Ο ΧΑΪΝΡΙΧ ΜΠΕΛ - Ο ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΜΕ ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ

Heinrich  Boll(1917-1985)

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Η συλλογή διηγημάτων του Χάινριχ Μπελ με τίτλο «Ο σύντροφος με τα μακριά μαλλιά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ είναι εξαιρετική όχι γιατί καταφέρνει να περάσει το πολεμικό και μεταπολεμικό κλίμα της Γερμανίας με απόλυτη ακρίβεια, ούτε για τη συναισθηματική δύναμη που εκπέμπει, αλλά για την εντυπωσιακή πυκνότητα του λόγου και των εικόνων που μέσα σε ελάχιστο χρόνο σηματοδοτούν ένα ολόκληρο σύμπαν πραγμάτων και προσώπων. Θα λέγαμε ότι βρισκόμαστε μπροστά στον ορισμό του διηγήματος που διεκδικεί ανυποχώρητη αυτοτέλεια και ταυτόχρονα επικεντρώνει με απόλυτη αυστηρότητα σε μια σχολαστική οικονομία λέξεων χωρίς όμως αυτό να γίνεται αντιληπτό ούτε στο ελάχιστο τη στιγμή της ανάγνωσης. Όλα ρέουν με απίστευτη φυσικότητα, θα λέγαμε με σχεδόν λεπτομερείς περιγραφές, και ταυτόχρονα συνθέτουν ένα δαιμονισμένο ρυθμό που αναπτύσσει απίστευτες ταχύτητες σε μια σχεδόν μαγική ισορροπία. Κυριολεκτικά σε ελάχιστες σελίδες (ο μέσος όρος των διηγημάτων είναι κάτω από 10 σελίδες) εκτυλίσσονται επεισόδια με απόλυτη αρτιότητα, επεισόδια καθρέφτες τις Γερμανίας των ταραγμένων χρόνων του πολέμου κι αργότερα. Στην ουσία παρακολουθούμε ένα ολοκληρωμένο έργο στιγμιότυπων. Ένα αριστοτεχνικό κολάζ διαφορετικών ζωών ανώνυμων ανθρώπων που τελικά ταυτίζονται κάτω από το βάρος της ιστορίας.

Ο Μπελ, για μια ακόμη φορά δεν μασάει τα λόγια του. Δεν εξιδανικεύει, δεν ωραιοποιεί, δεν προσπαθεί να παρηγορήσει. Παρουσιάζει όλη την ανθρώπινη αθλιότητα σε πρώτο πλάνο με έναν ιδιόμορφο κυνισμό που μετατρέπεται σε αχαλίνωτο συναισθηματισμό. Ο Μπελ εστιάζει στη φρίκη, αλλά δεν την εκβιάζει. Δεν υπάρχει περίπτωση να επιβληθεί με φρικαλέες εικόνες πτωμάτων ή με λουτρά αίματος που εκμαιεύουν την αποκρουστικότητα με τρόπο σχεδόν αυτονόητο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα βάλει το χέρι στην πληγή. Σε όλες τις ιστορίες οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι ανάπηροι, εικόνα σχεδόν στερεότυπη της μεταπολεμικής Γερμανίας, κουρελήδες, απελπισμένοι, στρατιώτες ψυχικά νεκροί, ανθρώπινα απολειφάδια.

Με σεβασμό και θαυμασμό..



Ο  Humayun Anwar 18,5 ετών και δεξιά ο  Wakar Ahmed 33 ετών.

Δύο συνάνθρωποί μας που θυσιάστηκαν στην προσπάθειά τους

να σώσουν δύο άγνωστους σ' αυτούς συνανθρώπους τους

και δεν έμειναν αδιάφοροι στις εκκλήσεις τους για βοήθεια.

Ένα σπάνιο παράδειγμα. Δύο υπέροχοι άνθρωποι.





Αρκας

Altan. Καλό Πάσχα!

-Είναι Πάσχα μαμά!
-Ναι. Σε τρώνε και μετά για να χωνέψουν 
θα κάνουν μια βόλτα στα ρωμαϊκά κάστρα.



ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ! Από τον Άγγελο Καρδαμήλα.
(τοπίο από την Επανομή του ν. Θεσ/κης)



Γ. Ιωάννου, από το σημερινό ΕΘΝΟΣ. Η τέχνη της φωτογραφίας

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)

Η πόλη κράτος γέννησε τη δημοκρατία.

