάρει

χίλιες αβρές προφυλάξεις.

Όταν καίγεται ένα ευυπόληπτο σπίτι

αντί για τον πυροσβέστη που φωνάζω

σπεύδει ο εμπρηστής,

κι αυτός είμαι εγώ. Δεν έχω γιατρειά.

Τι πρέπει να κάνω για να περισυλλέγω;

Πώς μπορώ να επανορθωθώ;

Όλα τα βιβλία που διαβάζω,

υμνολογούν λαμπρούς ήρωες,

πάντα βέβαιους για τον εαυτό τους:

πεθαίνω για δαύτους από ζήλεια

και στις ταινίες με ανέμους και σφαίρες

λιώνω από φθόνο για τον καβαλάρη,

κάθομαι και θαυμάζω το άλογο.

Αλλά μόλις ζητήσω του απτόητου να βγει,

μου ξεφυτρώνει ένας γεροτεμπέλης.

Κι έτσι δεν ξέρω ποιος είμαι,

δεν ξέρω πόσοι είμαι ή είμαστε,

θα μ' άρεσε να πατήσω ένα κουμπί

και να βγάλω το εμένα το αληθινό

γιατί αν με χρειάζομαι δεν πρέπει να με εξαφανίσω.

Ενόσο γράφω είμαι απών,

κι όταν επιστρέψω έχω κι όλας φύγει:

πάω να δω αν και στους άλλους ανθρώπους

συμβαίνει αυτό που συμβαίνει σε μένα,

αν είναι τόσοι όπως είμαι γω,

αν μοιάζουν με τους εαυτούς τους,

κι όταν θα το 'χω εξακριβώσει,

θα μάθω τόσο καλά τα πράματα

που για να εξηγήσω τα προβλήματα μου

θα σας μιλώ για γεωγραφία.

(το ποίημα του Πάμπλο Νερούδα μου το έστειλε η αγαπητή φίλη Άννα Λιαμάδη)

ο χώρος στη φυσική. Αριστοτέλης, Νεύτων, Αϊνστάιν

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Η ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ 

Και πάλι ο Αριστοτέλης. Από τον φίλο,  μαθηματικό Γιώργο Μπαντέ

Ο φίλος Βαλάντης Βορδός μου έστειλε καινούργια του ποιήματα(που τα έστειλε και στα 24grammata)

(μνήμη Αλέξη Τραϊανού)

Περνάς από συνοικίες ερημικές τις νύχτες
όμορφος μες στην παραφορά των ερειπίων.
Παραδομένος σ'αυτό το άλγος
που γυρνά και ξαναγυρνά μέρες τώρα
καθώς τα τελευταία σύνορα είν' ανοιχτά
τα χειρουργεία έτοιμα
μα το βήμα μετέωρο.
Τα μάτια σου μόνο δυο κίτρινες καρίνες
σκίζουν τους έρημους δρόμους.
Πού είναι η πόρτα Αλέξη;

ΟΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

του μαθηματικού Γιώργου Μπαντέ

οι οπορτουνιστές και οι επαναστάτες...

Η κ. Αλέκα Παπαρήγα σε μια κομματική συνδιάσκεψη  εν όψει του συνεδρίου του ΚΚΕ, ανάμεσα στα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε για να πείσει τα μέλη της συνδιάσκεψης ότι δεν μπορεί να κάνει το Κόμμα συνεργασία με τους "οπορτουνιστές", είπε ότι “ένας επαναστάτης μπορεί να γίνει οπορτουνιστής αλλά ένας οπορτουνιστής δεν μπορεί ποτέ να (ξανα)γίνει επαναστάτης”. Αυτό αν το μεταφράσουμε σε κάπως πιο κατανοητή γλώσσα, σημαίνει περίπου ότι αν μια φορά φύγεις από την ιδεολογία που εκφράζει το ΚΚΕ δεν ξαναγίνεσαι ΚΚΕ. Πολλοί από το ΚΚΕ φεύγουν, κανένας από αυτούς δεν ξαναγυρνά πραγματικά. Γι αυτό και το βάρος ρίχνεται στη “στρατολογία” νέων μελών. Αυτό πράγματι συμβαίνει, είναι μια αλήθεια, αλλά πως μπορεί να εξηγηθεί;