 Η συγκρότηση των πρώτων πόλεων κρατών, από την 4η πΧ χιλιετία από την ιστορία που γνωρίζουμε και πιθανόν ακόμη παλιότερα, σηματοδοτείται από τη σταδιακή αποδυνάμωση ή και διάλυση του συστήματος των γενεών, των φατριών, που στηρίζονταν στους αιματικούς δεσμούς συγγένειας. Οι διαφορετικές φατρίες που ενώνονται για να δημιουργήσουν την πόλη, συνυπάρχουν στην αρχή κάτω από ένα βασιλιά που ενώνει τις διάφορες φατρίες και κυβερνά συνήθως με τη βοήθεια ενός συμβουλίου που τις εκπροσωπεί. Δημιουργείται ένα νέο περιβάλλον που για να λειτουργήσει απαιτούνται νέοι κανόνες που θα ενώνουν τις διαφορετικές φατρίες, όλους όσους αποτελούν την πόλη. Την συγκρότηση αυτή την βλέπουμε στις μεγάλες πόλεις της κάτω Μεσοποταμίας, όπως η Βαβυλώνα, η Ασσούρ, η Νινευή και αργότερα στις εμπορικές πόλεις της Φοινίκης και στην Ελλάδα και στις αποικίες τους και στις πόλεις της Ιταλικής χερσονήσου. Στις πόλεις αναπτύσσονται νέα αστικά στρώματα, τεχνίτες, έμποροι ή ναυτικοί, που διεκδικούν τη συμμετοχή τους στη διοίκηση της πόλης. Στις εμπορικές πόλεις της Φοινίκης, η διοίκηση ασκείται από συμβούλιο που εκπροσωπεί αυτά τα στρώματα της πόλης.

Στις Ελληνικές πόλεις κράτη τα μεγέθη είναι πολύ μικρότερα, υπάρχει κατάτμηση του γεωγραφικού χώρου και η οικονομική δραστηριότητα βασίζεται τόσο στην αγροτική εκμετάλλευση όσο και στην αναπτυσσόμενη εμπορική δραστηριότητα, που επεκτείνεται με την δημιουργία αποικιών, εμπορικών σταθμών, σε όλη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Εδώ το σπάσιμο των παλιών θεσμών ήταν πολύ πιο αποφασιστικό. (Αν και τον 8ο πΧ αιώνα που έχουμε τη μεγάλη ανάπτυξη των πόλεων κρατών στον Ελλαδικό χώρο, δέσποζε κυρίως μια πολεμική αριστοκρατία με κέντρο τους βασιλείς, που όπως επισημαίνει ο Fr. Polignag, στη “γέννηση της αρχαίας Ελληνικής πόλης”, δεν ήταν αρχηγοί γενών αλλά οίκων.

Ο Τζοϋς και η ανεκπλήρωτη σεξουαλικότητα.

Ο James Joyce(1882-1941) με την
εκδότρια Sylvia Beach(1887-1962).

 σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Ο Τζέημς Τζόυς έγραψε ένα μόνο θεατρικό έργο το 1914 με τίτλο «Οι Εξόριστοι». Εκτυλίσσεται σε τρεις πράξεις και ανέβηκε δύο φορές από περιοδεύοντα θίασο στην Ευρώπη χωρίς επιτυχία. Οι κεντρικοί ήρωες είναι το ζευγάρι Ρίτσαρντ και Μπέρθα, ο δημοσιογράφος Ρόμπερτ και η ξαδέλφη του Μπεατρίς. Οι δύο πρώτοι έχουν κι ένα γιο, τον Άρτσυ, ενώ οι δύο τελευταίοι έχουν μια μάλλον ακαθόριστη σχέση, όπου υπονοείται ότι έχει ερωτικό περιεχόμενο αλλά δεν ξεκαθαρίζεται ποτέ. Ο Ρίτσαρντ και ο Ρόμπερτ είναι παιδικοί φίλοι. Ο Ρίτσαρντ είναι συγγραφέας κι ο Ρόμπερτ τον βοηθάει, ασκώντας επιρροή σε πανεπιστημιακούς παράγοντες, να πάρει μια θέση στο πανεπιστήμιο και να εξασφαλιστεί οικονομικά. Βρισκόμαστε μπροστά σ’ αυτή τη δεδομένη κατάσταση και παρακολουθούμε στην πρώτη πράξη το συγγραφέα Ρίτσαρντ να πλησιάζει ερωτικά την Μπεατρίς κάνοντας σαφείς αναφορές στο ερωτικό τους παρελθόν το οποίο όμως δεν ξεκαθαρίζεται. Αμέσως μετά βλέπουμε τον Ρόμπερτ να κορτάρει απροκάλυπτα την Μπέρθα και να της περνά ένα ερωτικό ραβασάκι. Η Μπέρθα αντιστέκεται κι ο Ρόμπερτ προβαίνει σε ασαφείς αναφορές του παρελθόντος που καταδεικνύουν τη σκληρότητα του Ρίτσαρντ σε βάρος της, χωρίς όμως και πάλι να ξεκαθαρίζεται τίποτα. Η Μπέρθα φαίνεται να ενδίδει και ανταλλάζει φιλιά με τον Ρόμπερτ. Έτσι ο Τζόυς πετυχαίνει μια μυστηριακή ατμόσφαιρα αναμονής ενός δράματος που θα φτάσει στην κορύφωση του με το ξετύλιγμα του κουβαριού του παρελθόντος. Όμως τίποτε από αυτά δεν θα συμβεί. Το παρελθόν δεν φαίνεται να απασχολεί τον Τζόυς. Το παρελθόν παραμένει σκοτεινό κι ανεξιχνίαστο και χρησιμοποιείται καθαρά υπόγεια εξυπηρετώντας περισσότερο το υποβλητικό και μυστηριώδες φόντο του έργου κι όχι την ουσία του. Όλα υπονοούνται κι όλα είναι στο προσκήνιο. Είναι χειροπιαστά και ταυτόχρονα απλησίαστα. Το μόνο που ξεκαθαρίζεται είναι ότι την περίοδο της νεότητας των ηρώων και ο Ρίτσαρντ και ο Ρόμπερτ διεκδίκησαν την Μπέρθα η οποία όμως διάλεξε τον πρώτο για το διανοουμενίστικο ύφος του συγγραφέα και τη στιβαρότητα του χαρακτήρα του.

Μια πρώτη προσέγγιση στην έννοια του χρόνου της Φυσικής

Επειδή έχουμε κάνει αναφορές, σε κάποιες αναρτήσεις, για την έννοια του χρόνου, ένα ενδιαφέρον σχόλιο γι αυτή την έννοια και τη διαδρομή της από τον Αριστοτέλη, στον Νεύτωνα και τον Αϊνστάιν, έστειλε ο μαθηματικός Γιώργος Μπαντές, από το βιβλίο του "η Αριστοτελική κίνηση και η σύγχρονη φυσική", www.mpantes .gr

Αριστοτέλης: Ο Αριστοτέλης έβαλε τις διαχρονικές βάσεις για τη μελέτη της έννοιας του χρόνου, συνδέοντάς την με την κίνηση. Ο χρόνος, είπε, συνδέεται με την κίνηση. Όμως ο χρόνος δεν είναι κίνηση. ¹

Από την άλλη όμως είναι φανερό ότι χωρίς να υπάρχει κίνηση και μεταβολή, χρόνος δεν υπάρχει… Ο χρόνος είναι πραγματικός αφού και η κίνηση είναι πραγματική είναι δηλαδή συνυφασμένος με το γίγνεσθαι του φυσικού κόσμου. Για να κατανοήσουμε λοιπόν τη φύση του χρόνου, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει χρόνος χωρίς γίγνεσθαι….Φυσικά Δ 11.

Αυτή είναι η διατύπωση η οποία διαφοροποιεί τον Αριστοτελικό και τον Νευτώνειο χρόνο. Ο χρόνος δεν είναι κίνηση αλλά χωρίς κίνηση δεν υπάρχει χρόνος. Η ακριβής σχέση κίνησης και χρόνου είναι ότι ο χρόνος περιγράφει έναν αριθμό που τον αναφέρουμε στην κίνηση, δεν είναι ο ίδιος κίνηση². («Διότι αυτό είναι ο χρόνος, η αρίθμηση της κίνησης

σύμφωνα με το πριν και το μετά»).

Όμως και η κίνηση είναι μέτρο του χρόνου. Δεν μετρούμε μόνο την κίνηση με το χρόνο, αλλά και το χρόνο με την κίνηση….μέτρο της κίνησης είναι ο χρόνος και του χρόνου η κίνηση….

 Ποια είναι η περισσότερο κατάλληλη κίνηση για τη μέτρηση του χρόνου στη φύση; Είναι η ομαλή κυκλική κίνηση των άστρων που, όπως έχει αποδείξει στα Φυσικά, στο γεωκεντρικό του σύστημα, είναι αιώνια, ισοταχής και άπειρη, άρα μπορεί να καταστεί το παγκόσμιο ρολόι, «επειδή ο αριθμός της είναι ο καλύτερα γνωστός».

Σε αναμονή..

Αρκας

ο χρυσος στη Χαλκιδικη

Το βουνό Κάκαβος στον Χολομώντα στη Χαλκιδική. 