Υπάρχει μια αντίφαση στον Μαρξισμό. Ο Μαρξ είχε θεωρήσει ότι οι ιδεολογίες αποτελούν μια ψεύτικη, μη πραγματική απεικόνιση του ιστορικού γίγνεσθαι, είναι σε τελική ανάλυση  μια φενάκη. Στο ερώτημα πως ξέρουμε ότι και ο Μαρξισμός δεν αποτελεί και ο ίδιος μια τέτοια φενάκη, έδωσε την απάντηση ότι δεν αποτελεί ιδεολογία αλλά μια επιστημονική μέθοδο ερμηνείας της πραγματικότητας και με αυτή την έννοια ο ίδιος δεν θεωρούσε τον εαυτό του “μαρξιστή”. Μια επιστημονική μέθοδο την κρίνεις συνεχώς αν ανταποκρίνεται στα δεδομένα που θέλει να ερμηνεύσει. Αν την εγκαταλείψεις για να δοκιμάσεις μία άλλη μέθοδο, τότε αν η νέα μέθοδος δεν αποδειχθεί επαρκής, δεν θα έχεις λογικά πρόβλημα να ξαναγυρίσεις σ' αυτήν.

Μόνο αν ο “μαρξισμός” αντιμετωπίζεται σαν μια ακόμη “πίστη”, μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι αν εγκαταλείψεις μια “πίστη” δεν ξαναγυρνάς σ' αυτήν, επειδή απλά βλέπεις ότι δεν αποτελούσε παρά μια τέτοια “πίστη”. Όταν κάποιος εγκαταλείπει μια πίστη, οποιαδήποτε και αν είναι αυτή, πράγματι δεν ξαναγυρνά στην ίδια. Μπορεί να βρει μια άλλη να την αντικαταστήσει αλλά όχι στην ίδια.  Γι αυτό και η κάθε ιδεολογία, πίστη, στρέφεται σε νέους προσυλητιζόμενους και όχι σ' αυτούς που την εγκατέλειψαν.

 Για να είμαστε όμως πιο ακριβείς, η κ. Παπαρήγα μίλησε για μετακίνηση στον “οπορτουνισμό”, δηλαδή έναν γειτονικό ιδεολογικό και γι αυτό άμεσα ανταγωνιστικό χώρο. Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες ιδεολογίες και θρησκείες, στρεφόταν περισσότερο ενάντια στις γειτονικές τους ιδεολογίες, τις αιρέσεις τους κλπ από ότι σ' αυτούς που θεωρούσαν κύριους εχθρούς τους. Αυτό συμβαίνει επειδή από αυτούς κινδυνεύει η ηγεμονία, εξουσία τους, στον χώρο που διεκδικούν. Αυτός που θεωρείται αντίπαλος έχει το δικό του χώρο που απευθύνεται, τον οποίον δεν διεκδικούν αλλά και ούτε άμεσα κινδυνεύουν. Μόνο σε περίπτωση άμεσης σύγκρουσης με τον (θεωρούμενο κύριο)αντίπαλο μπορεί να αλλάξουν οι προτεραιότητες. Εξ άλλου και οι περισσότεροι πόλεμοι γινόταν με τις γειτονικές ομάδες. Γι αυτό και η μετακίνηση σε μια γειτονική ιδεολογία σημαίνει μια συνεχιζόμενη σύγκρουση και η πιθανότητα επαναφοράς στο προηγούμενο στρατόπεδο είναι πράγματι δύσκολη έως αδύνατη.