Η Καναδικών συμφερόντων εταιρεία Eldorado Gold Corporation είχε εξαγοράσει πρόσφατα την European Goldfields στην οποίαν ανήκει η εταιρεία Ελληνικός χρυσός, αντί του ποσού των 2,4 δισεκατομμυρίων δολλαρίων ή 1,86 δισεκατομμύρια ευρώ. Απέκτησε το δικαίωμα εξόρυξης (μετά την άδεια που είχε δοθεί λίγες μέρες πριν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος στην εταιρεία Ελληνικός χρυσός), σε μια έκταση 317.000 στρεμμάτων στη συγκεκριμένη περιοχή. 
Η εταιρεία Ελληνικός χρυσός, το 2003, μετά την πτώχευση της ΤVX Gold, αγόρασε από το Ελληνικό δημόσιο(στο οποίο είχαν περιέλθει τα δικαιώματα της TVX Gold), τα δικαιώματα ερευνών για χρυσό, στη συγκεκριμένη έκταση των 317.000 στρεμμάτων, αντί του ποσού των 11 εκατομμυρίων ευρώ(!). Σε προσφυγή που είχε γίνει στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο για χαριστική ουσιαστικά σύμβαση με την εταιρεία Ελληνικός χρυσός, το Ελληνικό δημόσιο υπεράσπισε αυτή τη χαριστική σύμβαση, δηλαδή τη χασούρα του και μάλιστα στη συνέχεια με διάφορες άλλες ρυθμίσεις προς την εταιρεία, ουσιαστικά τους έδωσε πίσω και αυτά τα χρήματα.
Από αυτή την δοσοληψία, με την Eldorado Gold Corporation, το Ελληνικό δημόσιο δεν κερδίζει ούτε 1(ένα) ευρώ,  όπως δεν θα έχει ούτε 1(ένα)ευρώ  από τα κέρδη της εταιρείας. Αυτό στο οποίο υπολογίζει είναι οι θέσεις εργασίας που η εταιρεία θα δώσει στους εργαζόμενους, που υπολογίζονται σε 500-1000 για ένα διάστημα 5-10 χρόνων, που υπολογίζεται η εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Η εταιρεία την προσδιορίζει στα 10 χρόνια. Η πίεση της ανεργίας στην περιοχή είναι μεγάλη και ορισμένα χωριά που ζούσανε κυρίως από την απασχόλησή τους στα μεταλλεία της περιοχής, πιστεύουν ότι θα τους λύσει το πρόβλημα.
Είναι γεγονός ότι στην περιοχή λειτουργούν μεταλλευτικές δραστηριότητες, σχεδόν συνεχώς από τον 7ο πΧ αιώνα. Οι πρώτες αποικίες στην περιοχή, όπως η Άκανθος, στη θέση της σημερινής Ιερισσού, αποικία των Χαλκιδέων, έγινε για την εξόρυξη των μεταλλευμάτων αλλά και ξυλείας κυρίως για τα πλοία. Ίσως δεν υπάρχει άλλο μεταλλείο στον κόσμο με τόσα χρόνια συνεχούς εξόρυξης, εκτός ίσως του Λαυρίου που σταμάτησε.
Σήμερα όμως η προβλεπόμενη εξόρυξη δεν έχει καμία σχέση με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Για να είναι αποδοτική η εξόρυξη θα σκαφτεί το βουνό και θα κονιορτοποιηθεί μεγαλύτερος όγκος χωμάτων-μεταλλευμάτων μέσα στα 5-10 χρόνια της δραστηριότητας, απ' ότι υπολογίζεται ότι έχει γίνει όλους αυτούς τους αιώνες. Η περιεκτικότητα σε χρυσό υπολογίζεται στα 0,6 γραμμάρια ανά τόνο μεταλλεύματος. Οι μέθοδοι διαχωρισμού του χρυσού από το μετάλλευμα είναι ιδιαίτερα τοξικοί, χρησιμοποιούνται τεράστιες ποσότητες νερού(ο Κάκαβος είναι η κύρια υδροφόρα περιοχή της Χαλκιδικής), πέρα από το  ότι η κονιορτοποίηση συμπαγών πετρωμάτων κάνει εύκολη τη διαφυγή των βαρέων τοξικών μετάλλων και είναι προφανές ότι θα υπάρχουν σοβαρότατες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν έχει ακόμη εγκριθεί και υπάρχουν αντιδράσεις από όλους τους αντίστοιχους επιστημονικούς φορείς.
Αντίστοιχες μεταλλευτικές δραστηριότητες για την εξόρυξη χρυσού υπάρχουν σε περιοχές πολύ αραιότερα κατοικημένες, στον Καναδά, τη Φινλανδία, Σιβηρία, Αφρική ή περιοχές πιο πυκνοκατοικημένες στην Λατινική Αμερική, όπου όμως υπάρχουν σοβαρότατες αντιδράσεις από τις επιπτώσεις που ήδη είναι ορατές.
Το κυριότερο δηλαδή σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι να δει κάποιος τη σχέση κόστους-οφέλους από αυτή την υπόθεση. Τι θα κερδίσει και τι θα χάσει μια περιοχή σαν την Χαλκιδική, από μια τέτοιου είδους δραστηριότητα. Ένας φίλος μηχανικός μου είχε πει πριν από καιρό το εξής παράδειγμα. Ας πάρουμε την καλύτερη περίπτωση. Ας πούμε ότι η εταιρεία θα λειτουργήσει για 10 χρόνια και θα απασχολήσει 1.000 εργαζόμενους και το κόστος, για την εταιρεία, για κάθε εργαζόμενο θα είναι 20.000 ευρώ τον χρόνο. Σύνολο στα 10 χρόνια, 200 εκατομμύρια ευρώ. Τις μέρες εκείνες υπήρχε στις εφημερίδες μια είδηση από το Μονακό, όπου είχε πωληθεί μια(1) κατοικία για το ποσό των 150 περίπου εκατομμυρίων ευρώ. Η ερώτηση είναι, αν το Μονακό είχε κοιτάσματα χρυσού στο υπέδαφός του θα προτιμούσε να βγάζει τον χρυσό ή να αναπτύσσεται όπως αναπτύσσεται; Γιατί ή το ένα θα έχει ή το άλλο. Δεν μπορεί να τα έχει και τα δύο μαζί. 
Το άλλο στοιχείο είναι ότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εταιρείας, τα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα αυτά τα 10 χρόνια θα αποδώσουν 9 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού, που σύμφωνα με τις σημερινές τιμές του χρυσού είναι 15 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά όπως είπαμε το Ελληνικό δημόσιο δεν θα πάρει ούτε 1(ένα) ευρώ, οι δε εργαζόμενοι, σύμφωνα με την καλύτερη περίπτωση που είπαμε παραπάνω θα πάρουν 200 εκατομμύρια στα 10 χρόνια, δηλαδή  περίπου το 1,3% του συνολικού τζίρου της εταιρείας. Με αντάλλαγμα όλους τους κινδύνους από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, πολύ περισσότερο στην περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά, τόσο για τους ίδιους και τις περιουσίες τους, όσο και για την ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής και τις δραστηριότητες από τις οποίες εξαρτάται σήμερα.
Από αυτά τα 317.000 στρέμματα, ένα μέρος μόνο αν διατίθονταν στους κατοίκους της περιοχής, που σήμερα λόγω ανεργίας προσβλέπουν στη μεταλλευτική δραστηριότητα, για εναλλακτικές μορφές εκμετάλλευσης, κάτι όμως που προϋποθέτει κάποιο σχεδιασμό από την περιφέρεια ή τους δήμους της περιοχής, θα έδινε ίσως περισσότερα στους κατοίκους της περιοχής, χωρίς να διακινδυνεύσουν καταστροφικές συνέπειες για τους ίδιους πρώτα και κύρια.
Μελέτες σκοπιμότητας όμως της επένδυσης δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και οποιοιδήποτε άλλοι σχεδιασμοί. Όλα στο άρπα-κόλλα.

Maxim Vengerov Masterclass

maxim vengerov. toccata and fugue A minor - J.S. Bach.wmv

Γ. Ιωαννου, απο το ΕΘΝΟΣ

Altan

 



 

Ένα ακόμη σημείο καμπής.
Ένα ακόμη και θα γυρίσουμε από
εκεί που ξεκινήσαμε.

  

- Άνεμος από τα δεξιά, κύριε.
-Κανένα πρόβλημα. Θα αντιστρέψουμε την πορεία,
ώστε να είναι από τα αριστερά.

 



-Δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερα.
Να πεθάνω και να
μετεμψυχωθώ σε μένα.

  



-Εσείς προσβάλλεστε εάν ένας πολιτικός ψεύδεται;
-Εξαρτάται από το ποιος είναι. Δεν είμαι και αδιάφορος!

  

Από τον προφορικό λόγο στη γραφή.

Σουμεριακή σφηνοειδής επιγραφή
του 26ου αιώνα πΧ,
με κατάλογο δώρων σε μια αρχιέρεια.

Η εμφάνιση της γλώσσας, του λόγου, αποτέλεσε το μεγάλο άλμα στην ανάπτυξη της αφηρημένης σκέψης, των εννοιών, την κατηγοριοποίηση του εξωτερικού κόσμου, λειτουργίες που έχουν τη βάση τους στον μετωπιαίο φλοιό, ο οποίος αναπτύχθηκε παράλληλα με αυτή τη διαδικασία. Το θηλαστικό γίνεται άνθρωπος. Αυτό αποτελεί και μια μετατόπιση από την κυριαρχία του συναισθήματος σε μια κατάσταση ορθολογικότητας.

Η εμφάνιση της γραφής ως ένα σύστημα συμβόλων για την απεικόνιση πια του ίδιου του λόγου αποτέλεσε μια ακόμη αφαίρεση, προχωρώντας σε ένα νέο σύστημα συμβόλων για να απεικονισθεί ο λόγος, απομακρυνόμενο ακόμη περισσότερο από το αντικείμενο ή την έννοια που προσδιορίζει. Με αυτή την έννοια, κυρίως το φωνητικό αλφάβητο, αποτέλεσε ένα νέο στάδιο στην κυριαρχία του διανοητικού στοιχείου στον άνθρωπο και την ανάπτυξη της σκέψης του. Σηματοδοτεί την απόσπαση από το ορατό και την εικόνα, ως τον κύριο τρόπο σύνδεσης με το περιβάλλον. Μας μεταφέρει στον κόσμο των εννοιών και των ιδεών.



Ο δίσκος της Φαιστού,
σε γραμμική γραφή Α.

Η ίδια η γραφή για να φτάσει στο φωνητικό αλφάβητο ακολούθησε μια διαδρομή από το συγκεκριμένο προς το αφηρημένο. Στην αρχή έχουμε μια γραφή που αποτελεί αναπαράσταση των αντικειμένων, την παραστατική γραφή, που γίνεται όλο και πιο αφηρημένη,  για να φθάσουμε σε σύμβολα στη φωνητική γραφή, που δεν είχαν καμία σχέση με τις αρχικές παραστάσεις. Η αλφαβητική γραφή απέχει πολύ περισσότερο από τη ζωντανή γλώσσα απ' ότι η ιδεογραφική και η παραστατική. Για παράδειγμα το γράμμα άλφα, το Α, που προέρχεται από το φοινικικό άλεφ, στην αρχή ήταν ανεστραμμένο και προερχόταν από την παράσταση του κεφαλιού του βοδιού με τα κέρατα, ως Α πια σήμαινε μόνο τον αντίστοιχο ήχο και δεν παρέπεμπε σε κανένα βόδι.