Μια άλλη ερμηνεία είναι να δούμε τον εφαρμοσμένο μαρξισμό(και όχι μόνο αυτόν) ως μια κατ' εξοχήν βολονταριστική παρέκκλιση της θεωρίας του Μαρξ. Μια αντίληψη που τοποθετεί το κόμμα στο ρόλο του κατόχου της μοναδικής αλήθειας, του πρωτοπόρου, του εργαλείου της ιστορικής αναγκαιότητας που θα την πραγματοποιήσει ενάντια σε κάθε αντιξοότητα, που κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να το σταματήσει και το οποίο καθοδηγεί τον “απαίδευτο” λαό, ο οποίος μόνος του δεν μπορεί να βρει το δρόμο του. Είναι μια αντίληψη που οπωσδήποτε οπλίζει με πίστη και εξηγεί ως ένα βαθμό την γοητεία που άσκησε ιδιαίτερα στους νέους που από τη φύση τους διψούν για δικαιοσύνη.
Η λέξη καθοδηγητής στα Ρωσικά είναι ρουκαβαντίτιλ. Είναι σύνθετη λέξη από το ρουκά που σημαίνει χέρι και το βαντίτιλ που είναι ο οδηγός. Δηλαδή αυτός που πιάνει τον άλλον, που δεν μπορεί να δει, από το χέρι και τον οδηγεί. Μια αντίληψη που τελικά οδήγησε σε πατερναλιστικές, αυταρχικές κοινωνίες στην παράδοση των δεσποτειών της Ανατολής. 

Σ' αυτή την ερμηνεία η απομάκρυνση από την ιδεολογία, από το ρόλο του πρωτοπόρου, τι σημαίνει; Σημαίνει μια υποχώρηση, μια αδυναμία, δεν μπορείς να είσαι στην πρώτη γραμμή, έχεις δειλιάσει. Αλλά αν “δειλιάσεις”(σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία) δεν μπορείς να ξαναβρείς ας πούμε το χαμένο σου θάρρος;

Άρα νομίζω πιο ισχυρή είναι η πρώτη ερμηνεία.

8 Μαρτίου. Ημέρα της γυναίκας

από το περσινό αφιέρωμα του βόρειου ιστολόγιου για την ημέρα της γυναίκας (..ελλείψει φετεινού)

 

η γυναίκα μητέρα, πηγή του ανθρώπινου πολιτισμού

Η θεά Κυβέλη της Φρυγίας,
αντίστοιχη με τη θεά Ρέα της Ελληνικής μυθολογίας,
αποκαλούμενη και Ρέα-Κυβέλη.
Άγαλμα της Ρωμαϊκής εποχής (60 π.Χ. περίπου). 

8 Μαρτίου.

Στις αρχές της άνοιξης γινόταν στην αρχαιότητα οι γιορτές της γονιμότητας που ήταν αφιερωμένες στις μητρικές θεότητες. Και σήμερα, ως επανασύνδεση με την πανάρχαιη κληρονομιά της συλλογικής μνήμης της ανθρωπότητας, η μέρα που έχει καθορισθεί να τιμάται η γυναίκα μητέρα, είναι στην αρχή της άνοιξης, σύμβολο της αέναης γέννησης της ζωής. 

Όταν οι άνθρωποι έμαθαν να καλλιεργούν τη γη και άρχισε η μόνιμη αγροτική εγκατάσταση σε περιοχές που ήταν εύφορες και η δημιουργία των μόνιμων οικισμών και των πρώτων πόλεων, άρχισε να ισχυροποιείται και η θέση της γυναίκας. Η γυναίκα μητέρα που γεννά δημιουργώντας ζωή, ταυτίζεται με τις διαδικασίες της γονιμότητας της γης που γεννά καρπούς, δημιουργώντας συνεχώς νέα ζωή. Οι άνθρωποι είναι τα παιδιά της, μιας και εξαρτώνται απ' αυτήν.
Μέχρι τότε, για πολλές χιλιάδες χρόνια, στις περιφερόμενες για την εξασφάλιση τροφής ομάδες κυνηγών και τροφοσυλλεκτών, τον πρώτο λόγο τον είχε ο άνδρας, ενώ η γυναίκα απαραίτητη για την επιβίωση και τη φροντίδα των παιδιών, αποτελούσε ταυτόχρονα και ένα εμπόδιο στην κίνηση της ομάδας. Ταυτόχρονα  με τον ρόλο της γυναίκας αναβαθμίζεται και ο ρόλος των ηλικιωμένων που τώρα πια είναι χρήσιμοι για  την κατασκευή εργαλείων και όπλων, τη μεταφορά τεχνογνωσίας.