Η 25η Μαρτίου και το σήμερα

Τον Μάρτιο  του 1821 ξεσπά στον Ελληνικό χώρο μία ακόμη εξέγερση ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Αυτή τη φορά οι συνθήκες που υπήρχαν, καλύτερη οργάνωση των δυνάμεων που μπορούσαν να τη στηρίξουν, το ήδη ανοιχτό ανατολικό ζήτημα  από την πλευρά των μεγάλων δυνάμεων της εποχής απέναντι στις ρωγμές που άρχισαν στο Οθωμανικό κράτος και την προσπάθειά τους να επωφεληθούν από αυτές, η εξέγερση του Αλή Πασά ενάντια στην Πύλη, έδωσαν τη δυνατότητα στην Επανάσταση να εδραιωθεί το πρώτο διάστημα γρήγορα.  Οι παθογένειες όμως που κουβαλούσε η εξέγερση, η φύση των δυνάμεων που παίρνανε μέρος σ' αυτήν, οδήγησαν γρήγορα σε μια εμφύλια σύγκρουση, που απ' ότι φαίνεται είχε περισσότερους νεκρούς από τους νεκρούς στις συγκρούσεις με τον στρατό των Οθωμανών. Τα δάνεια που πάρθηκαν από την Αγγλία κατασπαταλήθηκαν και λεηλατήθηκαν από τις αντιμαχόμενες μερίδες και ταυτόχρονα έκαναν το νεαρό κράτος δέσμιο των δανειστών του. Τελικά μετά την κάθοδο του Ιμπραήμ, η Επανάσταση είχε στρατιωτικά ηττηθεί. Η επέμβαση των ενωμένων δυνάμεων της Αγγλίας, της Ρωσίας και της Γαλλίας στη ναυμαχία του Ναβαρίνου τον Οκτώβριο του 1827 και στη συνέχεια ο Ρωσο-Τουρκικός πόλεμος το 1828-29 με τη συνθήκη της Αδριανουπόλεως το 1829, εξασφάλισαν  την ανεξαρτησία του νέου Ελληνικού κράτους με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου στις 3 Φεβρουαρίου του 1830.
Οι δυνάμεις που ανέλαβαν να διαχειρισθούν το νέο κράτος ήταν κατά βάση οι ίδιες που είχαν οδηγήσει σε καταβαράθρωση την Επανάσταση, εξ άλλου οτιδήποτε άλλο  εξοντώθηκε. Οι βασικές παθογένειες του νέου Ελληνισμού είναι εγκατεστημένες από τότε, κοντά 200 χρόνια τώρα. Παρ' όλα αυτά, η δημιουργία του νέου Ελληνικού κράτους, με όλες τις παθογένειές του, είναι αποτέλεσμα εκείνων των εξελίξεων. 
Σήμερα μπορούμε να δούμε κάποιες ιστορικές αναλογίες, παίρνοντας φυσικά υπ' όψη ότι πολλά πράγματα έχουν αλλάξει.

Altan

του Ανδρεα Πετρουλακη (απο την Καθημερινη)

του Γ. Ιωάννου, από το ΕΘΝΟΣ(σήμερα)

βορειο ιστολογιο.

Συμπληρώσαμε ένα χρόνο.

Ευχαριστίες στους αναγνώστες.

Ο ΤΖΟΝ ΦΑΝΤΕ - ΟΙ ΕΜΜΟΝΕΣ ΚΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ

John Fante(1909-1983).

            σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές  

Ο Τζον Φάντε κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Ρώτα τον άνεμο» το 1939 σε ηλικία 35 ετών. Ήρωας του έργου ο νεαρός και φιλόδοξος, πλην αδέκαρος, συγγραφέας Μπαντίνι που καταφεύγει στο ασφυκτικό Λος Άντζελες κουβαλώντας την αθεράπευτη εμμονή της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Έχει ήδη εκδώσει το διήγημά του «Ο σκυλάκος που γελάει» σε κάποιο λογοτεχνικό περιοδικό, αλλά απέχει πολύ από αυτό που λέμε καταξίωση. Ε λοιπόν, το πράγμα έχει ξεκαθαρίσει. Θα παραμείνει στο Λος Άντζελες και θα γράψει. Κι όχι απλώς θα γράψει! Θα μεγαλουργήσει!

Από την πρώτη σελίδα παρακολουθούμε τον Μπαντίνι να δέχεται το τελεσίγραφο της σπιτονοικοκυράς του άθλιου δωματίου που νοικιάζει. Ή πληρώνει ή φεύγει. Τον παρακολουθούμε να περιπλανιέται άσκοπα στο Λος Άντζελες ψάχνοντας να γεμίσει με κάποιο τρόπο τη μέρα του. Να πίνει καφέδες ξεπλύματα σε άθλια μέρη. Να διεκδικεί τα ελάχιστα δανεικά που είχε παραχωρήσει στον αλκοολικό γείτονά του. Να γράφει σελίδες επί σελίδων, με τη βεβαιότητα της μεγαλουργίας, και μετά να τις πετά στα σκουπίδια. Να τρέφεται με άνοστα ξινά πορτοκάλια που του φέρνουν αηδία και που τα καταπίνει με το ζόρι. Να είναι περήφανος για το μεγαλειώδες διήγημά του «Ο σκυλάκος που γελάει» και ταυτόχρονα να βιώνει τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική ανασφάλεια σκίζοντας τα γραπτά του. Να κατηγορεί τον εαυτό του για φαρισαϊσμό που θέλει να γράψει μια δυνατή ερωτική ιστορία χωρίς να έχει ούτε την ελάχιστη ερωτική εμπειρία. Παρακολουθούμε την απόλυτη παραζάλη ενός ανθρώπου που έχει ξεκαθαρίσει τι θέλει αλλά δεν ξέρει το πώς. Την απόλυτη απειρία που δεν είναι τίποτε άλλο από την ίδια την αθωότητα δηλαδή τον άκρατο συναισθηματισμό.