 Η γυναίκα θεοποιείται. Η Ιστάρ στη Σουμερία, η Ίσις στην Αίγυπτο, η Κάλι στην Ινδία, η Άρτεμις στην Έφεσο, η Κυβέλη στη Φρυγία, η Ρέα και η Δήμητρα στην Ελλάδα, η Ceres(μια μεταφορά της Δήμητρας) στη Ρώμη. Η δημοφιλία στους χριστιανικούς χρόνους της Παναγίας είναι μια συνέχεια του τεράστιου κύρους που είχαν οι παλιές γυναικείες θεότητες και η απόδοση τιμής στη γυναίκα-μάνα, αλλά και στο ρόλο της σαν οικείου μεσολαβητή με τον σχετικά απόμακρο και αυστηρό θεό-πατέρα.

Ο ρόλος του άνδρα σαν γονιμοποιού στοιχείου είναι φυσικά παρών στο πάνθεον των αρχαίων πολιτισμών, με τα σύμβολα της γονιμότητας. Τον ταύρο που την μορφή του έχει ο μεγάλος θεός των Φοινίκων ο Βάαλ,
όπως και στην Μινωϊκή Κρήτη με τον Μινώταυρο και τις γιορτές με τους ταύρους, ένα σύμβολο εξαπλωμένο σε όλη την Μεσόγειο. Η Ευρώπη εξάλλου ταξίδεψε δυτικά από τις ακτές της Συρίας, πάνω στην πλάτη ενός ταύρου. Ο Δίας στους Έλληνες  ήταν επίσης, όπως ξέρουμε, ένας κατ' εξοχήν γονιμοποιός θεός, με θεές και θνητές. Το σύμβολο του όφεως, ένα φαλικό σύμβολο, συνόδευε επίσης τις μητρικές θεότητες σε πολλούς πολιτισμούς.

Η μητέρα γη όμως ήταν ταυτισμένη κυρίως με την γυναίκα αλλά με το αρσενικό στοιχείο παρόν. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα ονόματα των πόλεων ή χωρών είναι θηλυκά. Ενώ τα ονόματα των ποταμών που ποτίζουν την γη για να βγάλει καρπούς είναι αρσενικά.

Οι μονοθεϊστικές θρησκείες που εμφανίζονται στη συνέχεια είναι θρησκείες αυστηρά πατριαρχικές. Γεννιούνται στο σκληρό περιβάλλον των πολεμικών νομαδικών φύλων των άγονων περιοχών, της ερήμου, που ήταν και περιφερόμενοι ποιμένες. Στους περιφερόμενους πολεμιστές οι αρχηγοί είναι άνδρες. Είχαν πατριαρχική δομή και ακολουθούν το ποιμενικό πρότυπο.  Ένας ποιμενικός λαός επιλέγει ως εργαλείο συνοχής έναν ουράνιο ποιμένα, που τον εκπροσωπούν επίγειοι ποιμένες.  Αποστολή του είναι να συγκεντρώνει το ποίμνιο του ώστε να μη διασκορπισθεί. Δεν χωράνε διαφορετικές απόψεις. Επικρατεί ο αδυσώπητος νόμος της ομοιομορφίας. Σ΄αυτό το σκληρό περιβάλλον δεν υπάρχει ανεκτικότητα επειδή και η φύση εδώ δεν είναι ανεκτική με τους ανθρώπους.
Αντίθετα η πόλη συμβολίζεται με τη γυναίκα. Στην Παλαιά Διαθήκη η Βαβυλώνα παρομοιάζεται με μια πόρνη. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θεός, ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης, επιλέγει τον Άβελ που ήταν βοσκός από τον Κάιν που ήταν γεωργός.

Οι νομάδες εποφθαλμιώντας τα αγαθά των πόλεων τις καταλαμβάνανε διατηρώντας τα πρότυπα οργάνωσής τους αλλά μετασχηματιζόμενοι ταυτόχρονα και οι ίδιοι από τις διαφορετικές δομές που δημιουργούνται στην μόνιμη εγκατάσταση και τις πόλεις.

Οι μονοθεϊστικές θρησκείες υποβαθμίσανε τον ρόλο της γυναίκας περιορίζοντάς την αποκλειστικά στην τεκνοποίηση. Η γυναίκα κλίνεται στο σπίτι, όπως ήταν κλεισμένη στη νομαδική σκηνή, για να κάνει παιδιά. "Αυξάνεστε και πληθύνεστε". Ο μονοθεϊσμός ήθελε μεγάλα πλήθη, λέει ο Ρεζίς Ντεμπρέ στο "ο θεός, μια ιστορική διαδρομή".

 Η αυτοκρατορία του χριστιανισμού θα απαγορεύσει τη γύμνια, θα κλείσουν τα λουτρά, τα γυμναστήρια, τα πορνεία, τα στάδια, θα σταματήσουν οι ολυμπιακοί αγώνες. Τώρα προέχει ο ασκητισμός, η μετάνοια, η αυτοτιμωρία. Ο ερωτισμός σιγεί.

Ο Απόστολος Παύλος επιβάλλει στις γυναίκες να μη μιλούν στις συνελεύσεις και δεν τους επιτρέπει να διδάξουν. Η Εύα είναι καταραμένη, υπεύθυνη για όλα τα δεινά των απογόνων του Αβραάμ. Πλάστηκε από το πλευρό του Αδάμ που αυτός, ο άνδρας, έγινε κατ' εικόνα του Θεού. Στους απογόνους του δεν εμφανίζονται γυναίκες, είναι σαν να μην υπάρχουν.

Η σημερινή νοικοκυρά είχε το αρχέτυπό της στην γυναίκα που έμενε στη σκηνή και μοναδική της φροντίδα ήταν τα παιδιά. Όλη η υπόλοιπη κοινωνική ζωή ήταν υπόθεση των ανδρών.

Η γυναίκα όμως συνέχισε να είναι ταυτισμένη με την φύση αλλά στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν, η φύση είναι κάτι μιαρό. Η mater, μητέρα, είναι η ύλη και η ύλη είναι κατώτερη από το πνεύμα που το εκπροσωπεί ο άνδρας.

Οι μάγισσες που κυνηγήθηκαν και κάηκαν κατά χιλιάδες στις πυρές του Μεσαίωνα, θεωρήθηκαν απομεινάρια της λατρείας των πανάρχαιων γυναικείων θεοτήτων και τελετουργιών που αφορούσαν την γονιμότητα και τη σχέση με την φύση. Αν και ο καθολικισμός  κρατά μια διφορούμενη στάση απέναντι στη γυναίκα, την αντιμετωπίζει σαν κάτι ανάμεσα σε άγγελο και πόρνη, αγία και μάγισσα.
Σήμερα η γυναίκα ξανακατακτά τη θέση της στον κόσμο, τα πατριαρχικά, πατερναλιστικά πρότυπα υποχωρούν μαζί με τις πατριαρχικές θρησκείες κι αυτός είναι ένας παράγοντας που μαζί με άλλους θα καθορίσει το νέο στάδιο του ανθρώπινου πολιτισμού.

Ξαναγυρνώντας στην Ρέα που σύμφωνα με τον μύθο έσωσε τα παιδιά της από τον Κρόνο που τα έτρωγε, μπορούμε να κάνουμε μια ερμηνεία αυτού του μύθου συνδέοντάς τον με το κανιβαλιστικό παρελθόν της ανθρωπότητας και την χαλιναγώγησή του με τον καθοριστικό ρόλο της γυναίκας μητέρας στη μόνιμη αγροτική εγκατάσταση. Ο Κρόνος είναι αυτός που τρώει τα παιδιά του. Η Ρέα είναι αυτή που τα σώζει. Ο Δίας σηματοδότησε το πέρασμα στις καινούργιες κοινωνικές συγκροτήσεις.

                                                               

                                                              ***

Hμέρα της γυναίκας με Altan.

-Μου λένε ότι εμείς οι γυναίκες
είμαστε ανώτερες σε όλα.
Αντοχή, αξιοπιστία, καλό κράτημα στο δρόμο..




-Μου αρέσω,
 αλλά δεν ξέρω
αν έχω καλό γούστο.



                                             

                                                                ***

 Γυναίκες. Η άλλη πλευρά.

Κόψιμο μύτης και αυτιών.

Η ζωή ψάχνει διεξόδους.

Υπάρχει έλξη;

Θάνατος με λιθοβολισμό στο Αφγανιστάν.

Από το Ευρωπαϊκό παρελθόν.
Βασανιστήρια μάγισσας τον Μεσαίωνα,
πριν οδηγηθεί στην πυρά.

                                                                   ***