Τα ελάχιστα λεφτά που διαχειρίζεται τα βρίσκει είτε από τη μητέρα του είτε από έναν εκδότη που περιμένει κάτι ολοκληρωμένο. Κυνηγώντας τις εμπειρίες καταλήγει σε παρακμιακό πορνείο απ’ όπου φεύγει σχεδόν τρέχοντας κουβαλώντας μια αθεράπευτη συντριβή. Η μηχανιστική διαδικασία του πληρωμένου έρωτα είναι αδύνατο να εκφράσει τον Μπαντίνι, που συνεχίζει να περιφέρεται μετεωριζόμενος στο τίποτα που βιώνει και στην μεγαλειώδη επιτυχία που ονειρεύεται.

ο Δίας

Σε πρόσφατη ανάρτηση για την ημέρα της γυναίκας έγινε αναφορά στις γυναικείες μητρικές θεότητες της αρχαιότητας. Την εποχή της μόνιμης αγροτικής εγκατάστασης αντιπροσώπευαν τη γονιμότητα της μητέρας γης, που δημιουργούσε συνεχώς ζωή, όπως δημιουργεί και η γυναίκα μητέρα. Στον Ελλαδικό χώρο, πριν την κάθοδο των ελληνικών φύλων, αποτελούσαν τις κυρίαρχες θεότητες, συνυπάρχοντας με τους θεούς σύμβολα της ανδρικής γονιμότητας που ήταν κερασφόροι, όπως ο Κρόνος ή θεοί με τη μορφή του ταύρου που ήταν διαδεδομένοι σε όλη την Μεσόγειο, με κέντρο τους Φοίνικες και τη Μινωϊκή Κρήτη.
Ο Δίας, ως κορυφαία θεότητα στον Ελλαδικό χώρο, αντιπροσωπεύει ένα νέο στάδιο στις κοινωνικές συγκροτήσεις.
Τα πολεμικά Ελληνικά φύλα που κατέβηκαν στην περιοχή, συγχωνεύθηκαν με τους προηγούμενους πολιτισμούς και τις θεότητές τους, επιβάλλοντας μια νέα διάταξη και ιεραρχία στο Ελληνικό πάνθεον. Μάλιστα τον Κρόνο τον υπέταξε μετά από σκληρή μάχη με τους τιτάνες.
Τα πολεμικά φύλα έχουν άνδρες αρχηγούς, έτσι και επικεφαλής στην ιεραρχία των θεών δεν μπορεί παρά να είναι μια ανδρική θεότητα. Εξ άλλου η δραστηριότητα των νέων πόλεων κρατών δεν εξαντλείται στην αγροτική παραγωγή, ούτε και εξαρτάται αποκλειστικά από αυτήν. Το εμπόριο, η επέκταση σε νέους τόπους, εμπορικούς σταθμούς, η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνιτών στις πόλεις, δημιουργούν νέες προτεραιότητες. Ταυτόχρονα ο Δίας, ως ένδειξη της προτεραιότητάς του απέναντι στις γυναικείες θεότητες της γονιμότητας της γης, είναι κατ' αρχήν ο θεός που ελέγχει τα μετεωρολογικά φαινόμενα, τη βροχή, τον κεραυνό, που χωρίς αυτά η γη δεν μπορεί να δώσει καρπούς. Και σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, η εξάρτηση της παραγωγής από τη μεταβλητότητα των καιρικών φαινομένων, είναι ουσιαστική.
Οι γυναικείες μητρικές θεότητες συνέχισαν να έχουν μεγάλο κύρος, αποτελούσαν συστατικό στοιχείο του Ελληνικού πανθέου και οι περισσότερες γιορτές ήταν προς τιμήν τους, όπως και τα Ελευσίνια μυστήρια προς τιμήν της Δήμητρας, συνέχεια των παλαιών τελετουργιών που είχαν σχέση με την συνεχή αναγέννηση της ζωής.

Το όνομα Δίας προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα Dyēus και div- (που σημαίνει ουρανός) που έχει σχέση με την ελληνική λέξη Θεός, την  Λατινική Deus,  την Γερμανική Tiwaz και άλλες λέξεις σχετικές με το θείο. Στην αρχαία Ινδία(κυρίως την βόρεια και την κεντρική, που την κυριαρχία είχαν ινδοευρωπαϊκά φύλα) θεός του ουρανού ήταν ο Dyaus. Ήταν δηλαδή μια θεότητα που με το ίδιο βασικά όνομα είχε παγκόσμια εξάπλωση.

Ο ρόλος του Δία ως θεότητα εξελίχθηκε παράλληλα με την εξέλιξη των κοινωνιών στις Ελληνικές πόλεις κράτη. Στα  Ομηρικά έπη ο Δίας είναι ένας θεός που επιβάλλει τη θέλησή του κυρίως λόγω της δύναμής του. Είναι απλά ο πιο δυνατός απ' όλους. Την κλασική περίοδο, μετά την μεγάλη ανάπτυξη της δημοκρατίας και του Ελληνικού πολιτισμού, γίνεται κυρίως ένας θεός της δικαιοσύνης και της σοφίας. Στο περίφημο άγαλμα του Δία, που φτιάχτηκε από τον Φειδία γύρω στο 430 π.Χ. στο ναό του Δία στην αρχαία Ολυμπία, που έχουν διασωθεί μόνο περιγραφές του, το πρόσωπο και η στάση του αντανακλούσαν τη σοφία και τη δικαιοσύνη. Ήταν οι νέες αρετές της δημοκρατίας που είχε κατακτήσει η ανάπτυξη του πολιτισμού και όχι κυρίως η δύναμη.

Ο Δίας, σύμφωνα με τη μυθολογία, έφερε και το Φοινικικό αλφάβητο στην Ελλάδα, με τον Κάδμο στη Θήβα, τον 11ο πΧ αιώνα. Η γραφή αντιπροσωπεύει και την κυριαρχία του διανοητικού στοιχείου, ως η πιο μεγάλη αφαίρεση που γίνεται στην ανάπτυξη του ανθρώπινου λόγου, συγκρινόμενη με τον προφορικό λόγο που μεταφέρει(ο προφορικός λόγος) και πολύ περισσότερα συναισθηματικά στοιχεία (με το ύφος, τον τονισμό των λέξεων, τη γλώσσα του σώματος κλπ). Η μετάβαση από τον προφορικό λόγο στον γραπτό και κυρίως η μετάβασή του στην καθοριστική φωνητική γραφή, όπου το σύμβολο δεν υπονοεί πράγματα(όπως συνέβαινε με την παραστατική γραφή ή την παραλλαγή της την ιδεογραφική) που έγινε σταδιακά στη διάρκεια πολλών αιώνων, αποτελεί ένα τεράστιο άλμα στην ανάπτυξη της αφηρημένης σκέψης και όχι απλά στην διάδοση των γνώσεων.

Ο ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ ΚΙ Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΥ

Jose de Sousa Saramago(1922-2010)

σχολιάζει ο Θανάσης Μπαντές

Το βιβλίο του Ζοζέ Σαραμάγκου «Το Κατά Ιησούν Ευαγγέλιον» θα μείνει για πάντα στην ιστορία της λογοτεχνίας ως μνημείο αντιδογματισμού και ανελέητης αμφισβήτησης. Ο Σαραμάγκου αναπλάθει τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης χωρίς όμως να τα ανατρέπει. Μυθιστορηματοποιεί τα πρόσωπα χωρίς όμως ανεξέλεγκτες αποκλείσεις ή αυθαίρετα επινοημένες συμπεριφορές. Το μόνο που αλλάζει είναι η οπτική. Ο Σαραμάγκου δεν αμφισβητεί τη θεϊκή υπόσταση του Χριστού, ούτε παραλείπει τα θαύματα ή την ανωτερότητά του σε σχέση με τα θνητά όντα, ωστόσο επικεντρώνεται στην ανθρωποκεντρική παρουσίασή του. Ο Χριστός γεννιέται σε μια σπηλιά στη Βηθλεέμ και είναι το μοναδικό μωρό που γλιτώνει από τη μεγάλη σφαγή του Ηρώδη. Ο Ιωσήφ μαθαίνει νωρίτερα γι’ αυτή τη σφαγή κι ενδεχομένως θα μπορούσε να πληροφορήσει το χωριό και να γλιτώσει τα βρέφη από το θάνατο, όμως δεν το κάνει. Προτιμά τη σιωπή για να σώσει το δικό του παιδί κι αυτό το βάρος τον συνθλίβει. Για χρόνια βασανίζεται από εφιάλτες και μόνο η Μαρία το γνωρίζει αυτό. Ο Χριστός ανατρέφεται φυσιολογικά, μέσα στα πρότυπα της εποχής, αποκτά κι άλλα αδέρφια και μαθαίνει από τον πατέρα του την τέχνη του ξυλουργού. Τα ενοχικά σύνδρομα του Ιωσήφ όμως αποκτούν όλο και μεγαλύτερη ένταση. Τα βράδια ξυπνάει από τον ίδιο πάντα εφιάλτη. Κάποιο βράδυ ο Χριστός ξυπνά και γίνεται μάρτυρας αυτής της φρικαλέας εσωτερικής διαδρομής. Η σταύρωση του Ιωσήφ από τους Ρωμαίους – γεγονός που σχεδόν επιδίωξε για εξιλεωτικούς λόγους - ήταν αρχή του τέλους για το Χριστό. Σταδιακά αρχίζει κι αυτός να βλέπει τους ίδιους εφιάλτες και να ξυπνά κάθιδρος τις νύχτες. Η ενοχή πέρασε από τον πατέρα στο γιο σαν καταραμένη κληρονομιά. Η Μαρία αναγκάζεται να αποκαλύψει στον Ιησού όλη την πατρική αλήθεια κι από εκείνη τη στιγμή ξεκινά ένα σπαρακτικό οδοιπορικό μαρτυρίου, που τελικά θα ολοκληρωθεί και θα καθαγιαστεί επίσης στο σταυρό.

Meditation de Thais, Sarah Chang